Buiten Polokwane, in de provincie Limpopo, legde Jan Hoogendyk negen jaar geleden een boomgaard van vier hectare Wonderful-granaatappelen aan en nu heeft hij de moedige beslissing genomen om te stoppen met het gebruik van chemicaliën en kunstmest. Tarentaalkraal – dit is de naam van het bedrijf van Jan - voorziet de gemeentelijke markten van Tshwane en Johannesburg van granaatappelen en is vorig jaar begonnen met het persen van sap van het eigen fruit.
De Wonderful granaatappelen van Tarentaalkraal rijpen vanaf eind februari.
In zijn beslissing om het gebruik van chemicaliën in de teelt drastisch te verminderen, werd Jan gesterkt door de stijging van 100% tot 150% in de kosten van gewasbeschermingsmiddelen in de afgelopen twee jaar. Het gebruik van chemicaliën en kunstmest kostte het bedrijf jaarlijks R300.000 (€ 16.600) voor de vier hectare granaatappelen.
"Vorig jaar heb ik bijna niets gesproeid en momenteel brengen we compost van schapenmest aan", legt hij uit. Het bedrijf fokt immers ook 120 Dorper schapen. "Wat ons als telers irriteert, zijn de grote winsten die kunstmestbedrijven maken terwijl onze kosten de pan uitrijzen. Ik denk dat meer telers naar biologische alternatieven zullen moeten gaan kijken. Ik heb dit jaar besloten geen chemicaliën te gebruiken en dit jaar en volgend jaar geen stikstof- of kaliummest toe te voegen."
Meer dan gebruikelijke regenval heeft in de boomgaarden gezorgd voor weelderig onkruid.
Ze hebben in de provincie Limpopo meer regen gehad dan normaal en bacteriële zwarte vlekken zijn dit seizoen een groot probleem voor het fruit. Hij heeft de Agricultural Research Council om advies gevraagd, evenals inlichtingen ingewonnen bij een geïntegreerd plaagbestrijdingsbedrijf.
"We moeten onze bodemkwaliteit verbeteren voor een sterker wortelstelsel dat meer sporenelementen uit de bodem kan halen. We willen zoveel mogelijk op natuurlijke wijze telen, want een gezonde boom geeft gezonde vruchten", zegt hij. "Het is een grote beslissing om te nemen, maar het moet. We moeten een manier vinden om grip te krijgen op de op hol geslagen teeltkosten."
Het teeltbedrijf, genoemd naar de overvloed aan parelhoenders, ligt ten zuiden van Polokwane (foto's geleverd door Tarentaalkraal).
Sapverwerking
Dit seizoen – de granaatappeloogst komt tegen het einde van februari op gang – zullen de hoeveelheden voor de versmarkt waarschijnlijk veel kleiner zijn als gevolg van de bacteriële zwarte vlek en zal het grootste deel van het fruit geperst worden. Het teeltbedrijf beschikt immers ook over een sapverwerkingsfaciliteit. Het sap wordt geleverd in flessen van 250 ml en 1 liter.
"Er is geen ander granaatappelsap op de markt en wij proberen die leemte op te vullen", zegt hij, terwijl hij ook een andere afzetmarkt voor het fruit creëert.
Granaatappelen zijn te duur in de retail
Zijn ervaring met de retail is frustrerend, met name vanwege het aanzienlijke verschil tussen de telersprijs en de consumentenprijs. In het verleden ontving de teler tussen de R38 en R48 (€ 2 tot
€ 2,60) voor een krat van 12 granaatappelen, terwijl de consument in de winkel R50
(€ 2,74) per stuk fruit moet betalen. En daar is de consument niet toe bereid.
Jan is van oordeel dat retailers de groei van de granaatappelmarkt remmen in hun zoektocht naar hoge winstmarges.
"Enerzijds wordt het te duur om volumes op de markt te zetten, anderzijds kopen mensen geen granaatappelen, omdat ze te duur zijn. De verhouding tussen wat wij als telers krijgen en wat de retailers aan de consument vragen, is compleet scheefgegroeid."
Voor meer informatie:
Jan Hoogendyk
Tarentaalkraal
Tel: +27 82 443 1111 (Zuid-Afrika)
flippie@proforum.co.za