Tholen - Belgische aardappel-, groenten- en fruithandelaren en de verwerkende industrie zijn dinsdag 27 juni weer bij elkaar gekomen voor het jaarlijkse FVPhouse event van Fresh Trade Belgium, Belgapom en Vegebe. Na de algemene vergadering stond duurzame voeding en de land- en tuinbouw van de toekomst centraal tijdens deze dag in het Belgische Affligem.
Eén ding werd namelijk al snel vastgesteld tijdens de dag: 'Duurzaamheid gaat een alsmaar belangrijker onderwerp worden in de toekomst'. Het aansluitende panelgesprek na de algemene vergadering richtte zich dan ook op deze trend in de sector, waarbij het thema duurzame voeding werd belicht vanuit teelt (Bram Van Hecke, Groene Kring), retail (Els Bedert, Eurocommerce) en onderzoek (Tessa Avermaete (KU Leuven).
Volhoudbaarheid
Wat dan precies onder duurzame voeding viel? Tessa Avermaete van de KU Leuven beschreef het als kwaliteitsvoedsel voor vandaag, maar ook voor de volgende generaties. "We gaan naar de 10 miljard mensen, waarvan we toch alle monden zullen moeten vullen. Het is daarom belangrijk dat we genoeg en gezond voedsel kunnen garanderen voor de komende jaren." Bram vult met een, in de smaak vallend, woord aan: "Volhoudbaarheid. Zorgen dat er vanuit landbouwperspectief geteeld wordt, zodat uw zoons of dochters straks ook nog het werk voort kunnen zetten en de grond niet uitgeput wordt. Het hele systeem moet meedoen."
Els sprak hierbij voornamelijk over samenwerking, omdat er vanuit vele partijen vaak een eigen plan wordt getrokken. "We zouden heel graag willen weten wat nu precies duurzame voeding is. We zien dat iedereen op zijn eigen specialiteit inspeelt, maar er is niet één centrale aanpak voor duurzaamheid. Samen moeten we duidelijkheid hebben waar we ons op moeten richten. Duurzaamheid is bij velen top of mind, maar het is een complex vraagstuk met veel aspecten."
Duurzaam gelijk aan lokaal?
Staat lokaal kleinschalig dan voor duurzaam? Tessa is hier niet van overtuigd. "De vuistregel is dat je moet doen waar je goed in bent. We moeten hier geen avocado's gaan telen, maar import hoeft natuurlijk niet per se niet duurzaam te zijn. Blijf bij je leest en zorg dat men weer gezonder gaat eten." Bram is het hier deels mee eens. "We moeten niet verwachten dat over een tiental jaren de appelen nog steeds in supermarkten over de hele wereld liggen. Dat is zeker geen protectionisme, maar we moeten kijken naar de eigen consument tussen Amsterdam en Parijs. Dat is een schaal die verantwoord is richting een duurzame toekomst." Ook Els gaat mee in deze gedachte. "De consument lijkt soms het contact met de telers te zijn verloren. Het is belangrijk dit begrip waar je voedsel vandaan komt te stimuleren."
Een belangrijke rol is volgens de panelleden weggelegd voor de consument. Alleen moet deze wel zo nu en dan gestuurd worden. Bram: "De consument kijkt over het algemeen nog altijd naar de prijs. Men wil zo snel mogelijk de winkel uit met een zo laag mogelijke kassabon. Het is daarom aan ons om de consument mee te nemen in de gigantische duurzaamheidsuitdagingen. De markt moet je daarin soms een beetje sturen."
Competitieve retail
Duurzaamheid betekent namelijk, volgens de panelleden, dat er ook grotere marges moeten worden gemaakt om de teelt aantrekkelijk te houden voor telers. Gevraagd naar de toekomst is Bram hier gepassioneerd over. "We zien dat veel gepassioneerde telers afhaken, omdat het ze zo moeilijk wordt gemaakt. We gaan enkel nog naar grote afhankelijke telers en minder naar kleinschalig gepassioneerde telers. Daar vormt zich een probleem." Een probleem die Els erkent. "Echter is de retail een zeer competitieve sector, waarbij constant wordt gestreefd naar kostendrukkende productie om anderen af te kunnen troeven." Zijn we dan elkaar echter niet kapot aan het concurreren? Moeten we over naar het Franse model, waarbij een minimum wordt vastgezet wat betaald moet worden? "Dat moet de consument ook wel willen betalen", vult Tessa aan.
Het is een zeer lastig vraagstuk, waar nog lang over na gediscussieerd kan worden. Iets wat zeker gedaan werd na het panelgesprek. Bram stelde echter vast dat er iets massaal fout gaat in de keten. Dat deze hervormd moet worden, waren de anderen het dan ook wel degelijk mee eens. "Echter is hervormen lastig als er geld wordt verdiend. De personen die nu verdienen denken niet aan verandering, want er wordt winst gepakt. Dan is het hun 'pakkie aan'. Het kind van de rekening is dan alleen al snel de teler. Vooruit denken en samenwerking zijn, in mijn ogen, de speerpunten voor de toekomstige discussie."
Project ter ondersteuning 'due diligence' richtlijn
FVPhouse heeft in deze gedachte dan ook al de handen ineen geslagen met Sliding Doors, en financiële steun van het FIDO, om een project op te starten om bedrijven te helpen met de invulling van de nieuwe Europese 'due diligence' richtlijn. Deze wetgeving moet de aanvoerketen verduurzamen op sociaal en milieuvlak. Het project werd tijdens de dag verder toegelicht. "De richtlijnen beperken zich namelijk niet slechts tot invoer uit verre landen. Ook bedrijven die Europees of lokaal werken moeten hiermee aan de slag. Verplichtingen gelden in eerste instantie voor de grote ondernemingen maar dit heeft een onvermijdelijk effect op hun leveranciers, zeer vaak KMO’s. Private lastenboeken rond duurzaamheid die nu al op de markt zijn dekken in regel niet het volledige plaatje", zo vertelt Veerle Vandersypt van Fresh Trade Belgium.
"Dit 1 jaar durend project, dat in januari van start is gegaan, moet helpen om zowel invulling te geven aan private standaarden als aan de wettelijke vereisten." Door middel van workshops wil het project kennisopbouw creëren via een lerend netwerk. "Bovendien wordt aan een tiental bedrijven de mogelijkheid gegeven om als pilotbedrijf in te stappen, zodat zij een aantal uur consultancy aangeboden krijgen."
"In het voorjaar 2023 organiseerde Fvp house een infosessie en 2 workshops rond risico-identificatie en risicobeheersing. In het najaar 2023 volgt nog een workshop rond integratie van ‘due diligence ‘in de bedrijfsprocessen en in november wordt nog een terugkomdag voorzien om ervaringen uit te wisselen", vertelt Veerle. Naar aanleiding van dit project willen de partners vervolgens de knelpunten en uitdagingen die er leven in de sector tonen aan de overheid. "En mogelijk aanbevelingen doen of ondersteuning bieden in de regelgeving." Tijdens het event leerden afgevaardigden uit de sector dus meer over het project en gingen ze met genoeg gedachtevoer huiswaarts, maar niet voor de dag uiteraard afgesloten werd onder het genot van een hapje en een drankje.
Voor meer informatie:
FVPhouse
+32 9 339 12 52
info@fvphouse.be
www.fvphouse.be