Met de herfst in aantocht op het noordelijk halfrond neemt de vraag naar champignons en paddenstoelen weer toe. De impact van het coronavirus zorgt echter dat de sector verdeeld is. Veel champignons en paddenstoelen die hun weg vinden naar de retail doen het uitstekend. Op de Britse markt is de vraag zelfs met gemiddeld 15% gestegen sinds de lockdown begin april tot medio oktober. Speciale paddenstoelen bestemd voor de horeca doen het echter een stuk minder goed door nieuwe maatregelen in diverse landen.
Nederland: Niet afzet of Brexit, maar inzet personeel grootste zorg op champignonmarkt
Ondanks alle Corona-perikelen blijft de handel van verse paddenstoelen goed overeind, constateren Hollandse champignontelers. "Toen de tweede Corona-golf zijn intrede deed, hielden we even ons hart vast, maar we zien dat de orders van de supermarkten goed door blijven lopen. We missen weliswaar de afzet naar de horeca, maar als mensen niet in de horeca kunnen eten, dan doen ze dat thuis en we zien dat paddenstoelen perfect passen in een culinaire thuismaaltijd. Alles wat retail gerelateerd is, blijft goed doorlopen. De meeste supermarkten hebben het aantal producten in het schap verminderd, maar wat er aan schapruimte is, heeft ook een hogere rotatiesnelheid." De grootste zorg zit hem bij de paddenstoelenteler dan ook niet in de afzet, maar hoe hij de inzet van zijn personeel kan blijven invullen. "Daar hebben we vooralsnog geen problemen mee gehad, maar steeds meer landen kleuren oranje en we hebben de arbeidsmigranten hard nodig om onze oogst op de markt te krijgen." Over de naderende Brexit maakt de teler zich niet zoveel zorgen. "Ik geloof dat er niet veel Nederlandse champignons meer naar het Verenigd Koninkrijk gaan. Dat was vroeger wel anders, toen was het één van onze belangrijkste exportmarkten. Nu zijn het veelal Poolse champignons die het land importeert. Wij doen de laatste jaren al niets meer op Engeland."
België: Met herfst neemt vraag naar champignons weer toe
De vraag naar champignons is na een rustige zomerperiode flink toegenomen. Ook de productie is na een iets mindere periode in augustus weer goed op niveau. Tevens is er ook weer veel vraag naar kastanjechampignons. "De kastanjechampignons hebben een terugval gehad begin september, maar de afzet is in de afgelopen weken 30% tot 50% toegenomen," vertelt een Belgische handelaar. De populariteit van de kastanjechampignons neemt in België elk jaar toe, maar dit gaat niet ten koste van de witte champignons. Kastanjechampignons worden gezien als aanvulling op het gamma en niet als vervanging. De prijs van kastanjechampignons ligt in lijn met de prijs van de witte champignons.
Duitsland: Seizoenseinde voor bospaddenstoelen nadert
In de Duitse vakhandel nadert het seizoenseinde voor de bospaddenstoelen. Er komen nog wel onregelmatige partijen met cantharellen en eekhoorntjesbrood vanuit Oost-Europa, maar deze worden echter tegen torenhoge prijzen verhandeld. Dit is doorgaans een indicatie dat de aanvoer weldra zal stoppen. "Enkele weken geleden verkochten we eekhoorntjesbrood tegen 15 Euro/kg, nu worden met gemak dubbele prijzen betaald", aldus een handelaar.
Door het grotendeels wegvallen van de horeca was het over de gehele linie een moeizaam seizoen voor de bospaddenstoelen, merkt men op. Hetzelfde geldt voor de normale witte en bruine champignons: In deze categorie wordt in aanloop naar de kerstperiode doorgaans een hoge afzet bereikt, met name de fijne sortering doet het goed op de kerstmarkten. De vraag is echter in hoeverre deze markten in tijden van Corona doorgang kunnen vinden.
Tot slot is er een significante stijging zichtbaar in de consumptie van exotische paddenstoelen, zoals shiitake en oesterzwammen. Parallel aan de stijgende consumptie groeit ook de binnenlandse productie: Zo is er sinds 5 jaar het Chinees-Koreaanse bedrijf Mushroom Park GmbH in Saksen dat zich volledig in de productie van Aziatische paddenstoelen gespecialiseerd heeft. Het bedrijf ziet nu ook groeikansen als het gaat om bio-paddenstoelen en kondigde onlangs aan zich op korte termijn te willen laten certificeren.
Verenigd Koninkrijk: Vraag met 15% gestegen sinds lockdown
De verkoop van paddenstoelen piekte in april toen het land in een lockdown terechtkwam. De verkoop steeg bij de retailers met 30%. Die verkoop is weer wat gezakt, maar blijft wel structureel sterk met 15% meer verkoop aan de retail. Deze markt wordt iets afgezwakt door minder verkoop naar de foodservice toe. De situatie in het VK verandert nu om de dag met meer lokale lockdowns die worden afgekondigd. Dit heeft zijn effect op de vraag vanuit de foodservice, maar ook hier geldt dat over het algemeen meer mensen thuis aan de slag gaan in de keuken en daarmee blijft de verkoop van de retail sterk.
Het vleesvervangend karakter van de paddenstoelen is een andere reden waarom de verkoop sterk is gebleven dit jaar. Dat was dit jaar ook te zien in de zomerverkoop. Normaal zakt de verkoop dan iets, maar dit jaar bleef deze sterk. De bevoorrading zag dit jaar ook wat ups-and-downs. De lockdowns in andere Europese landen hadden uiteindelijk hun effect op de export naar het VK.
Frankrijk: Slecht seizoen voor wilde paddenstoelen
Tot nu toe verloopt het seizoen voor de wilde paddenstoelen niet zo best. September was een maand met vrij hoge temperaturen en weinig regen, dus er was niet zoveel eekhoorntjesbrood om op te halen. 15 dagen geleden is pas de eerste regen weer gevallen. Verkopers wachten de komende weken om te zien of het weer goed is voor de oogst van wilde paddenstoelen.
Qua consumptie kopen mensen ondanks de coronacrisis nog steeds eekhoorntjesbrood en andere paddenstoelen. Aan het verbruik is eigenlijk niets veranderd.
Spanje: Wilde paddenstoelen zwaar getroffen door de tweede coronagolf
Met de komst van de herfst begint het seizoen van de wilde paddenstoelen. Het seizoen begint begin september, maar komt eind september of begin oktober op stoom en eindigt rond de kerstperiode. Spanje is een van de grootste afnemers en exporteurs van wilde paddenstoelen en de consumptie komt voornamelijk uit de horeca. Dit jaar viel het seizoen samen met een hernieuwde opleving van het coronavirus en met nieuwe maatregelen in verschillende landen om verdere verspreiding tegen te gaan, zoals de sluiting van hotels en restaurants. Deze situatie heeft ernstige gevolgen voor de verkoop van wilde paddenstoelen. In Catalonië, een zeer belangrijke regio waar wilde paddenstoelen worden geconsumeerd, is de hele horecasector gesloten, dus de verkoop verloopt moeilijk. Veel distributeurs werken niet of heel weinig en snijden in hun personeelsbestand. Hierdoor vergroten Spaanse handelaren de export aanzienlijk. De situatie is echter hetzelfde in Noord-Europa. In Nederland, België en Duitsland is, net als in Catalonië, de horeca grotendeels gesloten en is alleen afhaal toegestaan. Er is nog wel enigszins vraag op de markt. De gecultiveerde-paddenstoelensector heeft minder last van de pandemie, omdat ze meer ruimte vinden in de schappen van de supermarkt, met name de champignons.
Italië: Hoge vraag naar paddenstoelen door seizoen
Oktober is de maand van de paddenstoelen voor de Italianen. De vraag is daardoor op het moment hoog, wat zorgt voor gunstige prijzen op de Noord-Italiaanse groothandelsmarkten, want het aanbod blijft wat achter. Sommige soorten paddenstoelen als de Pioppino en Cardoncelo zijn minder talrijk aanwezig vanwege ongunstige temperaturen tijdens de teelt. Meer naar het zuiden in Lazio merkt een teler ook dat er een grote vraag is naar paddenstoelen. “De verkoopprijs voor de Boletus ligt momenteel tussen de 20-25 euro/kg. Ook de verkoop van Pioppino en eryngii verloopt goed en shiitake wordt meer gevraagd op de markt.” In de provincie Matera (Basilicata) groeien de bestellingen van Pleurotus eryngii-paddenstoelen. "De prijzen zijn stabiel en ongeveer 10% hoger dan in 2019", meldt een teler. "De huidige noteringen variëren van 6 tot 7 euro / kg, maar met het in productie nemen van andere Italiaanse gebieden konden we de komende weken een prijsdaling zien van ongeveer 20%."
De grote trend voor champignons wordt ook bevestigd door een groothandel in Milaan: "Onlangs is er een duidelijke toename in kwaliteit en kwantiteit die een omslagpunt in het Boletusseizoen mogelijk heeft gemaakt. Wat ons betreft importeren we voornamelijk uit Roemenië met een product van hogere kwaliteit en hogere prijzen. Nu ook het product uit Kosovo en Montenegro, dat qua kwaliteit verbetert. De prijzen zijn over het algemeen in lijn met de verwachtingen en jaargemiddelden van de afgelopen jaren."
Oekraïne: Verdubbeling van teelt verwacht in exotische paddenstoelen
Oekraïne zal op korte termijn biologische exotische paddenstoelen kunnen leveren op de markt. Er zijn plannen voor de biologische teelt van Shimeji, Lions Mane / Pom-Pom en Enokitake. Aangezien de restaurantsector zich weer heeft opengesteld in meerdere afzetmarkten, is de vraag enigszins gestegen, hoewel niet op het niveau van vóór de pandemie. De sector verwacht een grotere vraag voor volgend jaar, aangezien de teelt van exotische paddenstoelen in sommige delen van Oekraïne wordt verdubbeld. De belangrijkste markten voor de shiitake en andere exotische paddenstoelen zijn Nederland, Duitsland en België, maar de klanten zijn zeer selectief in hun aankopen. Dit betekent dat alleen de beste kwaliteit goed genoeg wordt geacht voor export.
Verenigde Staten: Onvoorspelbare markt
Vraag en aanbod verschuiven op het moment voortdurend op de Amerikaanse markt, wat de markt vluchtig maakt. Dat maakt anticiperen op de markt moeilijk, want in twee weken kan de balans weer omslaan, terwijl een teler 4 tot 6 weken nodig heeft om zijn productie te bepalen. Deze situatie duurt nu al een kleine 6 weken en sommige handelaren hebben hun teelt met 80% teruggeschroefd.
De meeste paddenstoelen komen uit Californië, Pennsylvania en buurland Canada. De afzetmarkt is echter omver gegooid door het coronavirus. De foodservice is bijna compleet opgedroogd, maar de vraag vanuit retail, detailhandel en boerenmarkten is toegenomen. Vooral die laatste is een verrassend nieuwe afzetmarkt geworden voor de paddenstoelentelers. De verwachting is verder dat naar het einde van oktober toe de vraag bij de consument naar paddenstoelen gaat stijgen en sterk blijft tot in januari.
De prijzen voor champignons zijn sinds de uitbraak van het coronavirus in de VS gestegen. De prijsstijging is vooral een gevolg van de toegenomen kostprijs voor telers. Dit verschilt echter per regio. Zo zijn de prijzen in Californië hoog en stabiel en in Pennsylvania lager, net als in Canada door de wisselwerking tussen de USD en CAD.
Australië: Meer vraag naar paddenstoelen, voornamelijk import uit China en Zuid-Korea
De vraag in Australië groeit aanzienlijk naar gespecialiseerde en exotische paddenstoelenrassen. Dit komt vooral door een trend bij chef-koks, maar ook consumenten, om meer en meer smaken van paddenstoelen te ontdekken. Al met al is Australië qua productie, ondanks een jaarrond aanbod, een netto-importeur van champignons met meer dan 50 keer het geïmporteerde dan het geëxporteerde volume. Voor het jaar dat eindigde in juni 2019, werd volgens de laatste Hort Innovation-gegevens 3839 ton geïmporteerd, 17% meer dan het voorgaande jaar, waarvan het grootste deel uit Zuid-Korea (3160 ton) en China (574 ton). Tegelijkertijd werd er slechts 71 ton geëxporteerd, een daling van 20 procent ten opzichte van het jaar ervoor, waarbij Fiji (23 ton) het meeste aanbod voor zijn rekening nam. Uit de gegevens bleek ook dat 69% van de Australische huishoudens in de loop van de 12 maanden champignons kocht en dat 3% van de totale productie naar de verwerking ging.
Nieuw-Zeeland: Grootste bedrijven oogsten 8500 ton paddenstoelen
In Nieuw-Zeeland toonde de nieuwste editie van Fresh Facts aan dat van de zeven belangrijkste commerciële telers van het land, de oogst ongeveer 8.500 ton bedroeg. De binnenlandse verkoopwaarde in 2018 was 42 miljoen NZD (23,6 miljoen euro) en de export van verse champignons was 1,3 miljoen NZD waard (730.000 euro).
Voor volgende week: Overzicht wereldmarkt gember