Meer dan ooit maken de uitwerkingen van de afgelopen recordzomer zich merkbaar. Maar niet alleen in Oostenrijk, ook in de rest van Europa hebben de telers te maken met een hoog uitsorteringspercentage.
Een terugblik…
Het poten, evenals de ontwikkeling van de knollen, verliep tot en met juni afgelopen jaar tevredenstellend en in heel Oostenrijk startte men met vertrouwen het nieuwe seizoen. Er lagen zo goed als geen aardappelen meer in de bewaring en door een ronduit goede groei in het voorjaar (april, mei) stegen de beschikbare hoeveelheden snel. Conflicten met importaardappelen uit Spanje, Israël en Egypte alsook een overaanbod aan vroege aardappelen uit eigen land drukten op de prijzen. Aan het einde van juli was de situatie gekeerd. Een uitgebreide hitteperiode in Midden-Europa leidde tot stress bij de aardappelen. Een grote oogstuitval was het gevolg. De verwerkingsindustrie sloeg alarm en sloeg snel de nog overgebleven consumptieaardappelen in. Intensieve irrigatie zorgde voor extra prijsverhogingen. Zo snel als de aardappelvoorraden toenamen, zo snel namen ze ook weer af.
Zowel Oostenrijk alsook grote delen van de rest van Europa hadden te kampen met een mindere oogst. Daarbij kon Oostenrijk met 698.000 ton in ieder geval theoretisch gezien nog een gemiddelde oogst bijeenbrengen. Concreet lag de oogst 6,8% boven het resultaat van 2017 en 8,3% onder het tienjarig gemiddelde. Praktisch gezien kon echter tot wel 50% van de aardappelen vanwege grote gebreken moeilijk tot helemaal niet verkocht worden.
De totale aardappelteelt (inclusief verwerkingsaardappelen) van de EU-landen viel in 2018 15% kleiner uit en lag met 8,6% onder het zevenjarig gemiddelde.
De marktsituatie van geselecteerde lidstaten in detail
De Duitse oogst viel 24% kleiner uit dan in 2017. Eind december waren de aardappelvoorraden zo'n 35% kleiner dan in de corresponderende periode in 2017. De telers geven hun voorraden graag af, aangezien de conditie merkbaar achteruit gaat. Pootaardappelen zijn, net als in Oostenrijk, schaars en duur.
In Polen viel de oogst 17% kleiner uit dan in 2017. Men schat in dat de nationale voorraden voldoende zijn om de vraag te dekken. De aardappelen vallen klein uit en de kwaliteit laat erg te wensen over.
In Nederland viel de oogst bij de consumptie- en verwerkingsaardappelen 22% kleiner, en bij de poot- en zetmeelaardappelen 18% kleiner uit. De export komt door een gebrek aan aardappelen en hoge prijzen niet op gang, met name in de richting Afrika en Azië. Ook in Nederland zijn pootaardappelen een uiterst gevraagd goed.
België, naast Nederland de grootste frietexporteur van Europa, is met een oogstuitval van 20% ten opzichte van het voorgaande jaar bijzonder getroffen. België heeft wereldwijde leveringsverplichtingen en dit seizoen grote problemen om deze te kunnen vervullen. De hoge grondstofprijzen bij een benedengemiddelde kwaliteit zorgen voor problemen.
Frankrijk bleef in het afgelopen jaar grotendeels verschoond van extreem weer tijdens de vegetatieperiode en kon met 8,5 miljoen ton naar omstandigheden een goede oogst bijeenbrengen. De oogst viel 7% kleiner uit dan in het voorgaande jaar. Naast een sterke verkoop in het binnenland kon ook de export met 10% vergroot worden.
Inschatting van het verdere marktverloop
De voorraden die in bewaring liggen zullen dit jaar in heel Europa definitief sneller op gaan dan gebruikelijk. De nationale markten zijn allemaal zeer bereid om aardappelen op te nemen en vanuit de klassieke vroege aardappelregio's in Zuid-Europa wordt geen overmatige aanboddruk verwacht.
Hoewel verdere prijsstijgingen niet uit worden gesloten, zijn Oostenrijkse telers bereid hun aardappelen af te geven, aangezien de omstandigheden niet altijd optimaal zijn voor bewaring en de conditie van de aardappelen afneemt. Eind maart zouden de laatste aardappelen van de oude oogst over de toonbank kunnen gaan. De eerste vroege aardappelen uit Egypte en Cyprus zijn reeds aangekomen op de Oostenrijkse markt. Noemenswaardige hoeveelheden uit Israël zullen vermoedelijk over één tot twee weken arriveren. Deze zijn later vanwege het natte, koude weer daar.