NAV pleit voor aanbodbeheersing om dramatische aardappelprijzen te voorkomen
Vorig jaar werd het begin van het fritesaardappelseizoen gekenmerkt door krapte van aanbod en daardoor goede prijzen voor de vrije aardappelen. Logisch dat er in 2014 meer vroege aardappelen gepoot zijn. Door het vroege voorjaar konden die aardappelen ook op tijd gepoot worden. De groeiomstandigheden waren prima, zodat er op tijd meer dan genoeg aanbod was. De industrie heeft veel gecontracteerd. De situatie op dit moment dat er zoveel aanbod is dat er nauwelijks vraag is naar de nog vrije aardappelen. En de prijs is daarmee tot een dieptepunt van 1,50 euro per 100 kilo gedaald.
Deze start van het seizoen stemt niet hoopvol voor het rendement van de hoofdoogst. De individuele teler heeft geen mogelijkheden de markt te beïnvloeden. Het enige wat hij nog kan doen is afwegen of het wel de moeite waard is om de aardappels te rooien. De telers in Noordwest-Europa kunnen gezamenlijk de markt wel beïnvloeden door een deel, bijvoorbeeld 15%, niet op de markt te brengen. De kans om dit binnen 4 weken nog voor elkaar te krijgen lijkt echter niet groot. De NAV weet uit ervaring, dat deze stap voor boeren erg lastig is.
Wat wellicht meer mogelijkheden biedt is om de komende maanden te gebruiken om als telers in Noord-West Europa af te spreken om volgend jaar 15% minder aardappelen te poten. Want het huidige areaal is eigenlijk te groot, meent de vakbond. Bij een gemiddelde opbrengst wordt 25.5 miljoen ton geproduceerd en uit analyse van de markt concludeert de NAV dat het kantelpunt bij een productie van 22 miljoen ton ligt. Om volgend jaar meer kans te hebben op een goed rendement is van het areaal krimp noodzakelijk. Hiervoor moet het wel mogelijk zijn, dat telers dergelijke afspraken kunnen maken. Hiervoor zouden de producentenorganisaties, waarvoor in het nieuwe GLB veel aandacht voor is, een geschikt instrument kunnen zijn.
De gezamenlijke agrarische vakbonden hebben bij de Nederlandse en Europese overheid een pleidooi gehouden om de mogelijkheden voor de producentenorganisaties zo ruim mogelijk in te vullen, zodat ze ook werkelijk het aanbod kunnen beheersen. Het kan als een vorm van crisisbeheersing worden gezien. Op basis van de ontwikkelingen op de uien-, graan- en suikermarkt zien, dreigt het namelijk een zeer zwaar jaar voor akkerbouwers te worden. De wetgever zal de mogelijkheid moeten bieden, maar de telers zullen ook zelf de stap moeten zetten om hun krachten te bundelen en gezamenlijk in de markt te opereren.
Bron: NAV