Sinds Saoedi-Arabië in april 2021 een embargo instelde op de import van land- en tuinbouwproducten uit Libanon, zijn de 45.000 perzikbomen van Agrotica niet veel meer waard. "Over twee maanden rooi ik ze en worden ze vervangen door druivenranken", zegt Mehydin Kazoun, manager van het teelt- en exportbedrijf in de Libanese Bekaa-vallei.
Voor de afzet ziet Mehydin niet veel mogelijkheden. "We kunnen naar Irak, maar ook Jordanië en Iran zijn er actief. Uiteindelijk is het geen aantrekkelijke markt. Met de omschakeling naar druiven gaan we nu verder op de ingeslagen weg van specialisatie. Mijn vader en oom, de eigenaren van het bedrijf, houden zich bezig met de teelt van aardappelen en tarwe, ik leg me toe op druiven. Tarwe wordt gesubsidieerd en opgekocht door de overheid en aardappelen vinden vlot hun weg op de lokale markt en naar de Golfstaten. Ook de druiventeelt is exportgericht", vertelt Mehydin.
Druiven gedijen uitstekend in het klimaat en de vruchtbare bodem van de Bekaa-vallei
Royalties en Libanon: een moeilijk huwelijk
De druiven gedijen uitstekend in het klimaat en de vruchtbare bodem van de Bekaa-vallei. De smaak is uitzonderlijk, de houdbaarheid meer dan behoorlijk. Alle ingrediënten zijn er voor een succesvolle export. Al loopt niet alles van een leien dakje, zo blijkt uit het persoonlijke verhaal van Mehydin: "Toen ik met de druiventeelt begon in 2014, investeerde ik ook een enorme som in de aankoop van enkele Sun World rassen die ik aankocht bij een kerel die me verzekerde dat ook alles op het gebied van royalties volledig waterdicht was. Maar toen ik me enkele jaren later opmaakte voor de eerste export, bleek dat helemaal niet zo te zijn. Ik was in de zak gezet…"
Sun World rassen
Op de voorbije Fruit Logistica ging Mehydin in gesprek met Sun World, dat – zo blijkt – geen royalties beschikbaar stelt in Libanon vanwege het gebrekkige juridische kader in het land. Het risico is te groot dat ze hun recht niet kunnen doen gelden bij inbreuken. Het gevolg is dat de teler de Sun World druiven niet kan exporteren naar landen waar intellectueel eigendom wordt gerespecteerd. “Toch geef ik de moed niet op en wil ik mijn situatie met de veredelaar regulariseren. Ik hoop op individuele basis een overeenkomst met hen te bereiken en de druiven alsnog naar de EU, de VS en Canada te kunnen verzenden, want dat zijn echt goede markten die deze rassen met open armen ontvangen.”
Vroege rassen vervangen ze geleidelijk aan door late druiven
Uniek afzetvenster
Agrotica exporteert druiven naar Afrika, Azië, de Golfstaten en Europa. Het werkt daarvoor nauw samen met externe adviseurs, een bijkomende troef voor het bedrijf naast de kwaliteit van het product zelf. "En onze vroege rassen vervangen we geleidelijk aan door late druiven. Zo profiteren we van een uniek afzetvenster, want we komen op de markt wanneer Egypte zijn seizoen afsluit. Bovendien is Egypte dit jaar nog eerder dan normaal begonnen, dus dat is extra in ons voordeel. En Turkije heeft veel weersgerelateerde problemen gehad. Zowel vanuit de Golfstaten, Azië als Afrika horen we aan de telefoon dat we druiven moeten sturen. De prijs is geen probleem, luidt het. Zo is het natuurlijk prettig werken", zegt Mehydin.
Druiven op het veld verpakt
Dankzij de goede kwaliteit kan Agrotica bepaalde rassen tot en met maart leveren uit de koelcellen. "En dan zijn ze nog altijd knapperig", valt de vader bij. Vooral in de Golfstaten hebben ze in de winter een prijsvoordeel ten opzichte van Zuid-Afrika, dat met hogere logistieke kosten rekening moet houden.
Export zal toenemen tot 5000 ton
Werkgelegenheid als drijfveer
Dit jaar rekent Mehydin op een oogst van 2.500 ton, wat de volgende jaren gestaag zal toenemen tot ongeveer 5.000 ton. "Mijn droom is een teelt te beheren van ruim 20.000 ton. We zijn zeker bezig met de lange termijn. We hebben eigen percelen, maar we huren er ook met contracten tot 20 jaar. Daarbij speelt ook een rol dat we hier een sociale functie vervullen. Momenteel zijn circa 150 gezinnen voor hun levensonderhoud afhankelijk van onze teelt- en handelsactiviteit. We willen die mensen niet teleurstellen en we zouden graag zelfs nog meer huishoudens ondersteunen. Over enkele jaren zal dat niet alleen met werk op het veld of op kantoor zijn, maar ook in een pakstation dat deel uitmaakt van onze toekomstplannen. Voorlopig verpakken we de druiven als los product op het veld. Sommige markten houden overigens echt van dat stoflaagje op de druiven die rechtstreeks worden verpakt. Worden er punnets besteld, dan brengen we het fruit naar een extern pakstation."
Avocado en kersen
Wat de toekomstplannen betreft, sluiten de druiventelers ook een uitbreiding van het fruitassortiment niet uit. "Avocado is een optie. Maar dat is dan wel op een andere locatie in Libanon. Hier in de Bekaa-vallei op 1.000 meter hoogte kan het niet. Avocadoteelt is mogelijk tot maximaal 600-700 meter boven de zeespiegel. Kersen is een tweede mogelijkheid. De kersen van Arsal, een plaats in het noorden van het land dicht bij de Syrische grens, zijn trouwens behoorlijk gekend door hun unieke smaak en nagenoeg biologische teelt. Het is immers een plaats waar telers geen last hebben van plagen en geen meststoffen moeten toedienen. Voor deze late kers zag ik op de Fruit Logistica veel interesse. En door ook avocado en kers in ons teeltprogramma op te nemen, zouden we een pak mensen gedurende meerdere maanden per jaar werk kunnen aanbieden. Vergeet niet dat we ook in de aardappel- en tarweteelt actief zijn."
10 jaar geleden zag het hele land eruit als op de achtergrond
En zelfs voor een avontuur in de bio-sector is de vader te vinden: "Met ons gezegende klimaat is bio-teelt hier zeker mogelijk. Geïnteresseerde kopers mogen contact opnemen. We kunnen samen een project opbouwen. Wij hebben alvast de ideale teeltomstandigheden, de kennis, het enthousiasme en de hectares."
Agrotica is aanwezig op de komende Fruit Attraction in Madrid in hal 1, stand 1C10.
Voor meer informatie:
Mehydin Kazoun (manager)
Agrotica
Tel: +961 33206989 (Libanon)
mehydinkazoun@agrotica-lb.com