De wereldmarkt voor blauwe bessen laat deze week een gevarieerd beeld zien, aangezien sommige seizoenen ten einde lopen, terwijl andere nog moeten beginnen. In Nederland dreigt tussen week 22 en 25 een tekort als de volumes van Marokkaanse en Spaanse blauwe bessen afnemen, waardoor de prijzen zullen stijgen. Ook Duitsland verwacht een tekort aan blauwe bessen naarmate de Spaanse en Marokkaanse aanvoer afneemt, wat kan leiden tot een verschuiving naar kleinere verpakkingen. De Poolse telers volgen nauwlettend de gevolgen van de nachtvorst voor hun oogst, die zowel de volumes als de grootte van de bessen kan beïnvloeden. Positief is dat Servië voor het komende seizoen een aanzienlijke stijging van de oogst van blauwe bessen met 15% verwacht. Ondertussen wordt het Spaanse blauwe bessenseizoen gekenmerkt door een lagere opbrengst en hogere prijzen, nog verergerd door de watertekorten. In Zuid-Afrika en Zimbabwe bieden vroege blauwe bessenseizoenen gunstige marktkansen. Noord-Amerika beschikt over een robuust aanbod van hoogwaardige blauwe bessen, terwijl Peru zijn dominante positie op de Chinese markt voor blauwe bessen handhaaft.
Nederland: Van week 22 tot 25 schrijnend tekort in markt verwacht
De Marokkaanse blauwe bessentelers hebben een zeer mooi stabiel seizoen gehad waarbij ze een mooie prijszetting hebben kunnen behalen doordat de Spaanse teelt achterwege bleef door het koudefront. De Spaanse blauwe bessenteelt kwam in de lift waarbij het 10-14 dagen geleden leek alsof het seizoen echt los zou barsten in de Huelva regio. Dit bleek echter maar van korte duur toen het volume vanuit Marokko wegviel. De Spaanse telers zien dit gebeuren en de prijzen schieten dus ook alweer omhoog. Voor telers is er een goede prijszetting en een goede kwaliteit in een zeer stabiele (licht omhooggaande) markt. Marokko verwacht nog ongeveer 2 weken te kunnen laden in lage volumes en dan is het klaar. Spanje zal naar verwachting nog een week of 4 doorgaan en dan is het ook opgedroogd. Vanaf week 22 tot 25 zullen er schrijnende tekorten in de markt zijn waarbij de prijs weer aardig omhoog zal schieten”, zo verwacht een Hollandse fruithandelaar.
Duitsland: Vraag naar blauwe bessen ongebroken ondanks inflatie
De beschikbaarheid van Marokkaanse en Spaanse blauwe bessen loopt nu wat terug, vooral door de hoge temperaturen in Spanje. Veel telers in Spanje zijn al aan het einde van het seizoen beland, terwijl ook in Marokko de volumepiek is overschreden. De eerste grotere hoeveelheden uit Servië en Roemenië worden pas medio tot eind juni verwacht, waardoor binnenkort een tekort aan product moet worden verwacht. "Er zullen waarschijnlijk wel blauwe bessen zijn, maar het is mogelijk dat consumenten gedurende 1-2 weken overschakelen van bakjes van 500 gram naar bakjes van 300 gram", aldus een handelaar.
Vroege tunnelbessen van de binnenlandse teelt zullen naar verwachting medio juni op de markt komen, maar marktrelevante hoeveelheden zullen pas een maand later beschikbaar zijn. Ondanks de kou en de vorst wordt verwacht dat het huidige oogstjaar matig zal zijn. Aan de verkoopzijde is de vraag ondanks de inflatie tot nu toe ongebroken. De inflatie lijkt niet zozeer de verkoop te beïnvloeden als wel de teelt in ruime zin (teelt, verwerking, verpakking en logistiek).
Frankrijk: Spaanse biologische blauwe bessen goedkoper dan conventionele
Momenteel zijn op de Franse markt blauwe bessen van Marokkaanse en Spaanse oorsprong te vinden. Het Marokkaanse seizoen is vier maanden geleden van start gegaan en kende enkele onregelmatigheden wat volume betreft, maar over het algemeen een goede kwaliteit en stabiele prijzen.
Het Spaanse biologische seizoen loopt over drie weken ten einde. De kwaliteit was echt goed en de laatste maand van de handel was ook goed qua prijzen (6-7 euro/kilo). Voor sommige groothandelaren in Rungis was het ook interessanter om met het Spaanse biologische product te werken dan met het conventionele, omdat de eerste goedkoper was dan de tweede.
Het Franse blauwe bessenseizoen moet nog beginnen; de eerste oogst wordt verwacht in juli.
Polen: Effecten van nachtvorst op Pools blauwe bessenseizoen nog niet bekend
In Polen is een promotiecampagne opgezet om de consumenten voor te lichten over de voordelen van blauwe bessen. De markt kent een snelle groei van de invoer, die de teelt en de uitvoer overtreft. De invoer van blauwe bessen in Polen is tussen 2020 en 2021 met 44% gestegen tot 14.250 ton, waarbij een aanzienlijk deel van de Poolse huishoudens nu het hele jaar door blauwe bessen koopt.
Ondanks deze positieve groei op de Poolse markt voor blauwe bessen, kunnen er zich in het binnenlandse seizoen nog problemen voordoen, aangezien Polen onlangs te maken heeft gehad met nachtvorst. Het is moeilijk te voorspellen wat voor schade deze vorst zal aanrichten. In mei zijn nachttemperaturen onder nul heel normaal in dit deel van Europa en veel telers houden de situatie gewoon in de gaten en gebruiken watersproeiers of vernevelaars op de velden. De ijslaag op de bloesems van blauwe bessen die door de watersproeiers of de kunstmatige mist wordt veroorzaakt, is als een natuurlijk schild voor de bloesems, een bescherming tegen bevriezing. Telers evalueren de vorst en de gevolgen ervan bij voorkeur na half mei of zelfs tegen het einde van de maand, wanneer de nachtvorst voorbij is.
Minder knoppen aan de blauwe bessenstruiken of een lichte correctie van de hoeveelheden blauwe bessen als gevolg van de nachtvorst hoeft voor de telers zelf niet echt slecht nieuws te zijn. Integendeel, als de struik minder bessen heeft, kan dat leiden tot grotere bessen. Het weer zal de komende tijd een belangrijke factor zijn in de blauwe bessenteelt, aangezien de cyclus van de seizoenen niet meer zo betrouwbaar is als vroeger. De telers hebben het de laatste jaren zeker moeilijk gehad, omdat de winters vaak heel zacht zijn, maar de natuur dan te vroeg wakker wordt en er dan vervolgens weer koude temperaturen komen.
Servië: 15% stijging van de oogst van blauwe bessen verwacht
Telers maken zich op voor het komende blauwe bessenseizoen, dat begin juni van start gaat. De oogst zal naar schatting met 15% toenemen van 6.500 ton vorig seizoen tot 7.500 ton naar verwachting komend seizoen. Servië heeft geen last gehad van de voorjaarsvorst begin april en volgens de rapporten worden goede grootte en kwaliteit en hogere volumes verwacht.
Italië: Lage prijzen ondanks een redelijke vraag
Italië kent momenteel een redelijke vraag op de markt, maar vrij lage prijzen voor blauwe bessen. Een marktdeelnemer uit het noorden van Italië zegt dat de consumptie van blauwe bessen nu het hele jaar door constant is, met een piek in de zomer. De kwaliteit in deze periode is goed, met Sicilië, Spanje en Marokko als oorsprongsgebieden. Het probleem zit hem in de prijzen: de afgelopen 20 dagen is er een daling van 30% geweest door de aanvoer van goedkope blauwe bessen uit Spanje, waardoor ook de prijzen van de andere herkomstlanden zijn gedaald.
De oogst van blauwe bessen in sommige gebieden van Sicilië is dit jaar een paar weken te laat begonnen, midden februari, terwijl hij in de eerste tien dagen van januari had moeten beginnen en in juni had moeten eindigen. In de loop van het seizoen verliep het herstel zonder bijzondere problemen. Vanaf juni worden de gekoelde blauwe bessen van overzee overgenomen, zodat de Siciliaanse teelt weinig last heeft van de concurrentie. De meeste Siciliaanse telers zijn voorstander van duurzame teelt omdat zij zeer weinig gewasbeschermingsmiddelen gebruiken, met praktisch geen residuen.
Spanje: Lage opbrengst en hoge prijzen kenmerken Spaans blauwe bessenseizoen
Het Spaanse blauwe bessenseizoen is over zijn hoogtepunt heen en de volumes lopen al terug. In het algemeen is de oogst kleiner dan vorig jaar en zijn de prijzen hoger dan in de vorige seizoen. De volumes van Marokkaanse blauwe bessen zijn al aanzienlijk gedaald nu het seizoen daar ten einde loopt, wat leidt tot een grotere vraag naar Spaanse blauwe bessen vanuit het Midden-Oosten en Zuidoost-Azië, alsook in Europa. Daarom stijgen de prijzen voor Spaanse blauwe bessen, die nu profiteren van een klein gat in de markt, aangezien blauwe bessen uit Servië, Polen of Portugal nog in de startblokken staan en de volumes nog niet groot zijn. Anderzijds wordt het watertekort een grote zorg voor de bessentelers in Huelva, de grootste zachtfruitregio in Spanje. De regering heeft 25% van de watertoevoer voor irrigatie afgesloten omdat de waterreserves dramatisch laag zijn, wat meteen gevolgen kan hebben voor de teelt dit seizoen en dus ook voor het komende seizoen.
Zuid-Afrika: Zimbabwe profiteert van vroeg blauwe bessenseizoen
De oogst van blauwe bessen is in Zimbabwe al vanaf half februari aan de gang. In de komende twee tot drie weken zullen alle telers in het noorden oogsten. De eerste hoeveelheden gaan naar de lokale markt, waar de prijzen in deze tijd van het jaar "zeer, zeer goed" zijn. De volumes zullen toenemen en de prijs zal de komende maanden dienovereenkomstig worden aangepast.
Op de gemeentelijke markt van Johannesburg bedraagt de gemiddelde prijs voor blauwe bessen (verkocht in bakjes van 125 gram) momenteel 236,31 R236,31 (11,47 euro) per kg, met uitschieters tot 280 R2/kg (13,6 euro).
Het exportseizoen begint in augustus, wanneer het seizoen op het noordelijk halfrond afloopt.
De totale oogst voor Zuid-Afrika wordt geraamd op 30.000 ton, waarvan 25.000 ton bestemd is voor de export.
In Zuid-Afrika is de expansie van blauwe bessen afgevlakt; veel van de huidige aanplant is vervanging van rassen. De groei ligt in Zimbabwe met nieuwe uitbreidingen en plannen voor nieuwe projecten met belangstelling van overzeese investeerders uit het VK, de VS en het Midden-Oosten, maar ook van Zimbabwaanse telers die overschakelen op blauwe bessen.
"Er is zeker veel belangstelling voor het planten van blauwe bessen in Zimbabwe", bevestigt de technisch adviseur van een van de grote blauwe bessenbedrijven die teeltbedrijven in het land bezitten. Volgens hem wordt het areaal blauwe bessen in Zimbabwe geschat op 400 à 600 hectare, wat zou kunnen oplopen tot bijna 1.000 hectare, waarvan een groot deel rond Harare.
De Zimbabwaanse blauwe bessen zijn vroeger dan de Zuid-Afrikaanse, waardoor ze van maart tot juni, wanneer de volumes hoog zijn, een lucratief vroeg venster op de Zuid-Afrikaanse markt hebben.
Zuidelijk Afrika - er zijn ook blauwe bessenplantages in Namibië en Zambia - concurreert gezamenlijk met Peru, aldus een exporteur, en zolang de kwaliteit hoog is, komt dit de hele regio ten goede.
Noord-Amerika: Kwaliteit en grootte van blauwe bessen sterk
De aanvoer van blauwe bessen in Noord-Amerika is sterk. "Georgia is over zijn hoogtepunt heen en de komende week worden de highbush-rassen verpakt", aldus een verlader. "We laden volgende week nieuwe oogst uit North Carolina. Het is iets later dan verwacht, maar met een bijzonder lang seizoenvenster heeft het het potentieel om de meest uitgebreide deal in het oosten te zijn."
De kwaliteit en de grootte van de bessen beginnen zeer goed.
Terwijl Georgia zijn oogst afrondt, zal North Carolina tot half juli aan de oostkust blijven leveren en begin juni zal ook de oogst in New Jersey van start gaan. Aan de westkust komen de blauwe bessen tot mei uit Mexico, waarna Californië een sterk seizoen heeft van juni tot eind augustus. "Deze leiden naar Washington en British Columbia, waar we een zeer robuust seizoen verwachten. Deze regio's zullen tot het einde van het jaar zowel het oosten als het westen bevoorraden met Peruaanse blauwe bessen", aldus de verlader.
De vraag is sterk aan de oostkust, vooral door de binnenlandse teelt. In de Verenigde Staten hebben blauwe bessen aan populariteit gewonnen onder consumenten, met een marktpenetratie van 45% en een verkoopvolume van bijna 2 miljard dollar. Volgens een enquête beschouwt 41% van de Amerikaanse consumenten blauwe bessen als hun favoriete vrucht, wat het belang ervan op de markt onderstreept.
Chili: Uitvoer van blauwe bessen zal met 20% dalen
Chili wordt geconfronteerd met uitdagingen op het gebied van rasvernieuwing en herziet zijn teelt- en exportstrategieën voor blauwe bessen. Het wereldwijde marktaandeel van Chileense blauwe bessen wordt beïnvloed door nieuwe telende landen zoals Peru, Mexico, Marokko en China. Chili is van plan nieuwe diversificatiestrategieën te volgen, aangezien de hoeveelheid uitgevoerde verse Chileense blauwe bessen in het seizoen 2022-2023 naar verwachting met 20% zal dalen, van 110.000 ton naar 87.000 ton.
Peru: Export naar Chinese blauwe bessenmarkt blijft groeien
Peru, als wereldleider in de teelt en export van blauwe bessen, heeft de oogst in het eerste kwartaal van 2023 met 37,5% verhoogd. Dit is vooral te danken aan een uitbreiding van de teeltgebieden. Het land heeft in het afgelopen seizoen ook een groot aantal nieuwe markten geopend om ervoor te zorgen dat de toegenomen volumes worden geabsorbeerd en de exportverdeling gelijkmatiger wordt verdeeld, zodat de markten niet worden overbelast en de prijzen dalen. Peru is ook de belangrijkste leverancier van de grootste importeur ter wereld van deze bes, China. In 2022 stuurde het 35.890 ton van de 42.847 ton die China aankocht naar de Chinese markt, wat een stijging van 44,8% betekende ten opzichte van de invoer van het land in 2021, volgens gegevens van het USDA.
In het seizoen 2022/23 concentreerde China 16% van de exportquota in het blauwe bessenseizoen met zendingen van 222 miljoen dollar, die een stijging van 29% in de waarde van de verkoop ten opzichte van het vorige seizoen met een prijs die US $ 5,92 per kilogram bereikt, erin slagen om die van het seizoen 2021/2022 met maximaal 18% overschrijden, voegt een marktrapport van de Peruaanse adviesbureau Fresh Fruit.
En het is dat de groei van Peru op de Chinese markt voor blauwe bessen zeker snel is gegaan. In 2018 bedroegen zijn zendingen in totaal slechts 5.657 ton, oftewel 36,8% van de totale export; in 2019 verdubbelde het zijn zendingen en overtrof het Chili als de grootste leverancier van blauwe bessen aan China, waardoor zijn deelname steeg tot 54%. En in 2022, volgens een recent USDA-rapport, verdrievoudigden de zendingen ten opzichte van 2019, wat neerkomt op 83,7% van de totale invoer van blauwe bessen door China, waar de consumptie van blauwe bessen de komende jaren naar verwachting gestaag zal groeien.
"Om het marktaandeel uit te breiden, komen blauwe bessen uit Peru steeds vroeger op de Chinese markt. De eerste partij Peruaanse blauwe bessen van het seizoen 2022 lag in juli in de schappen van de belangrijkste high-end retailplatforms. Door de vroege lancering van Peruaanse blauwe bessen en de massale lancering van binnenlandse blauwe bessen in dezelfde periode, is het marktaandeel van Canadese blauwe bessen verminderd. In feite zijn Canadese blauwe bessen vanaf 2020 nog maar zelden op de markt verschenen."
Volgende week: Overzicht wereldmarkt kersen