Tholen - Gisterenavond presenteerde Rabobank haar hardfruitvisie tijdens een webinar. Het rapport met als titel 'De hardfruitsector in 2030: goedkoop fruit telen is te duur', ziet dat de sector een goed imago heeft, gezonde producten teelt op een manier die duurzaam is ten opzichte van andere food & agri sectoren. Toch zien auteurs Arne Bac en Cindy van Rijswick ook een verzadigde markt met veel concurrentie zowel tussen verschillende landen als tussen aanbieders in Nederland. Daarbij stijgen de kosten, vooral de arbeidskosten, en is er sprake van een groot risico.
Hardfruit telen wordt wel vergeleken met topsport en Rabobank geeft aan dat tegenover dit grote risico ook een top-rendement hoort te staan. Dat top-rendement is er nu niet en het nog meer telen van producten waar het om de laagste prijs draait, wordt door de bank niet gezien als oplossing. Dat neemt niet weg dat er kansen zijn voor bedrijven die een goede kwaliteit producten kunnen leveren met een assortiment waar de klant om vraagt. Ook voor bedrijven die zelf aan verkoop doen of naast de hardfruitteelt andere inkomsten hebben, ziet Rabobank kansen.
Verzadigd
De appelmarkt in Europa is redelijk verzadigd. Jaarlijks daalt de vraag en ook in de belangrijkste afzetmarkt van Nederlandse appelen - Duitsland - groeit het Nederlandse marktaandeel niet meer. De bank ziet dan ook vooral toekomst in kwalitatief goede appelen voor de eigen Nederlandse markt. De afzet van peren, traditioneel een exportproduct, zal vooral binnen Europa blijven plaatsvinden. Net als bij appelen groeit ook de perenconsumptie niet meer, wat leidt tot de verwachting dat alle zeilen moeten worden bijgezet om de Nederlandse peren in Europa af te zetten. Voor uitbreiding is weinig kans. Wel zijn er kansen voor onderscheidende perenrassen met bijvoorbeeld een andere kleur of een nieuwe smaak.
Transparantie
Na de presentatie door Cindy schoven onder andere Gerard van den Anker, voorzitter van de Nederlandse Fruittelers Organisatie (NFO) en Matthijs Nijhoff van Triple F Fruit, dat zich vooral richt op de import van fruit aan bij gespreksleider Arne Bac. Eén van de onderwerpen die werden aangesneden was de prijsstelling. Een lastig onderwerp want de invulling van eerlijk kan voor verschillende partijen anders zijn. Gerard denkt dat prijstransparantie de sleutel is om een eerlijke prijs te bewerkstelligen. “De totstandkoming van de consumentenprijs is vaak een schimmig spel waarin niet alles scherp en helder wordt weergegeven. Laten we dat eens inzichtelijk maken.” Het uitgangspunt daarbij is dat iedere schakel in de keten geld moet verdienen. “Het kan niet zo zijn dat uiteindelijk de primaire producent sluitpost is gezien alle maatschappelijke wensen en ambities die er zijn waar een teler moet voldoen. Dan mag er ook worden verwacht dat daar een prijs tegenover staat waarmee de teler zijn bedrijf toekomstbestendig kan uitbouwen.”
Gerard van den Anker, Matthijs Nijhoff en Cindy van Rijswick
Ook Matthijs geeft aan transparantie belangrijk te vinden. “Hoe wij met onze telers werken is in 100 procent transparantie. Wij vermarkten het product voor de teler. De teler weet van binnenkomst tot verkoop wat de kosten zijn. Wij zijn een voorstander van openheid.” Hij ziet dat de samenwerking met de retail er al is. “Vanuit import zien wij die openheid al, de win-win situatie en eerlijkheid naar de telers. Natuurlijk heb je met een marktwerking te maken, maar eerlijkheid is de toekomst.”
Gelijk speelveld
Een van de toehoorders bracht de goedkope Jonagold uit Polen ter sprake. Gerard haalt daarbij het belang aan van een gelijk speelveld in Europa. “Wij zijn één Europa maar we werken wel met verschillende snelheden en verschillende regelgeving.” Hij ziet dat het speelveld juist ongelijker wordt. “Waar blijven dan die duurzaamheidseisen en de ambities op het gebied van bijvoorbeeld landschap of biodiversiteit. Dat komt van die appels niet terug en wel van de teler in Nederland die veel meer doet dan alleen fruit telen. Het kan niet zo zijn dat we in Nederland de lat veel hoger leggen als in andere landen waardoor we weggeconcurreerd worden.”
Matthijs geeft aan dat er geen zichtbaar verschil is tussen bijvoorbeeld de Poolse en de Nederlandse Jonagold maar dat de productie en kostprijs wel verschillen. “Daar kun je niet tegen concurreren maar dat moet je ook niet willen. Ik denk dat je met elkaar als ketenpartners moet kijken naar wat aanslaat. Welke appel kunnen we op welke manier afzetten? Daar zou ik juist op inzetten.” Daarbij wil hij wegblijven van de vechtmarkt en ziet hij mogelijkheden om bijvoorbeeld net zoals de Nieuw-Zeelandse telers, met een hoge kosten en duurdere producten, toch een goede afzet te creëren.
Over de achtergronden van de hardfruitvisie van Rabobank is binnenkort meer te lezen in Primeur.