Vers fruit uit verre landen, waaronder uit Mexico, ligt tegenwoordig het hele jaar door in de Nederlandse supermarkt. Deze producten hebben een lange reis achter de rug voordat ze in de schappen liggen. Vers fruit is één van de productsoorten waarin wereldwijd veel verlies en verspilling plaatsvindt. Meerdere, veelal Nederlandse, bedrijven zijn volop bezig verlies en verspilling tegen te gaan in de verschillende segmenten van de exportketen van Mexico naar Europa.
De Nederlandse import van Mexicaans fruit neemt gestaag toe. Tussen 2011 en 2020 steeg deze van €37 miljoen tot €126 miljoen, met als voorlopig hoogtepunt 2019 met een importwaarde van €136 miljoen. Avocado’s en limes zijn veruit de belangrijkste fruitsoorten die Nederland uit Mexico importeert. Daarnaast importeert Nederland kleine hoeveelheden grapefruit, mango, zachtfruit en bananen.
Tegengaan verlies begint in boomgaard
Het tegengaan van voedselverlies in de fruitketen begint in de boomgaard, zegt Lia Bijnsdorp, directeur van fruitproducenten-groep United Producers of Mexico: “Goede landbouwpraktijken tijdens de groei, bodemkwaliteit, irrigatie, voeding, en het juiste oogstmoment zijn zeer belangrijk. Voor de verbetering van landbouwpraktijken zijn trainingen aan telers en de ontwikkeling van standaardprocedures van groot belang.”
Selectie
Geoogst fruit moet vervolgens zorgvuldig worden geselecteerd. Tijdens de sortering en classificering berekent men hoelang het duurt voordat het fruit rijp is. Op basis daarvan wordt per vrucht de juiste markt bepaald. Mocht een vrucht al rijp zijn, dan is deze geschikter voor een markt met een korte reistijd.
Met behulp van technologie van het Nederlandse bedrijf Aweta kan fruit worden geselecteerd op zowel externe als interne kwaliteit. Salesmanager Martijn Vriesinga van Aweta: “Voor de mango- en avocadosector gebruiken we Inscan. Dit is een systeem dat werkt op basis van Near Infra-Red (NIR). Hiermee meten wij de inwendige eigenschappen van fruit, zoals het drogestofgehalte, interne defecten en het suikergehalte.”
Koude keten
Na de oogst moet het fruit zo snel mogelijk naar de ideale temperatuur worden gebracht en is het noodzakelijk om deze temperatuur stabiel te houden. Voor verbetering van de hele koude keten zijn investeringen nodig. Er zijn met de tijd innovatieve oplossingen ontwikkeld op dit gebied. Zo ontwikkelde het Nederlandse bedrijf Otflow samen met de WUR een vloerbedekking om tijdens transport de beste interne luchtstroom in gekoelde containers te krijgen.
Deze geoptimaliseerde luchtstroom houdt de lading koel en zorgt voor een homogene temperatuur in de hele container. Het temperatuur-verschil in de container neemt met 30% af. Dit alles leidt tot een betere productkwaliteit, minder financiële verliezen en minder voedselverlies.
Houdbaarheid verlengen
Vervoer van Mexicaans fruit naar Europa vindt soms per vliegtuig plaats maar in de meeste gevallen per schip. De reis over water neemt, afhankelijk van de rederij, tussen de 21 en 28 dagen in beslag. Tel daar de benodigde tijd voor het vervoer van de boomgaard naar de haven, en het vervoer van de haven naar de consument bij op, en het is duidelijk dat de houdbaarheid een belangrijke factor is om rekening mee te houden.
Ultradunne verpakking
Zoals gezegd is een stabiele temperatuur van groot belang voor de houdbaarheid. Er worden echter ook steeds meer innovatieve oplossingen toegepast om de houdbaarheid van producten te verlengen. Zo biedt het Nederlandse bedrijf Liquidseal met behulp van een biodegradeerbare ultradunne verpakking bescherming tegen schimmel, uitdroging van fruit en een vertraging van het metabolisme van het fruit.
Vertraagd metabolisme zorgt voor een langzamer rijpingsproces en dus een langere houdbaarheid. Liquidseal biedt inmiddels oplossingen voor avocado, citrus, mango, papaja en meloen.
Eetbare coating
Een ander bedrijf met een product dat de houdbaarheid verlengt, is het Amerikaanse Apeel. Jessica Vieira, Senior Director Sustainability van Apeel: “De eetbare, plantaardige coating die na de oogst wordt aangebracht, vermindert waterverlies en oxidatie. Daardoor is de houdbaarheid twee keer zo lang als die van een controlegroep waar de coating niet is aangebracht. In 2020 zagen we in alle avocadoprogramma’s van zowel Amerikaanse als EU-retailers gemiddeld 50% minder voedselverspilling in de detailhandel.”
Apeel heeft ook met Nederlandse fruitimporteurs afspraken gemaakt om de coating aan te gaan brengen.
Directe zeeverbinding
Een andere manier om verliezen tegen te gaan, is verkorting van de reistijd. Containerschepen met fruit van Mexico naar Nederland maken normaal gesproken een tussenstop. Zo’n stop leidt tot kostbaar tijdsverlies. In september 2020 is daarom een testvaart gedaan met een rechtstreekse bootverbinding tussen de Mexicaanse haven van Veracruz en Rotterdam. Onder normale omstandigheden duurt deze reis slechts 12 tot 14 dagen. De verwachting is dat deze verbinding eind augustus 2021 met een vast vaarschema operationeel wordt.
Onderzoek topsectoren
Ook de Nederlandse overheid draagt bij aan de terugdringing van voedselverliezen in de fruitketen van Mexico naar Nederland. Zo is in 2019 door een team van Wageningen Food & Biobased Research, in samenwerking met Mexicaanse exporteurs en Nederlandse importeurs, onderzoek gedaan naar kwaliteitsissues in het zeetransport van avocado’s en mango’s naar Nederland.
Dit onderzoek, gefinancierd middels een Seed Money Project vanuit de Topsectoren Tuinbouw & Uitgangsmaterialen en Agri & Food heeft geleid tot verbeterde post-harvest kennis en protocollen. Dit moet de kwaliteit van avocado’s en mango’s tijdens het zeetransport beter borgen.
Betere prijzen voor producenten
Behoud van kwaliteit leidt niet alleen tot minder voedselverlies, maar ook tot betere prijzen voor producenten.
In de export van tropisch fruit is dit laatste waarschijnlijk een groter issue dan voedselverliezen, aldus Bas Hetterscheid van Wageningen Food & Biobased Research: “Harde cijfers over voedselverlies tussen Mexico en Nederland zijn lastig te achterhalen. Waarschijnlijk zijn verliezen in de export van fruit kleiner dan de verliezen die plaatsvinden bij het fruit dat op de lokale markt in Mexico wordt afgezet. Exportketens zijn qua technologie en verpakking namelijk ingericht met kwaliteitsbehoud als doel. Daarnaast wordt hoge kwaliteit fruit met een hoge commerciële waarde geëxporteerd. Daarom is niet zozeer voedselverlies, maar vooral kwaliteitsverlies in de exportketen een belangrijk onderwerp. Kwaliteitsverlies tijdens de reis leidt tot prijsaanpassingen bij aankomst op de bestemming. Dat heeft directe financiële gevolgen voor de Mexicaanse fruitexporteur.”
Aankomst in Nederland
Als het fruit bij aankomst niet voldoet aan de hoogste kwaliteitsstandaarden heeft een Nederlandse importeur een aantal opties. Vicepresident Sourcing Latin America & the Caribbean Hagé International, Frank Ocampo: “Kwalitatief goed fruit, maar met bijvoorbeeld een zichtbaar mankement, kan in een andere kwaliteitscategorie worden verhandeld, aan de voedselverwerkende industrie worden geleverd, of aan voedselbanken worden gedoneerd.”
Leer van mango
Kwalitatief slecht fruit fungeert soms als input voor innovatieve oplossingen. Op kleine schaal wordt tegenwoordig bijvoorbeeld van mango leer gemaakt. Avocado is inzetbaar voor de insectenkweek en er kan olie van worden geperst.
Het vernietigen van fruit gebeurt alleen als er een wettelijke Europese MRL-overschrijding is of als de kwaliteit zo slecht is dat het de voedselveiligheid in gevaar brengt. Denk hierbij aan rottend fruit. Dit laatste kan het geval zijn als tijdens het transport de temperatuur of de luchtvochtigheid niet goed gereguleerd zijn geweest.
Voor meer informatie:
Landbouwteam Mexico
mex-lnv@minbuza.nl
Bron: MLNV