De pruimenoogst in Noordwest-Europa is normaal geen vetpot voor de keten maar dit jaar is er sprake van een goede prijsvorming. Er ontstaan zelfs hier en daar tekorten op de markt. Vooral de Noren zijn hard getroffen, want daar ging 80% van de oogst verloren door sneeuwval in mei. Wat de pruimenmarkt dit seizoen ook typeert, is het wegvallen van de Braziliaanse markt voor Spaanse pruimen. Dat zorgt nu voor wat meer concurrentie voor de VS op de Noord-Amerikaanse markt of voor de Turken in India en Zuidoost-Azië.
Nederland: Goede prijsvorming
Het areaal pruimen is de laatste jaren wat minder geworden en dat werpt dit jaar letterlijk en figuurlijk zijn vruchten af. "De afgelopen jaren is het geen vetpot geweest in de pruimen, maar dit jaar is de prijsvorming goed. De prijs van de Reine Victoria ligt rond de 2 euro", vertelt een fruithandelaar uit het noorden van het land. “Andere jaren was er weleens een overschot, maar nu komen we in de situatie dat er zelfs links en rechts een tekort aan pruimen ontstaat. Het Spaanse steenfruitgeweld droogt zo goed als op en dat kunnen we mooi opvullen met onze pruimen. Daarbij zijn de vakanties hier in het noorden van het land alweer voorbij en dat komt de vraag ten goede.”De afzet van Hollandse pruimen is hoofdzakelijk een binnenlandse aangelegenheid. Het Opal-seizoen is inmiddels gebeurd, het ras Jubileum is ook zo goed als op en nu wordt overgeschakeld op de Reine Victoria en de rassen die vallen onder het Lazoet-concept. Daarmee gaan we nog wel vier weken door."
België: Iets minder volume door vorstschade in voorjaar
De volumes Belgische pruimen op de markt zijn vergelijkbaar met vorig jaar. In de eerste instantie was er meer volume dan vorig jaar verwacht, maar een deel van de oogst heeft vorstschade opgelopen in het voorjaar. De Belgische pruimen zullen zo’n 5 tot 6 weken op de markt zijn. De kwaliteit van de pruimen ziet er goed uit. Door de hittegolf van vorige week heeft een klein deel van de pruimen zonnebrandschade opgelopen, maar dat zijn enkel de pruimen in de top van de boom. De pruimen in de buik van de boom hebben hier geen last van. De vraag naar Belgische pruimen groeit elk jaar gestaag.
Duitsland: Seizoen buitengewoon vroeg van start
Momenteel domineren de binnenlandse pruimen de Duitse handel, met name de rassen Top, Hanita en Cacaks Schöne. Ook Spanje en Italië exporteren doorlopend grotere partijen, het aandeel van Oost-Europese pruimen lijkt daarentegen op het Bosnische ras Stanley na terug te lopen. Aangezien het aanbod an sich meer dan toereikend was, konden partijen kleinere dan wel onrijpere vruchten met moeite worden verhandeld. De prijzen liepen uiteen van 1 Euro/kg voor Bosnische handelswaar tot 2 Euro voor binnenlandse Cacaks Schöne. Daarnaast worden er momenteel grote volumes geïmporteerd van Cacaks uit Polen, Tsjechië en Servië.
Het binnenlandse pruimenseizoen in Duitsland start dit jaar buitengewoon vroeg. In de voornaamste teeltgebieden Baden-Württemberg en Rijnland-Palts is de oogst al in volle gang. “We verwachten door de vorst in het voorjaar een iets kleinere oogst. Niettemin is de actuele raming nog altijd positief”, laten de coöperaties in Middelbaden en Palts weten.
De Zuid-Duitse telerscoöperaties zetten bovendien in op nieuwe rassen. “Het ras Franzi zal na een driejarige testfase dit jaar voor het eerst commercieel geoogst worden. De opbrengsten zullen worden aangeboden in de Duitse retail”, laat Obstgroßmarkt Mittelbaden (OGM) weten. Ook VOG Ingelheim kondigde recent aan in samenwerking met veredelaars nieuwe rassen te zullen lanceren.
De Duitse markt is echter onderscheidend in haar liefde voor de ‘Zwetschgen’. Een speciale variëteit pruim die uiterst geschikt is voor de industriële verwerking (voornamelijk voor bakproducten). “Slechts 10% van onze verkoop zijn de klassieke pruimen, de rest zijn ‘Zwetschgen’,” vertelt een handelaar. Vooral rond deze tijd van het jaar zijn deze pruimen populair en zijn dan ook veel in het schap van de retailer te vinden.
Frankrijk: Uitzonderlijk jaar door vroege rijpheid
De uitzonderlijke vroege rijpheid van de pruimen bij de start zette het gehele seizoen door wat dit jaar vrij bijzonder maakte. Het gevolg daarvan is dat het aanbod vroeger dit jaar op zijn einde komt dan normaal. De oogst van dit jaar is minder dan vorig jaar. Men spreekt van een daling van ongeveer een derde. De kleinere volumes zorgen echter voor een betere kwaliteit met een hoog suikergehalte. De prijzen zijn ook redelijk goed geweest tijdens het seizoen. De vraag was minder hoog.
Noorwegen: Pruimenoogst verpest door sneeuwval
2019 was een recordjaar voor de Noorse pruimen, een heel verschil met dit seizoen. Door sneeuwval en vorst kijken de telers in het land aan tegen een daling van ruim 80%. Noorse telers hebben nog nooit zo’n slecht seizoen meegemaakt. De oogst wordt geschat op 600-700 ton (tegenover 1900 ton vorig jaar).
Italië: Hogere prijzen werden verwacht door lentevorst
Er worden goede prijzen gerapporteerd voor pruimen in Noord-Italië maar toch had men iets meer verwacht. Op de groothandelsmarkt van Vignola (Modena) is de kwaliteit voor het product goed en met prijzen variërend van 0,80 tot 3,00 €/kg, afhankelijk van de variëteit en het formaat. De groothandelsmarkt van Vignola is één van de belangrijkste voor pruimen. Door de lentevorst is bijna 60% van de pruimen verloren gegaan. Telers hadden meer vraag verwacht en hogere prijzen. De Regina is het meest populair met prijzen tussen de 2 en 3 €/kg. Ook naar de Grossa di Felisio is veel vraag met prijzen rond de 1,50 €/kg.
Spanje: Wegvallen Braziliaanse markt zorgt voor dalende prijzen
De productievolumes van pruimen in de Spaanse regio Extremadura, het belangrijkste productiegebied voor dit fruit in Spanje, zijn ongeveer 25% lager dan vorig seizoen. Hoewel het eerste deel van het seizoen qua vraag en prijzen goed was, heeft het verrassende verlies van de Braziliaanse markt dit jaar geleid tot dalende prijzen. Als deze markt niet was weggevallen, zou het seizoen waarschijnlijk goed zijn geweest, gezien de daling van de productie in andere landen, zoals Italië, Frankrijk, Portugal en Griekenland, als gevolg van de vorst en hagelstormen. Veel bedrijven uit Extremadura hadden fors ingezet op export naar Brazilië. Vorig seizoen werd daar meer dan 20.000 ton verscheept. Het is een zeer aantrekkelijke markt vanwege de goede vraag naar fruit van maat 50 en groter en 9 kg bulkcontainers. De goede resultaten die in dit land zijn behaald, hebben ertoe geleid dat veel exporteurs als het ware al hun eieren in dezelfde mand stopten.
Hoewel het fruit tot op zekere hoogte zijn weg vindt naar andere derde markten, zoals India, blijft Europa een van de belangrijkste bestemmingen voor de export van pruimen. In een jaar als dit worden de gaten echter steeds vaker opgevuld door lokale producties. Dit jaar is al moeilijk, maar wat gebeurt er volgend jaar als Spaanse exporteurs nog steeds niet naar Brazilië of Italië kunnen verzenden en andere traditionele exportlanden een normale oogst hebben?
"Het Spaanse pruimenseizoen van 2018 werd gekenmerkt door een oogst met lage opbrengsten, zowel in Extremadura als in de rest van Europa,” vertelt een exporteur. “Maar Spaanse exporteurs vertrouwden op de Braziliaanse markt. De situatie van dit seizoen is zorgwekkend.” De waarheid is dat de fruitsector in Extremadura sterk afhankelijk is van pruimen, aangezien perziken en nectarines zijn achtergelaten en terrein verliezen aan andere Spaanse productiegebieden.
Turkije: Groeiend areaal van pruimen
Pruimen groeien overal in Turkije, voornamelijk langs de kust van de Middellandse- en Egeïsche zee. De volumes nemen toe omdat er nog steeds nieuwe plantages worden aangeplant. Volgend jaar worden er nog meer pruimen verwacht. Dit jaar zorgde de weersomstandigheden voor een goede groei van de pruimen. De vraag naar de specifieke Japanse pruim groeit in Europa, maar het merendeel van deze pruimen uit Turkije wordt geëxporteerd naar Aziatische landen als India, Singapore, Hong Kong en Maleisië. Gezien de grotere vraag ondanks de wat hogere prijzen, kan men zeggen dat klanten bereid zijn om bovengemiddelde prijzen te bieden voor de Japanse pruim.
Zuid-Afrika: Telers vrezen vooral nadelen van de situatie in de haven
De Zuid-Afrikaanse telers kijken momenteel vooral naar de weersomstandigheden voor de verdere groei van de pruimen. Wat betreft de beschikbaarheid van water ziet deze er goed uit. Er was voldoende neerslag en sneeuwval heeft voor verkoeling gezorgd. De meeste telers zouden nu echter wat meer zonneschijn kunnen gebruiken voor de bestuiving van de pruimen in de boomgaarden. De vroegste variëteiten zijn het stadium van de bloei al volledig gepasseerd en de komende weken zullen andere variëteiten volgen. Als er straks echter teveel wind staat en het is te bewolkt dan kan dat negatieve gevolgen hebben voor de bestuiving.
Als het op het watermanagement neerkomt, lijkt het nu al een beter seizoen dan vorig jaar. De pruimentelers zijn echter vooral bezorgd over de situatie in de haven van Kaapstad waar er veel vertraging is in de afvaarten en er sprake is van inputkosten voor elektriciteit (die weer regelmatig uitvalt in het land) en het verpakken. De oogstraming volgt eind volgende maand. In november worden de eerste pruimen geoogst.
China: Drastische daling in pruimenexport
Op het moment is de Shuanghua pruim het meest populair op de Chinese markt. De gemiddelde prijs ligt rond de 4 RMB/kg (0,49 €/kg). De meest exclusieve variëteit is echter de Fengtang pruim met een gemiddelde prijs rond de 72 RMB/kg (8,80 €/kg). Recentelijk is het vooral de Xiangcui pruim die meer aan populariteit wint en ook in steeds meer regio’s wordt geteeld. Deze variëteit wordt eveneens geëxporteerd naar Zuidoost-Azië. In april waren de weersomstandigheden echter slecht en dat had zijn invloed op de kwaliteit. Door het coronavirus en de extreme weersomstandigheden is het exportvolume drastisch gedaald dit jaar, daarnaast is ook de prijs op de groothandelsmarkt met bijna een derde gedaald. Het exportseizoen voor China loopt van juli tot oktober. De VS en Turkije zijn voor de Chinezen de belangrijkste concurrent in de regio.
Noord-Amerika: Concurrentie uit Spanje voor binnenlandse markt
De pruimenvoorraad in de VS is redelijk beperkt. In Californië verliep de bloei veel minder goed bij enkele variëteiten waardoor er sprake is van kleinere volumes. Dit komt vooral omdat bij de bestuiving het weer koud en regenachtig was. Wel is het fruit dat aan de bomen hangt groter van formaat en van goede kwaliteit. Nu stelt het weer de telers ook voor uitdagingen. “We zien nu een record hitte in de regio en dus plukken we extra pruimen, vooral het fruit dat momenteel vol in de zon staat,” vertelt een teler.
Dit jaar is er vooral concurrentie op de markt vanuit Spanje omdat voor dat land de export naar Brazilië is weggevallen. “Normaal zien we nooit zoveel Spaanse pruimen op de markt in de VS, Canada en Mexico maar dit jaar wel,” vertelt een handelaar. Toch vreest men niet zoveel van de concurrentie omdat de vraag naar pruimen op de binnenlandse markt goed is eveneens de prijzen. Bij een recordoogst in de VS was dat echter anders geweest. De Amerikaanse telers exporteren zelf ook een deel van hun pruimen naar markten in Zuidoost-Azië maar ook daar is de vraag gemiddeld door de Spaanse concurrentie. Prijzen zijn zowel op de binnenlandse markt en in de export hoger dan vorig jaar.
Australië: Sterke exportstijging naar China
Volgens de meest recente statistieken van Hort Innovation was de pruimenproductie in Australië iets hoger dan in voorgaande jaren, voor het jaar dat eindigde in juni 2019. De volumes stegen met 8 % tot 32.241 ton en een stijging van 4 % in waarde tot 75,7 miljoen AUD. De export steeg aanzienlijk tot 29 % tot 6.839 ton en 25 % sprong in waarde naar 25 miljoen AUD. De export naar China is sinds het verkrijgen van markttoegang bijzonder sterk gestegen, van slechts één ton in 2017 tot 2.604 ton in 2019, goed voor 38 % van het internationale aanbod van Australië - het grootste deel van een enkele internationale markt voor het jaar.
Nieuw-Zeeland: Inzet op teelt nieuwe variëteiten
Na het voortijdige einde van het laatste seizoen, hopen de Nieuw-Zeelandse pruimentelers op een langer seizoen voor 2020-21. In termen van export is de verkoop van pruimen aanzienlijk lager dan de 60 ton die vijf jaar geleden werd gerapporteerd, maar volgens Summerfruit NZ kunnen ze aan het begin van een opwaarts traject staan. Vorig seizoen steeg de export naar iets meer dan 29 ton, vergeleken met iets meer dan 21 ton aan het einde van het seizoen 2018-19, waarbij de VS de belangrijkste afzetmarkt voor het fruit was.
De pruimentelers in Nieuw-Zeeland pleiten voor het uitproberen van nieuwe ideeën, nieuwe variëteiten en meer onderzoek naar de gezondheidsvoordelen van anthocyaan-rijke rode pruimen, waarbij een Hawke's Bay-producent fenomenale opbrengsten krijgt van bomen die slechts drie jaar oud zijn. Flavour Blast is een van de meest recente pruimensoorten die in Nieuw-Zeeland wordt geteeld - en blijkt een succes te zijn.
Voor volgende week: Overzicht wereldmarkt aardappelen