Tholen - Klimaatverandering, inflatie, het maatschappelijke sentiment rondt de import van exoten; de wereldwijde exotensector heeft met de nodige uitdagingen te maken. Opgelost werden ze gisteren niet allemaal tijdens het Global Tropicals Congress in Den Haag, maar oplossingen werden wel aangedragen. Zo'n 200 deelnemers uit 23 landen waren present op dit nieuwe event van Fruitnet.
De aftrap werd gedaan door Cindy van Rijswick van Rabobank. Ze startte met het goede nieuws, namelijk dat de kosten van zeevracht weer genormaliseerd zijn. Echter, ook de fruitvolumes zijn weer terug op het niveau van voor Corona. De fruitaankopen bij de Europese retail zijn nog niet terug op het niveau van voor 2020, waarbij Nederland wel een positieve uitschieter is. Ook de verkoop van de foodservice heeft zich weer hersteld.
Cindy van Rijswick (Rabobank) en Charles-Henri Deprez (Greenyard)
De avocadomarkt kan gerust het succesnummer van de exoten worden genoemd met een extreme groei de afgelopen tien jaar. Nu gaat de markt volgens Cindy een nieuwe fase in, waarbij meer productielanden zich zullen aandienen, zoals Marokko, Colombia en Afrika. Noord-Amerika en Europa zijn verreweg de belangrijkste afzetbestemmingen voor avocado's. Van Azië waren hoge verwachtingen, maar daar is de avocado-afzet de laatste vijf jaar gestagneerd.
Ook de mangomarkt groeit hard, maar hier vormen de consumptieniveaus per jaar grote verschillen. Bovendien vormt het sourcen van een consistente kwaliteit en kwantiteit een grote uitdaging op de mangomarkt. De ananasmarkt vertoonde in 2022 tekenen van prijsherstel, maar die waren volgens de analist van Rabobank ook hard nodig. In Europa vertoont de ananasmarkt namelijk al jaren geen groei meer, daarom zal deze markt zich opnieuw moeten uitvinden.
Daar ligt volgens Cindy - refererend aan de dragonfruit die ze met lepeltje meegaf in de broodtrommel van haar zoon - dan ook de uitkomst. "Commoditisering is één van de grootste bedreigingen voor deze industrie. De sector kan zich beter richten op het uiterlijk, de kwaliteit, smaak en duurzaamheid van tropisch fruit dan op prijs en volume, ondanks deze huidige zware tijden. Als je gezien wordt als een commodity, is het lastig om eraan te ontsnappen. Maar met exoten kun je de show stelen!"
Olympic Fruit heeft de afgelopen zomer uitgebreid marktonderzoek gedaan. Sales en Marketing Manager Desmond Jas lichtte in zijn presentatie daarvan de uitkomsten toe. Uit het onderzoek bleek dat consumenten vooral fruit eten vanwege het gezondheidsaspect en om een vol gevoel te krijgen richting de volgende maaltijd. Het snackmoment - waarbij nu slechts 11% van de fruitconsumptie plaatsvindt - leent zich volgens Jas het beste om de exotenconsumptie te verhogen. Momenteel maakt nog geen enkele exoot deel uit van de top-5 van fruitsoorten die als snack worden genuttigd (appels, bananen, druiven, clementines, aardbeien).
Desmond Jas (Olympic Fruit)
De inflatie had de nodige impact op de exotenafzet. Maria Wieloch van de Zweedse retailer ICA gaf aan dat de afzet van het tropische fruit met een relatief lage prijs zoals limes en passiefruit wel op niveau bleef. Volgens de category manager kun je in tijden van prijsdruk niet hetzelfde blijven doen. De retailer koos er bijvoorbeeld voor om het passiefruit bij het zuivelschap te positioneren. Ook campagnes via bijvoorbeeld een platform als Tiktok worden steeds bepalender voor de fruitaankopen.
Aandacht voor de arbeidsomstandigheden van de werkers in de pakstations was er ook. Er is steeds meer begrip in de keten dat het verbeteren van deze arbeidsomstandigheden een gedeelde verantwoordelijkheid is. Zo gaf Simon Derrick van Blue Skies - één van de grootste werkgevers in Ghana - een inkijkje hoe goede arbeidsomstandigheden de winst kunnen vergroten.
Stephan Schneider met zijn vroegere collega's Leon Blaak en Edwin Fillekes van HillFresh
Ook in de presentaties van Xavier Roussel van Dole en Johnathan Sutton van Westfalia kwamen de duurzame uitdagingen terug. Volgens de spreker van Dole is het belangrijk om bij deze uitdagingen het gesprek aan te gaan met andere platforms en NGO's buiten de sector. "Niets is onmogelijk, maar niet alles is vandaag op te lossen."
Westfalia liet als voorbeeld zien dat het door middel van sprayapplicaties het watergebruik om een kilo avocado's te telen al heeft gereduceerd tot 250-550 liter, afhankelijk van het teeltgebied. Veel winst valt er ook te halen met de overgang naar regeneratieve landbouw, zo betoogde Lieselot van der Veken van Pro Terra Agro. "Microbiologie is de sleutel voor het leven."
Winst valt er ook te halen door middel van techniek. Zo gaf Tineke van de Voorde van de Haven van Antwerpen en Brugge - in 2022 goed voor 520.000 ton conventioneel en 950 reefercontainers perishables - over de nieuwe apps technologie die de haven inzet om haar klanten onder meer door een terminaltool van realtime informatie te voorzien.
Lieve Michielsen en Joep Jongmans van Special Fruit
Roland Wirth van Frigotec gaf een toelichting op het revolutionaire Softripe-systeem, dat het rijpen van exoten naar een ander niveau brengt. Het systeem rijpt op basis van Artificial intelligence (AI) onder Controlled Atmosphere. In een kortere rijptijd (drie dagen voor avocado's) levert dit een reductie van verliezen en klachten op. Volgens Wirth wordt het Sofripe-systeem inmiddels in Europa breed gewaardeerd, men wil nu ook de stap maken naar andere continenten. Gewichtsverlies is ook wat Citrosol met haar coating wil tegengaat. Benito Orihuel gaf aan dat door middel van de coating wel 955 kilo avocado's per container worden bespaard. Ook bij limes zijn de resultaten veelbelovend.
Kwaliteit managen in de mango's - die nog altijd afkomstig zijn van een groot aantal kleinere producenten - is een uitdaging. AI-aangedreven software kan helpen kwaliteitsrisico's te beheersen en onzekerheden te beheersen, zo hielden Joep Jongmans van Special Fruit en Daria Reisch van Agrinorm de aanwezigen voor. "De sleutel tot succes ligt in het vermogen van bedrijven om samen te werken en informatie met elkaar uit te wisselen. Een teler moet weten welk ras het best presteert, zodat hij er volgend jaar meer van kan planten. En een distributeur moet zien of het geregend heeft op het veld, zodat hij de houdbaarheid kan voorspellen en de juiste afzetmarkt weet te kiezen."
Naast de grotere exotische producten kregen ook nieuwe producten en leveranciers de mogelijkheid om hun producten te presenteren. Zo gaf Kaushal Khakhar van Kay Bee Exports een presentatie over de grote potentie van India als fruitproducent en exporteur. Het bedrijf verstuurt zo'n 8.000 ton groenten en fruit per luchtvracht. Granaatappel(pitt)en, mango's zijn de grootste producten, maar ook Chico-fruit, guave en kokosnoten worden door het bedrijf met 800 acres eigen teelt en 1.200 acres contractteelt op de wereldwijde markt gebracht.
Ook de Canarische Eilanden produceren steeds meer exoten. Zo is de bananensector goed voor 12.000 banen, betoogde Clara Chico van Asprocan. De Canarische bananen hebben een beschermde oorsprongsbenaming. Al langer hebben de Canarische bananen een goede aanwezig op de Spaanse markt, maar ze worden inmiddels ook door retailers in Frankrijk, Zwitserland, België en Marokko op de markt gebracht.
Ook de Spaanse papaja's zijn aan een opmars bezig. Een voordeel, volgens Jorge Igancio Brotons van Bonnysa, want het product heeft een vijf keer zo lage voetafdruk als de overzeese papaja's. Momenteel neemt Europa 30% op van alle papaja's die wereldwijd geteeld worden en komt 4,7% daarvan van eigen productie. Met een gemiddelde jaarlijkse consumptie per huishouden van 0,56 kg in Spanje en 0,13 kg in de EU is de consumptie nog altijd laag, maar de papaja's maken in de EU wel een jaarlijkse groei van zo'n 3% door en zijn inmiddels de vierde tropische fruitsoort qua consumptie.
Peter Bouman van FMI gaf een inkijkje in de markt van limes, hierover later meer. Afsluitend gaf Charles-Henri Deprez van Greenyard zijn visie op de exotenmarkt. Hij gaf aan dat het succes van de avocado's de standaardisatie is. Klanten weten jaarrond wat ze kunnen verwachten. Dat is met de mango's nog niet het geval. Een oplossing zou kunnen zijn om veel meer in te zetten op events waarin mango's fors worden gepromoot op het moment dat ze goed van kwaliteit en beschikbaarheid zijn. Volgens Deprez junior leidt dat tot meer herhalingsaankopen en wordt de consument niet teleurgesteld.