In de Westkaap is de kwaliteit van Navels dit jaar uitstekend maar de goede groeiomstandigheden na jaren van droogte hebben wel geleid tot ongewoon grote maten. Het Navelsseizoen bevindt zich in haar laatste twee weken en het is onzeker of de Zuid-Afrikaanse sector er wel in zal slagen om de geraamde 24 mln dozen (15 kilo) te exporteren.
"Hoewel er in het Citrusdal normaal gesproken een overvloed is aan de maten 72, 64 en 88, is dit seizoen 70% van het fruit maat 64 of groter. Er zijn zelfs Navels zo groot als 'struisvogeleieren', in maat 36 en zelfs 32," vertelt Gabrie van Eeden, voorzitter van Goede Hoop Fruit.
"De Europese en Amerikaanse markten eisen dat 70% van het fruit bestaat uit de maten 72 en kleiner, tot maat 105, maar dit seizoen zijn de verhoudingen zoek. Canada neemt wel groter fruit af maar is een kleine markt dus dan blijft alleen het Verre Oosten over, dat ook bereid is grotere maten af te nemen, hoewel er ook daar een voorkeur voor gemiddelde maten bestaat. Rusland en Europa nemen daarnaast ook wel wat grote maten af."
"In de Westkaap was het verhandelbare percentage zeer laag als gevolg van windschade. Dit geldt ook voor de Oostkaap, wat enorm jammer is omdat de interne kwaliteit dit jaar uitstekend is. Bovendien heeft groter fruit doorgaans een ruwere schil dan kleiner fruit."
Vermarkten grote maten heeft geleid tot onverstandige beslissingen
In de hele Zuid-Afrikaanse sector heeft de afwijkende beschikbaarheid van maten ertoe geleid dat er veel Navels, die niet voldeden aan de eisen van de Chinese markt, hier toch naartoe gezonden zijn. Dit geldt zelfs voor klasse II fruit. Deze markt eist echter premium fruit.
"De Chinese markt geeft goede prijzen voor een goed product maar niets voor een product van matige kwaliteit. Het is dus 'alles of niets'," legt Gabrie uit. "Dit heeft een ongunstige uitwerking op de markt gehad en dit bracht de prijzen nog verder omlaag. Australië bevindt zich dichtbij deze markt en op deze manier creëren wij kansen voor Australië.Je kunt niet zomaar matig fruit naar China exporteren. Deze harde les hebben sommige exporteurs dit seizoen wel geleerd.
Gabrie wijst op het moeilijke seizoen dat Spaanse citrustelers in Europa achter de rug hebben. "Vervolgens komt de Zuid-Afrikaanse oogst op de markt, terwijl er ook nog Spaans fruit in omloop is, evenals Egyptische Valencia's van goede kwaliteit. De afzet van onze Navels in Europa is ronduit traag te noemen. De Europese markt was al nooit echt klaar voor ons en zat nooit echt te springen om ons fruit."
De Russische markt staat onder grote druk, die deels wordt veroorzaakt door de gelijktijdige aankomst van zendingen die onze planning in de war heeft gestuurd. Het is een markt die grote maten afneemt maar de vraag naar ons citrus wordt getemperd door de ongewoon warme zomer. Handelaren die hun fruit zonder order naar Rusland hebben geëxporteerd, hebben bijgedragen aan het overaanbod op deze markt."
Betere vooruitzichten voor Valencia's
Het Valenciaseizoen belooft betert te worden dan dat van Navels. Het seizoen gaat in week 33 of 34 van start. De Valencia's zijn niet alleen kleiner van formaat maar hebben ook veel minder windschade opgelopen. Het verhandelbare percentage zal naar verwachting dan ook hoger uitpakken. Bovendien is het zo dat deze sinaasappelen bedoeld zijn om te persen waardoor de markt enige mate van windschade doorgaans wel door de vingers ziet.
"We kijken oprecht uit naar de start van het Valenciaseizoen."
De laatste exportraming voor Valencia's staat op 48,2 mln dozen van 15 kilo.
Logistieke problemen
Goede Hoop Fruit, waar ook Goede Hoop Citrus deel van uitmaakt, exporteert momenteel niet alleen citrus aan maar ook appelen en peren. Dit terwijl de haven van Kaapstad een grote stroom citrus te verwerken krijgt, dat daarheen wordt gestuurd vanwege problemen in Port Elizabeth.
"Afnemers maken zich zorgen om de situatie in onze havens. Er zijn nog steeds schepen die havens omzeilen om zich aan hun vaarschema te kunnen houden."
Het is een hele klus geweest om op tijd aan alle programmaverplichtingen te voldoen. Gabrie zegt dat het voor is gekomen dat schepen het Verenigd Koninkrijk hebben overgeslagen en alleen Europa hebben aangedaan. Hierdoor moesten Zuid-Afrikaanse exporteurs de moeilijke beslissing nemen waar het fruit naartoe moest. Los je het in Europa en verlaad je het over de weg terug naar het Verenigd Koninkrijk of laat je het aan boord van het schip om op de terugreis gelost te worden? De begeleidende documenten waren bovendien ook opgemaakt voor het Verenigd Koninkrijk en niet voor de EU. Kortom, het was een zeer lastige situatie."
Hij maakt zich grote zorgen over de impact die dit mogelijk zal hebben op de reputatie van Zuid-Afrika, met als gevaar dat afnemers elders op zoek gaan naar leveranciers, bijvoorbeeld in Zuid-Amerika.
"De situatie in Port Elizabeth moet dringend worden aangepakt. De komende jaren wordt er een sterke groei van de citrussector verwacht. De agrarische sector creëert veel werkgelegenheid en genereert buitenlandse deviezen. We mogen ons dan ook niet buitenspel laten zetten vanwege logistieke problemen en arbeidsconflicten."
Voor meer informatie:
Gabrie van Eeden
Goede Hoop Vrugte
Tel: +27 83 269 8617
gabrie@ghfruit.com
http://www.ghcitrus.com/