Er bestaat momenteel een dynamische wereldmarkt voor blauwe bessen. Nederland kampt met een aanhoudend tekort, vooral uit Peru en Zuid-Afrika, wat leidt tot aanhoudend hoge prijzen en uitdagingen voor leveranciers. In Duitsland hebben importeurs te maken met een aanzienlijke volumedaling, wat leidt tot dubbele prijzen en een verschuiving naar kleinere verpakkingen. Frankrijk ervaart een mix van Peruaanse en Portugese blauwe bessen en verwacht in december een groter aanbod uit Argentinië en Marokko. Italië ziet robuuste blauwe bessenopbrengsten in Emilia-Romagna en de markt wordt gedomineerd door import van het zuidelijk halfrond. Zuid-Afrika doet het goed in deze schaarste en profiteert van de grote vraag, terwijl Noord-Amerika wacht op een toename van het aanbod na verstoringen veroorzaakt door El Niño.
Nederland: Aanhoudend hoog prijsniveau verwacht door tekort aan blauwe bessen in december
De afgelopen weken waren erg moeilijk voor leveranciers, handelaren en verpakkers van blauwe bessen. Dit komt omdat het volume uit zowel Peru als Zuid-Afrika er simpelweg niet was. In de markt bleef er een grote vraag naar blauwe bessen, wat resulteerde in een bizarre prijssituatie voor een zeer lange periode. Dit jaar zien we een omkering in de trend waarbij het product uit Zuid-Afrika, dat de afgelopen jaren kwalitatief achterbleef bij Zuid-Amerika, nu beter presteert. Peru heeft last van zeer gevoelige bessen, terwijl Zuid-Afrika de harde 'knikkers' kan leveren. El Niño heeft een zeer grote invloed gehad op zowel het volume als de kwaliteit en we vrezen dat dit de komende twee seizoenen zal doorwerken in de Peruaanse teelt.
Dit jaar is vooral voor de detailhandel een goede eyeopener geweest dat het product niet standaard uit het schap komt als ze bestellen," aldus een Nederlandse importeur. "Op weg naar de komende weken zullen we een mooie binnenkomst van blauwe bessen zien tot week 48/49, maar nog steeds niet genoeg om de hele markt te voeden zoals we de afgelopen jaren gewend waren. De prijzen zullen hoog blijven omdat er voor december opnieuw grote tekorten worden verwacht. Al met al een uitdagende marktsituatie die iedereen scherp houdt en vecht om het beste eruit te halen voor klant en teler. Samen zullen we deze periode moeten overbruggen en dat kan alleen door goede communicatie en een zeer eerlijke prijsstelling richting telers."
België: Tekort zorgt voor zeer hoge prijzen
"Wij werken op het moment voornamelijk met blauwe bessen uit Peru, met de Sokoya-variëteit", zo vertelt een Belgische handelaar. "Ze zijn echter zeer duur momenteel. Er zijn veel zachte soorten, die wij eigenlijk niet kunnen verkopen. Alles van bessen is heel duur. Tot voor kort hadden we hier nog drie verschillende variëteiten staan, maar nu moet je op zoek naar betaalbaar product. Er is geen goedkoper alternatief, omdat die kwaliteit veel te wensen overlaat. Toch verkopen ze nog altijd aardig. Het gebruiksgemak van blauwe bessen zorgt in deze tijden voor veel populariteit en als dan de kwaliteit in orde is, wil men er ook best voor betalen."
Duitsland: Importeurs ontvangen slechts de helft van de normale volumes
Door knelpunten in Peru is de aanvoersituatie op de wereldmarkt voor blauwe bessen momenteel erg krap. Vergeleken met vorig jaar ontvangen importeurs momenteel slechts de helft van de importvolumes, waardoor de prijzen zijn verdubbeld. Door het gebrek aan hoeveelheden zijn Duitse supermarkten momenteel ook gedwongen om voornamelijk kleinere verpakkingen aan te bieden: 125 tot 300 gram in plaats van meer dan 500 punnets. Om het tekort enigszins op te vangen, begint het Zuid-Afrikaanse seizoen dit jaar relatief vroeg. Er is zelfs product ingevlogen om het seizoen te vervroegen. Hetzelfde geldt voor kleinere volumes uit Chili. Tot januari 2024, wanneer Chili en Marokko in volle gang zijn, worden er tekorten verwacht.
Frankrijk: Peruaanse en Portugese blauwe bessen op de Franse markt
De twee origines die momenteel op de markt zijn, zijn Peru en Portugal. Er zijn ook enkele producten uit Argentinië, maar het aanbod van deze oorsprong zal vanaf december intensiever worden. Marokkaanse blauwe bessen zullen in december ook op de Franse markt komen. De vraag blijft "normaal voor deze tijd van het jaar", aldus een professional.
Italië: Overvloedige opbrengsten in Emilia-Romagna
De trend voor de consumptie van blauwe bessen in Italië is positief en neemt toe. Gegevens tonen een stijging van 11% tussen 2021 en 2022. Het Italiaanse teeltseizoen is ten einde. Op dit moment komen blauwe bessen die in Italiaanse supermarkten worden verkocht voornamelijk van het zuidelijk halfrond, zoals Zuid-Afrika, en worden verkocht voor €16 tot €20/kg, verpakt in de klassieke punnets van 125g. Er is geen gebrek aan promoties: één supermarktketen biedt ze aan voor €1,99 per punnet.
Een grote teler in Emilia-Romagna zegt dat 2023 de geschiedenis in zal gaan als een goed jaar in zijn regio. De opbrengsten waren overvloedig en bedroegen meer dan 2,5 kg per plant. De belangrijkste rassen zijn Duke, Titanium en Megas Blues. Tijdens de oogst, die een paar weken geleden eindigde, begonnen de prijzen erg goed, zelfs bij de groothandel, met meer dan 7 €/kg. Daarna daalden ze naar € 5,50 tot € 6 toen er meer hoeveelheden op de markt kwamen. In de directe verkoop bereikte de prijs echter 15 €/kg voor de beste teelt.
Spanje: Storm Bernard treft Spaanse teelt
De vroegste bosbessenplantages in Huelva zijn nog in de groeifase. De storm Bernard, die eind oktober over de Spaanse provincie Huelva raasde, veroorzaakte aanzienlijke schade aan de bessensector en trof ongeveer 2000 hectare. Plotselinge windvlagen van meer dan 100 km/u veroorzaakten wijdverspreide schade aan de infrastructuur en direct aan de teelt. Hoewel frambozen de meeste schade opliepen omdat ze al in het seizoen waren, werden ook blauwe bessen getroffen. Bosbessenstruiken zijn groeikrachtiger dan frambozen- of aardbeienplanten, maar de vroegste rassen, die dit jaar al in een vergevorderd stadium waren, zullen direct worden getroffen en de volumes zullen afnemen. Op dit moment worden bosbessen voornamelijk geïmporteerd uit Peru.
Zuid-Afrika: Zeer positieve marktsituatie voor blauwe bessen
De marktomstandigheden zijn momenteel zeer voordelig voor Zuid-Afrikaanse blauwe bessen, en het lijkt er niet op dat de prijzen snel zullen dalen vanwege het tekort aan Peruaanse blauwe bessen. Peru heeft zijn hoogtepunt bereikt met een aanzienlijk kleinere oogst.
"Het ziet er echt goed uit voor Zuid-Afrikaanse blauwe bessen," zegt een bron uit de sector, die opmerkt dat alle markten - het VK, de EU, het Midden-Oosten en het Verre Oosten - stabiel zijn.
De blauwe bessenoogst in het noorden, die werd ontsierd door regen, is voorbij. De oogst is nu verplaatst naar de Westkaap en er wordt de komende weken een behoorlijke hoeveelheid fruit verwacht. De geëxporteerde volumes blijven achter bij vorig jaar.
Hoeveel is nog niet precies duidelijk, maar de Westkaap lijkt geen verminderde oogst te hebben.
"Blauwe bessen hebben het zwaar te verduren gehad," zegt een transporteur, "regen heeft het moeilijk gemaakt, maar omdat de prijzen in Europa zo goed zijn en Peru minder, is er veel per luchtvracht vervoerd om aan de vraag te voldoen."
In feite zijn er dit seizoen meer blauwe bessen door de lucht vervoerd dan over zee, een terugkeer naar hoe het enkele jaren geleden was. Vorig jaar, in week 44, was iets meer dan 3 miljoen ton door de lucht gegaan - dit jaar is bijna 5 miljoen ton blauwe bessen overgevlogen.
Daarentegen werd er in week 44 2022 11,19 miljoen ton verscheept en dit jaar is dat 4,6 miljoen ton.
Ondertussen genieten Zuid-Afrikaanse consumenten van goedkope blauwe bessen - 12 pakjes van 125 gram voor R65 (3,25 euro) bij één verkooppunt - maar de prijs zal stijgen, meent een groenteboer.
Noord-Amerika: Broodnodige aanvoer van blauwe bessen op komst
Eindelijk nemen de volumes blauwe bessen op de Noord-Amerikaanse markt toe. El Niño trof een aanzienlijke hoeveelheid Peruaans fruit dat normaal gesproken in oktober-begin november naar de VS zou worden verscheept. Betere markten in Azië en Europa trokken ook de zendingen aan die normaal gesproken naar de VS zouden gaan. Het volume naar Noord-Amerika verbetert echter en zal naar verwachting tot februari-maart doorgaan. Argentinië begon midden oktober met zendingen en zal over een paar weken klaar zijn. Uit Chili komen al zeer kleine volumes binnen. De sterkere aanvoer begint in de tweede week van december tot aan de feestdagen. Mexico verscheept ook blauwe bessen, voornamelijk naar het zuidoosten en zuidwesten.
De vraag is ondertussen sterk en de prijzen liggen ongeveer $15 tot $20 hoger dan vorig jaar rond deze tijd. Normaal gesproken is er rond deze tijd van het jaar een zeer krappe markt met een scherpe daling in de vraag en prijzen wanneer de Chileense import toeneemt en Peru zijn piek bereikt. Dit jaar wordt die daling nog steeds verwacht, maar niet zo snel en ongebreideld als in het verleden.
Volgende week: Overzicht wereldmarkt paprika