In Italië wordt het klimaat geleidelijk steeds tropischer: lange perioden van droogte, milde of hoge temperaturen in een groot deel van het jaar en af en toe extreme weersomstandigheden zoals hevige regenval en windstoten die 100 km/u kunnen bereiken.
De klimaatverandering lijkt ook een revolutie teweeg te brengen in de teelt, met gewaskeuzes die typisch zijn voor Zuid-Amerika of Azië. De laatste jaren is de belangstelling voor exotisch fruit in Italië sterk toegenomen, met name voor avocado, mango, papaja, gojibessen en lime. Het gaat in de eerste plaats om de zuidelijke regio's Sicilië, Apulië, Calabrië en Basilicata.
Avocado-aanplant in Castellaneta (Tarento). Bedrijf: Masseria Fruttirossi
Om een beter zicht te krijgen op deze nieuwe ondernemerstrend, spraken we met Giovanni Manca, een teelttechnicus gespecialiseerd in tropische gewassen. "In Apulië bijvoorbeeld is de exotische teelt een snelgroeiende activiteit, met in totaal ongeveer al 500 hectare exotisch fruit. Slechts een fractie van dit areaal is al in productie gegaan, omdat prioriteit wordt gegeven aan een rustige groei om sterke planten te krijgen. We hebben het over de regio rond Tarento en heel de Salento, waar de klimatologische omstandigheden ideaal lijken voor de teelt van deze gewassen. De vraag naar exotisch fruit neemt in heel het land toe, vooral naar avocado's, en de consument lijkt geneigd te zijn meer geld uit te geven voor een nationaal product."
Avocadoplanten in het derde jaar na de aanplant
"Hoewel het niet-inheemse soorten zijn, passen ze zich heel goed aan de zuidelijke gebieden aan. Toch zijn het gewassen die erg gevoelig zijn voor lage temperaturen. Voor een goed resultaat is het daarom noodzakelijk om enkele voorzorgs- en beschermingsmaatregelen te nemen, zoals investeringen in anti-vorstinstrumenten en overkappingen. Ook de juiste aandacht in de pre- en post-transplantatiefase is gewenst."
"Aan telers raad ik altijd aan om, voordat ze een teelt- of rassenkeuze maken, een voorbereidende haalbaarheidsstudie uit te voeren wat betreft de bodem en klimatologische omstandigheden. Voor avocado bijvoorbeeld, die een gebundeld wortelsysteem heeft, hebben bodems met minder dan 30% klei de voorkeur, om problemen van wortelverstikking te voorkomen. Verder is het belangrijk om rekening te houden met de relatieve vochtigheidsgraad van de betreffende plaats en om teeltbedden aan te leggen, want die bieden onder meer het voordeel van een betere afvoer van overtollig water."
"De exponentiële toename van nieuwe aanplanten in de afgelopen jaren heeft niet alleen te maken met klimatologische omstandigheden, maar ook met verschillende organisatorische kwesties omwille van de kostenstijgingen. Het zijn immers gewassen die heel wat minder mankracht behoeven in vergelijking met andere traditionele bladverliezende fruitbomen en die minder bemesting en toepassing van gewasbeschermingsmiddelen vereisen. Vergeleken met andere gewassen garandeert exotisch fruit ook een zekere (en grotere) winstgevendheid, ten minste als de teelt professioneel wordt aangepakt."