Tholen - De eerder aangekondigde verplichte koudebehandeling die de EU heeft opgelegd voor sinaasappelen uit derde landen, was weliswaar voorbarig, vandaag is het wel een spannende dag voor de sinaasappelimporteurs en exporterende landen. De EU-lidstaten kunnen namelijk vandaag een laatste reactie geven op het concept-wetsvoorstel inzake de False Codling Moth, ofwel de Afrikaanse fruitmot, welke zal worden voorgelegd ter WTO-consultatie. "Dat is nog geen definitieve stemming. Derde landen krijgen vervolgens zestig dagen de tijd hun zienswijze in te dienen. De EU kan naar aanleiding van deze consultatie besluiten de tekst aan te passen of ongewijzigd te laten. Het definitieve wetsvoorstel zal vervolgens ter stemming worden voorgelegd aan de 27 lidstaten", verduidelijkt Inge Ribbens namens het GroentenFruit Huis.
Het conceptwetsvoorstel betreft maatregelen met betrekking tot onder meer Citrus Black Spot (CBS) en de False Codling Moth (FCM) en met name die laatste is een heet hangijzer. Wanneer het exporterende land namelijk gebruik maakt van een zogeheten systems approach, zoals Zuid-Afrika, dan moet verplicht een koudebehandeling plaatsvinden van minimaal 16 dagen tussen 0°C en minus 1°C. Dit betreft met name landen van het Afrikaans continent en Israël. "Dit kan hele vervelende consequenties hebben. Deze koudebehandeling zorgt voor meer uitval/food waste, waarbij ook speelt dat diverse sinaasappelvariëteiten deze temperatuur geheel niet aankunnen. Met name de impact op de biologische sinaasappelen, die al een hoog verliespercentage hebben vanwege het huidige temperatuurregime, is enorm groot. Dit is totaal in tegenstelling met het EU-beleid en de Green Deal waarin men probeert het bio-aandeel te verhogen", aldus Inge.
"We zijn al maanden intensief bezig met dit dossier, ook gezien de hoge druk die er de afgelopen periode door met name de Zuidelijke lidstaten op de Commissie werd uitgeoefend om de koudebehandeling in te voeren. Gezamenlijk met de brancheorganisaties uit België en Duitsland is een brief gestuurd naar het Technisch Comité in Brussel en ondersteund door de NL retail (CBL) tevens naar diverse departementen binnen de Europese Commissie. We hopen dat meerdere lidstaten hun zorgen zullen laten horen. We vinden dat de EU in een veel vroeger stadium met de derde landen had moeten spreken en dat is pas op een heel laat moment gebeurd, waardoor zij geen gelegenheid hebben gekregen een inhoudelijke reactie te geven", aldus Ribbens.
"Bovendien missen we de wetenschappelijke onderbouwing. Het aantal vondsten van de False Codling Moth vertoont geen stijgende lijn, sterker nog, in de sinaasappels is er sprake van een dalend aantal vondsten. Sinds FCM drie jaar geleden tot EU-quarantaineplaag werd uitgeroepen, waren er in 2019, 2020 en 2021 respectievelijk 15, 12 en 8 onderscheppingen op Zuid-Afrikaanse sinaasappelen. Daarmee lijkt deze maatregel disproportioneel, zeker als je kijkt naar andere productgroepen waarbij met een aanzienlijk lager handelsvolume meer vondsten zijn gemoeid", aldus Ribbens. "Vandaar dat we volop in overleg zijn om gedurende de WTO-consultatie met een zo'n uitgebreid mogelijke, onderbouwde reactie komen van de derde landen en andere stakeholders. We hebben veel argumenten aan onze kant."
Ook de Zuid-Afrikaanse Citrus Growers Association heeft in een brandbrief de noodklok laten luiden. "Deze nieuwe eis zal een nadelige invloed hebben op de meer dan 100 jaar durende citrushandel tussen Europa en Zuid-Afrika, de belangrijkste bron voor de EU tijdens de Europese zomer met een waarde van meer dan 1 miljard euro", zo laat Dean Joubert in een brandbrief horen.