Waar in vorige jaren soms sprake was van prijsdruk op de markt, is dat dit jaar weer heel anders. Uit Spanje kwam er veel minder volume dan normaal door de weersituatie en een tekort aan arbeidskrachten door de maatregelen die genomen zijn rond het coronavirus. Italië weet inmiddels het gat tussen Spanje en Polen te vullen. In de Verenigde Staten is het binnenlandse seizoen begonnen maar in het oosten van het land vrezen telers de concurrentie uit Canada en Peru die later deze zomer op de markt komen. Zuid-Afrika is ondertussen bezig de export verder uit te breiden.
Nederland: Lagere productie verwacht door nachtvorst
Momenteel is de markt voor blauwe bessen in Nederland vrijwel leeg. Het Spaanse blauwe bessenseizoen loopt ten einde en hiervan vallen de volumes en kwaliteit niet helemaal mee. Nog enkele weken te gaan en dan vindt de aftrap plaats van het Hollandse blauwe bessenseizoen plaats. "In week 26 gaan de meeste bedrijven hier in het Zuiden van Nederland oogsten", vertelt een teler. Hij voorziet een fors lagere productie. "Als gevolg van de nachtvorst, hoofdzakelijk van medio mei, verwacht ik hier in de regio een 30 tot 40% lagere productie. De temperatuur rond de -2ºC is funest geweest. Veel product is bevroren. De verschillen tussen de bedrijven zullen groot zijn. Sommige bedrijven hebben helemaal geen schade, andere wel tot 70%. Hetzelfde beeld zien we in Noord-Duitsland en Polen terug. Hierdoor zal van een gemakkelijke start geen sprake zijn. Aan de vraag naar Hollandse bessen zal het dus niet liggen. We hoeven niet bang te zijn dat we een dip krijgen in de prijs. Maar je moet het Europees zien en dan zal er voldoende product beschikbaar zijn. Wel zul je zien dat als er minder product beschikbaar is en dat de verpakkingseenheden kleiner worden. Nu wordt er in het hoofdseizoen veelal in 500 gram verpakt. Wellicht zal dat meer naar de 250 gram gaan."
Duitsland: Vraag en aanbod in balans
De vraag naar blauwe bessen op de Duitse markt is momenteel relatief bescheiden, typeert een retail-leverancier de huidige markt. Al maanden wordt er een kleinere vraag ten opzichte van andere jaren vastgesteld. Door het gebrek aan arbeidskrachten en de weersituatie in de voornaamste Spaanse teeltgebieden valt het volume beduidend kleiner uit dan normaal. De totale productie ligt om en nabij de 30-40 procent onder het normale niveau, bevestigt men.
Deze uitzonderlijke situatie heeft markttechnisch daarentegen een positieve uitwerking. Normaliter is er tijdens het Europese seizoen immers sprake van chronisch overaanbod en dito prijsdruk in de handel. "Nu zijn vraag en aanbod juist in balans en zien we relatief hoge, maar zeker geen astronomische prijzen", vat men de huidige situatie samen.
Gezien de uitzonderlijke situatie en de kleine oogst in Spanje wordt het seizoen aldaar eerder dan normaal beëindigd. Nu verlegt men de focus naar hoger gelegen teeltgebieden, zoals Zuid-Frankrijk. In Frankrijk zijn de eerste blauwe bessen inmiddels geoogst, ca. 10 dagen eerder dan normaal. De eerste Duitse blauwe bessen laten nog even op zich waren en zullen pas halverwege juli op de markt komen.
Frankrijk: Oogst twee weken geleden begonnen
De oogst voor de blauwe bessen is ruim twee weken bezig in Frankrijk. Over de kwaliteit hebben de telers niets te klagen maar de vraag is niet hoog. Desalniettemin zijn de aanwezige volumes uit Frankrijk, Spanje en Portugal belangrijk. In het algemeen stijgt de consumptie van blauwe bessen jaar na jaar in Frankrijk. Het niveau is nog niet hetzelfde als in de meeste Noord-Europese landen maar er is zeker een markt voor de blauwe bessen.
Spanje: “Blauwe bessen zijn het vlaggenschip van de bessenproductie dit jaar”
Gelukkig is dit jaar het seizoen voor de blauwe bessen heel anders verlopen in Spanje dan men aanvankelijk had gedacht, vooral met het oog op het rampzalige seizoen vorig jaar toen er veel geld verloren ging in de sector. “Blauwe bessen zijn ongetwijfeld het vlaggenschip dit jaar in de bessenteelt,” vertelt een teler. De prijzen zijn stabiel gebleven dankzij, deels, het koude en regenachtige weer in april. Dat zorgde voor een meer gespreide en stabiele teelt zonder dat variëteiten elkaar overlappen en zorgt voor een piekproductie. Op het moment werken de telers in Huelva met de late blauwe bessen variëteiten en hopen daarmee door te gaan tot eind juni. De landen waar Spanje naar exporteert verwachten niet dat ze zelf al grote volumes blauwe bessen kunnen afzetten op de eigen markt en dus kan Spanje dat gat in de markt vullen.
Italië: Piedmont vult gat in de markt met Duke
Het blauwe bessen seizoen is net begonnen in de provincie Piedmont. De vraag naar blauwe bessen is sterk en de kwaliteit van het product is goed, beter dan in vorige jaren. Vergeleken met het vorige seizoen is de opbrengst per hectare wat minder, waarschijnlijk veroorzaakt door de zachte winter. De belangrijkste en meest geteelde variëteit is de Duke. Naast smaak, houdbaarheid en de maat rijpt de Duke rond de tijd dat Spanje op het eind van het seizoen is en Polen nog niet gestart is zodat het Italiaanse product het schap kan vullen. De belangrijkste bestemming voor de blauwe bessen is het VK met 60% van het fruit. De andere 40% gaat naar de binnenlandse markt, Duitsland en Zwitserland.
Een groothandelaar in Noord-Italië zegt dat de prijzen voor blauwe bessen goed zijn. Bijna alle blauwe bessen zijn van Italiaanse origine. De vraag is niet constant. De markt vertoont daardoor ups-en-downs. De prijzen variëren tussen de 8 en 10 €/kg. De supermarkt heeft een meer vaste trend die stabiliseerde na de zwaarste maatregelen tegen het coronavirus. De afzet naar de horeca wordt nog altijd aangetast door een tekort aan toerisme in het land.
China: Verkoop per tros populair
In het algemeen is de markt nog niet helemaal hersteld van het coronavirus, zeker niet voor redelijk dure fruitsoorten zoals blauwe bessen. De verkoop gaat redelijk langzaam. Op het moment is er nog veel volume vanuit Yunnan hoewel het seizoen voorbij is. Daarnaast komen er blauwe bessen uit Liaoning met sterk competitieve cijfers en komen er uit Shandong blauwe bessen uit de kas. De prijs voor dit product is 15% lager dan vorig jaar. Blauwe bessen van de vollegrond komen ook op de markt met prijzen rond de 30 RMB/500 gram (3,73 €/500 gram). Er is in China een opkomende trend waarin de blauwe bessen als tros worden verkocht net zoals bij druiven. Dit is populair bij de consument omdat het versheid uitstraalt.
Zuid-Afrika: Export stijgt met 50%
De Zuid-Afrikaanse blauwe bessen sector zit in de lift. De export in 2019/2020 is met 50% gestegen in vergelijking met vorig jaar. 12.282 ton vergeleken met 8.000 ton in 2019/2018. Voor het seizoen in 2021 wordt opnieuw een sterke stijging verwacht naar 17.000 ton in de export van blauwe bessen en in 2022 een verdere stijging naar 25.000 ton. In 5 jaar tijd verwacht men dat deze sterke groei wat gaat afvlakken.
De nieuwe Joint Marketing Forum voor de Zuid-Afrikaanse Berry Producers’ Association hadden recent een vergadering om te praten over de marketing en logistiek van de blauwe bessen. Volgens sommige kenners een teken dat de sector volwassen aan het worden is. De Zuid-Afrikaanse pluk start binnen een maand in het noorden van het land.
Verenigde Staten: Gemiddelde volumes verwacht doorheen het land
De volumes van blauwe bessen zijn goed maar de vraag op de Amerikaanse markt vertoont pieken en dalen, voornamelijk veroorzaakt door het coronavirus. Een teler weet die schommelingen goed te verwoorden: “Maart was een goede maand voor blauwe bessen, april was dramatisch en mei was dan weer niet zo goed als maart maar zeker beter dan april.” In april kwamen er ook veel blauwe bessen binnen uit Mexico en ook Georgia en Florida hadden een goede oogst. Het koopgedrag van de consument was ook weer heel anders door het coronavirus en er was een sterke competitie van de aardbeien.
Californië zit inmiddels in de piek van de teelt en die gaat nog ongeveer voor twee weken door. Telers merken op dat dit seizoen een van de beste was in lange tijd en er veel vraag is naar de blauwe bessen. Het volume is vergelijkbaar met vorig jaar. North-Carolina en Georgia zitten inmiddels ook op de piek van hun voorraden met de latere variëteiten. De vraag naar blauwe bessen blijft ondanks het coronavirus sterk en ook de verpakkingen (clamshells) dragen ertoe bij dat de consument de blauwe bessen koopt. In de laatste vier weken wordt een hogere prijs dan gemiddeld genoteerd en dat is het tegenovergestelde van de weken daarvoor op de markt.
Na Californië verschuift de teelt naar Oregon waar er ook hoge verwachtingen zijn van de oogst dit jaar. De telers hopen op betere prijzen omdat hun kostprijs is gestegen en de Canadese dollar is gezakt in waarde. Ook in New-Jersey en Michigan begint dan de oogst maar daar vrezen ze voor lagere prijzen op de markt door de import uit Canada en Peru naar de Oostkust van de VS. Men verwacht dat Peru die dit jaar ook eerder op de markt komt met blauwe bessen dan vorig jaar en dat ze de druk op de markt zullen vergroten.
Australië: Sector neemt maatregelen tegen tekort in verkoopwaarde
Door de economische impact van het coronavirus in Australië verwacht Berries Australia dat er een tekort van 30 miljoen AUD (18,3 miljoen euro) in de verkoopwaarde van blauwe bessen zal zijn. Om daar op in te spelen is de sector begonnen met een vrijwillige heffing gericht op de grote kopers van blauwe bessen en probeert men de markt te beschermen in eigen land. Blauwe bessen worden jaarrond geteeld in verschillende regio’s. In de winter verschuift de productie naar New South Wales. De productie was met 13% gestegen in 2019 ten opzichte van 2018 naar 19.008 ton. De waarde steeg met 10%. Export van blauwe bessen daalde met 9% naar 201 ton maar de waarde steeg met 8%. Ene kleine 1.555 ton wordt geïmporteerd, voornamelijk uit Nieuw-Zeeland.
Voor volgende week: Overzicht wereldmarkt meloenen