De aanvoer van komkommers op de grote consumptiemarkt van Europa is momenteel aan de lage kant, met een langzame start voor veel teeltlanden. Tegelijkertijd zijn de prijzen ook laag in de meeste EU-landen. Op de grootste veiling in België werd het 'grootste komkommerareaal in de recente geschiedenis' genoteerd. Deze winter hebben Nederland en België een toename gezien in het gebruik van aanvullende belichting in kassen, geholpen door de verlaging van energieprijzen. Hoewel de komkommerprijzen zeer hoog waren in 2023, waren ze aan het begin van 2024 aanzienlijk lager. De komkommer telende landen rond de Middellandse Zee, zoals Griekenland, Portugal, Spanje en Italië, houden nauwlettend het weer in de gaten om te zien of de aanhoudende droogte dit seizoen opnieuw een significante impact zal hebben op de teelt.
In Israël worden komkommers voornamelijk geteeld voor de lokale markt, maar ondanks deze lokale productie blijven komkommers nog steeds duur. Vanwege de oorlogssituatie konden veel telers ook niet aan de gebruikelijke teeltkalender voldoen. Zweden ziet een goede aanvoer van gesealde en ongesealde komkommers uit Spanje. Italië ziet dalende prijzen nadat de komkommermarkt de afgelopen weken is veranderd. Een van de belangrijkste teeltgebieden, namelijk Lazio, loopt minstens 10-15 dagen achter. Vanaf week 10 is het product bijna uitsluitend Siciliaans. Frankrijk ziet aanzienlijke prijsverschillen tussen Franse en buitenlandse producten. De lokale Franse oogst begon twee weken geleden. Duitsland heeft daarentegen een vertraagde start gezien van de binnenlandse oogst. De vraag naar de eerste binnenlandse komkommers was bijzonder hoog. Almería in Spanje heeft de rol van Nederland overgenomen op de Europese komkommermarkt. Producenten in Spanje zijn niet tevreden met de lage prijzen in een markt die over het algemeen minder aanbod heeft, gezien de trage start van Nederland en Duitsland.
In Noord-Amerika zijn de prijzen voor komkommers sterk gestegen door het lage aanbod aan beide kusten, terwijl ook de vraag sterk is. Het lage aanbod is te wijten aan de weersomstandigheden in Mexico, de belangrijkste leverancier, die twee zware stormen heeft gehad in de vroege aanplantgebieden. Met het lage volume in Mexico en de import aan de oostkust van Honduras die aanzienlijk lager is dan verwacht, en Florida dat nog een aantal weken op zich laat wachten, kan de prijs van komkommers nog aanzienlijk stijgen. Zuid-Afrika ziet ook een laag aanbod met hogere komkommerprijzen. Zware seizoensgebonden weersveranderingen zoals regen en hagel hebben de groei vertraagd en schade toegebracht aan de teeltstructuren, waardoor het beschikbare aanbod verder is afgenomen.
Nederland en België: Gelijkmatiger aanbod verwacht
Deze winter is er weer meer met belichting geteeld in Nederlandse en Belgische kassen. De gedaalde energieprijzen maakten dat mogelijk. De prijzen lagen tijdens het staartje van 2023 op hoge niveaus en boven de vijfjarig gemiddelden, maar met ingang van 2024 is een dalende lijn ingezet.
Vorige winter werden er juist nog piekprijzen genoteerd in tussen week 5 en 10. Vervolgens zakte de prijs keihard weg om pas tegen de zomer weer op te krabbelen. Als oorzaak voor prijstechnisch moeizame weken wordt momenteel ook naar hoge aanvoer uit Zuid-Europa gewezen.
De middenprijs bij het Verbond van Belgische Tuinbouwcoöperaties kwam in week 9 uit op 42,7 eurocent per stuk. De VBT-veilingprijs is een referentie die menigeen, ook in Nederland, goed in de gaten houdt in tijden van ook steeds meer teelt op contract.
Het areaal komkommer is na een moeizaam 2023 in Nederland niet gegroeid. In 2023 kwam er nog ruim 33 hectare bij, onder meer dankzij overstappers uit tomaat. In België wordt er voor 2024 wel een areaalstijging van 3 procent gemeld. De grootste veiling, bij coöperatie BelOrta, spreekt van het 'grootste oppervlakte komkommer in de recente geschiedenis.'
De verwachting is dat vanwege mildere energieprijzen de aanvoer meer gespreid zal zijn met minder productiepieken. Desondanks valt ook begin maart nog op dat aardig wat kassen nog leeg liggen. Niet iedere teler heeft met andere woorden het traditionele teeltschema weer opgezocht. Zo zijn er in komkommer nog altijd de nodige kleinere telers die het puur van een ketel moeten hebben. Dan is vroeg starten en meer stoken nog altijd duur.
"In de komkommermarkt zien we de laatste weken een aanzienlijke toename van de aanvoer uit Spanje en Marokko," zegt een Belgische handelaar. "Onze eigen volumes nemen nu snel toe. Verschillende telers zijn begonnen met de productie en de prijzen zijn redelijk. De afgelopen weken waren erg uitdagend vanwege de grote druk op de markt, maar vorige week begonnen de zaken te verbeteren. We worden echter nog steeds geconfronteerd met aanzienlijke hoeveelheden producten, vooral uit Spanje. De overgang van Zuid- naar West-Europese aanvoer moet nog plaatsvinden. Het liefst zien we dit gebeuren in de komende weken, maar dit hangt af van de beschikbare voorraad uit het zuiden en de bestaande afspraken."
Duitsland: Vertraagde start van de binnenlandse oogst
In week 8 werden de eerste minikomkommers en gewone komkommers met enige vertraging geoogst in Neurenberg Knoblauchsland, het grootste aaneengesloten glastuinbouwgebied. De vraag naar de eerste binnenlandse komkommers was bijzonder hoog. Volgens een tuinder zou de prijssituatie echter iets beter kunnen zijn. "Vorig jaar waren er minder producten uit Nederland vanwege de hoge energieprijzen, wat resulteerde in een hoog prijsniveau. Dit jaar zal de start van het seizoen daarentegen worden gekenmerkt door volumedruk vanuit Spanje en Nederland, wat een navenante invloed zal hebben op de prijzen." Over het geheel genomen liggen de prijzen 40-50 cent per stuk lager dan vorig jaar.
Ondertussen domineerden Spaanse komkommers over het algemeen de markt, waarbij de oogstvolumes in Nederland en België toenamen en geleidelijk marktaandeel wegnamen van de Spaanse import. Griekse en nieuw geïmporteerde binnenlandse leveringen vulden de lokale markt aan. In Hamburg en Berlijn werden Papenburg-producten van de verwarmde teelt geïntroduceerd.
Spanje: Almería neemt de plaats in van Nederland op de Europese markt
De winteroogsten van komkommers in Almería naderen hun einde, en er zal een korte periode van enkele weken zijn voordat de nieuwe oogsten beginnen," meldt een handelaar uit de provincie. Desondanks zijn de prijzen momenteel laag en niet in lijn met het huidige aanbod. "Hoewel er wordt gezegd dat Nederland deze week begint, is er momenteel echt geen komkommer beschikbaar op de markt om de zeer lage prijzen te rechtvaardigen die we zien, en dit zal resulteren in een discrepantie tussen de prijs die wordt betaald in supermarkten en die door de handelaren."
"Daarnaast hebben Duitse retailers dit jaar aangegeven dat ze willen overstappen van Spaanse naar Nederlandse komkommers, met promotieacties," vervolgt hij. "Hoewel dit moet gebeuren volgens onze contracten, zullen we in de knel komen met onze winstmarges in deze periode van verminderde oogst, aangezien we ons momenteel bevinden in een periode van overgang tussen de teeltcycli in de kassen."
"Wanneer Nederland de markt betreedt, zullen de eerste volumes niet significant zijn; Nederland koopt zelfs komkommers uit Almería om te leveren aan zijn eigen contracten met retailhandelaren, wat betekent dat ze fungeren als een extra schakel in onze toeleveringsketen. Dit resulteert over het algemeen in lagere prijzen dan verwacht aan het begin van een seizoen met lage volumes," voegt hij toe.
Frankrijk: Aanzienlijke prijsverschillen tussen Franse en buitenlandse producten
In Frankrijk zijn momenteel aanzienlijke prijsverschillen merkbaar tussen Franse en buitenlandse producten. De markt wordt momenteel gedomineerd door Franse komkommers, die bijna twee weken geleden aan hun seizoen zijn begonnen, naast komkommers van Spaanse en Nederlandse oorsprong. Franse producenten maken zich zorgen over de prijsontwikkelingen, aangezien het prijsverschil tussen Spaanse/Nederlandse en Franse komkommers vrij groot is, met verschillen tot wel 50 cent vergeleken met vorig jaar. Dit jaar geven Franse groothandelaren echter de voorkeur aan "lage prijzen" vanwege de inflatie, in de hoop dat consumenten mogelijk eerder geneigd zullen zijn om over te stappen op buitenlandse producten. Bovendien hopen telers dit jaar op gunstig weer voor de consumptie, gezien de hinder die het gebrek aan zonneschijn afgelopen lente en begin augustus heeft veroorzaakt voor de vraag naar komkommers.
Italië: Dalende prijzen
Een grote handelaar in Noord-Italië merkt op dat de komkommermarkt de afgelopen weken enigszins is veranderd. Voorheen werd het product, verpakt in dozen, tot 10 dagen geleden vanuit pakstations op Sicilië verkocht voor maximaal € 1,30 per kilogram. De afgelopen dagen zijn de prijzen echter gedaald tot € 0,80. Vanaf week 10 is het product bijna uitsluitend afkomstig van Sicilië, omdat het andere belangrijke teeltgebied, Lazio, minstens 10-15 dagen achterloopt. Onder de verschillende variëteiten is de lange komkommer degene die de hoogste prijzen opbrengt, deels vanwege de als beter verteerbaar beschouwde eigenschappen, terwijl de korte komkommer de standaard blijft.
In de Agro Pontino (Lazio) lijkt het areaal komkommers toe te nemen. Een teler in de regio begint aan zijn derde teeltjaar en verwacht een toename van 40%. De eerste aanplant is nu aan de gang en zal tussen mei en november worden geoogst, bestemd voor de binnenlandse markt.
Volgens gegevens van GfK Consumer Panel Services heeft in Italië meer dan 42% van de huishoudens het afgelopen jaar komkommers gekocht, een percentage dat stijgt ten opzichte van het verleden. Op de belangrijkste Italiaanse groothandelsmarkten worden komkommers van de eerste categorie van Italiaanse oorsprong (voornamelijk Siciliaanse) verkocht in dozen of in meerlaagse verpakkingen tegen gangbare prijzen variërend van €0,90 (maat 14-21 cm) tot €1,20-1,50 per kg. Er is ook een tweede productcategorie met een gangbare prijs van 0,60 €/kg. Volgens de gegevens van Ismea was de gemiddelde producentenprijs voor kaskomkommers in februari 2024 0,66 €/kg, 28,2% lager dan in januari 2024 en 30,1% lager dan in februari 2023. Na een gemiddelde producentenprijs van 0,64 €/kg in oktober 2023, bereikten kaskomkommers in december 2023 een piek van 1,04 €/kg, alvorens in de daaropvolgende maanden te dalen (in januari 2024 was de gemiddelde producentenprijs 0,92 €/kg).
Zweden: Goede Spaanse aanvoer
Tot en met week 8 waren er in Zweden goede volumes Spaanse gesealde en ongesealde komkommers beschikbaar. Echter, voor de komende weken wordt een iets kleiner volume van Pecka's circulair geteelde komkommers in het land verwacht, terwijl ook gesealde Zweedse komkommers beschikbaar zullen zijn.
Begin februari arriveerde de eerste ongesealde komkommer uit Nederland in Zweden, terwijl de Spaanse komkommers nog steeds domineren. Komkommers verpakt per 38 en 44 stuks uit Spanje zijn in goede volumes beschikbaar geweest, aldus een grote importeur.
Israël: Dure lokale productie
In Israël wordt komkommer uitsluitend voor de lokale markt geteeld, maar de prijzen liggen over het algemeen hoog. De teelt wordt beïnvloed door de oorlogssituatie, waardoor veel producenten moeite hebben om het gebruikelijke productieschema bij te houden.
Zuid-Afrika: Laag aanbod, hogere prijzen
Het aanbod van komkommers staat momenteel onder druk als gevolg van seizoensveranderingen die leiden tot lagere temperaturen, wat de groei vertraagt. In sommige gebieden hebben regen, hagel en wind teeltstructuren beschadigd, waardoor ook het beschikbare aanbod is afgenomen. "Dit is een moeilijke week voor komkommers vanwege het lagere aanbod en dus hogere prijzen," aldus een handelaar. Op de AGF-markt in Johannesburg worden momenteel dozen van 8 kg verkocht voor R17,65 (iets minder dan een euro) per kilo.
Noord-Amerika: Sterke komkommerprijzen
Het aanbod van komkommers blijft nog steeds beperkt aan beide kusten, terwijl de vraag krachtig blijft. Deze beperking in aanbod kan worden toegeschreven aan de aanplant voor het winterseizoen, die in augustus/september in Mexico begon. Dit werd gedaan om komkommers te produceren na de overgang van het zomer/herfst teeltgebied naar een nieuw wintergebied, met beschikbaarheid vanaf november. Echter, droogte beïnvloedde uiteindelijk gedeeltelijk de geplante volumes en de vroege aanplantingen werden getroffen door twee grote stormen. Bovendien veroorzaakte een abnormale koudegolf in december en januari aanzienlijke schade aan veel van die aanplantingen.
Met het lage volume uit Mexico en de import aan de oostkust van Honduras die aanzienlijk lager is dan verwacht, en Florida dat nog enkele weken op zich laat wachten, kan de prijs van komkommers nog aanzienlijk stijgen. De markt vertoont ook ongelijkheid in prijsvorming - sommige dagen zijn de prijzen wat lager en dan stijgen ze weer, maar momenteel zijn de prijzen hoog en bevinden ze zich in de dubbele cijfers. De komkommerproductie uit de Noord-Mexicaanse regio Sonora zal naar verwachting over ongeveer 10 dagen beginnen en doorgaan tot ongeveer half juni.
Volgende week: Overzicht wereldmarkt gember