In de 
Portugese haven van Sines staan er containers met Zuid-Afrikaanse sinaasappelen, waarvan sommige al meer dan twee weken wachten op inklaring. Dit aantal is verder toegenomen met de aankomst van een tweede schip, vorige week.
Ironisch genoeg is een groot deel van het fruit bestemd voor Spanje, waar de vraag naar sinaasappelen groot was, aangezien Zuid-Afrika 7 à 8% minder sinaasappelen en Valencia's naar Europa heeft verzonden.
Veel Zuid-Afrikaanse exporteurs zijn al klaar met het verzenden van sinaasappels naar Europa. De deadline voor de rechten is vrijdag, maar de containers moeten vóór vrijdag worden geïnspecteerd en ingeklaard.
"De vraag naar sinaasappelen is hoger, omdat er minder is verzonden. Tegen het einde van het seizoen stond onze telefoon roodgloeiend vanwege de vraag naar sinaasappels", zegt een exporteur. "Door het nieuwe protocol is er veel minder naar Europa gestuurd dan normaal. De prijzen zijn op dit moment goed en de verkoop gaat goed, maar als de kosten er aan het eind van de dag afgaan, moeten we nog maar zien wat ons rendement is."
"Het is theoretisch niet ons probleem, maar de klanten klagen er veel over," zegt een andere exporteur.
Koudebehandeling begint op dag van vulling
Volgens Deon Joubert, de gezant van de Citrus Growers Association bij de EU, is de situatie ontstaan door een verschil in interpretatie van het nieuwe koudeprotocol. "De Portugese nationale Plant Protection Organisation heeft het anders geïnterpreteerd: de datum waarop de zending werd geladen, werd beschouwd als het begin van de koude-behandeling, ook al was de inspectiedatum misschien een week eerder."
Hij wijst er ook op dat de temperatuur van de pulp geen voorwaarde is voor toegang tot de EU-markt, maar de ingestelde temperatuur van een container.
"De dag van het vullen/laden van de container moet worden gebruikt als indicatie voor het begin van de koudebehandeling, maar helaas wordt dit niet vermeld op het fytosanitair certificaat. Alleen het addendum van de PPECB [Perishable Product Export Control Board] bevat deze informatie. Het Department of Agriculture Rural Development and Land Reform [DALRRD] onderzoekt of dit aan het fytosanitair certificaat kan worden toegevoegd," aldus Werner van Rooyen, COO van het Fresh Produce Exporters Forum.
"De Delivery Air Temperature en het setpoint van elke container moeten worden gebruikt om de temperatuur van elke container te meten. Het is belangrijk op te merken dat de PPECB het temperatuur-setpoint van elke zending goedkeurt en aftekent vóór verscheping, om ervoor te zorgen dat de voorschriften worden nageleefd. Het fytosanitaire certificaat, goedgekeurd en afgetekend door DALRRD, dient als officieel bewijs dat de zending voldoet aan de EU-voorschriften."
Zuid-Afrika draagt kosten van verschillen in interpretatie
Werner voegt eraan toe dat zij in de andere grotere invoerhavens van de EU niet hetzelfde probleem hebben ondervonden.
"Gezien het verschil in interpretatie van de EU-verordening door de verschillende EU-lidstaten, moeten Zuid-Afrikaanse exporteurs de daaruit voortvloeiende financiële kosten dragen," merkt hij op.
"Hopelijk is het nu opgelost", zegt Deon, "het gaat om relatief weinig containers die worden ingeklaard, maar het heeft lang geduurd en het was geen nuttige oefening. Het zal financiële gevolgen hebben voor de sector. Het is geen ernstige crisis, maar het was wel een ergernis, aan het eind van een jaar dat echt niet geweldig was."