"Alle kasgewassen hebben nadeel ondervonden van de hoge temperaturen in november en december 2022. Zelfs nu nog voelen ze de gevolgen van die abnormale warmte. De planten zijn gestrest, vooral tomatenplanten", zegt Massimo Pavan, een ondernemer met een lange staat van dienst die zijn tijd verdeelt tussen Sicilië en het Noord-Italiaanse Veneto.
Massimo Pavan
In de twee maanden waarnaar Pavan verwijst, kende de tomatenoogst een forse piek, waardoor de markt uit balans raakte. Het gehele segment werd op de markt naar beneden getrokken door de pruimtomaten, die als eerste de gevolgen ondervonden van de warmte. Bovendien hebben veel telers, aangemoedigd door de goede resultaten van de afgelopen twee jaar, ervoor gekozen dit type tomaat aan te planten. Ze hielden daarbij geen rekening met de mogelijke gevolgen van overproductie. Zeer lage prijzen en veel onverkocht product in de vroege winter was het resultaat.
"De situatie van cherrytomaten was anders. Net als alle andere tomaten leed ook dat segment onder de warmte in die weken, maar de prijzen waren toch iets beter, zo’n 40/50 cent per kilo. Half januari kwam er een kentering: het beperkte aanbod deed de prijzen stijgen tot boven de € 3 per kilo. Verder heeft de vochtigheid in de kassen in november en december botrytis aangewakkerd, waardoor de opbrengst nog verder onder druk kwam te staan. Ook nu nog ontvangen telers € 2,50 per kilo voor cherrytomaten, al zet er zich geleidelijk een daling in. De impact van ToBRFV, waarmee telers ondertussen hebben leren leven, is minder groot. Veredelaars beginnen immers ook al de eerste rassen met een gemiddelde resistentie op de markt te brengen."
Dit seizoen "verdedigt" de cherrytomaat zich beter dan de cherrypruimtomaat, want ook dit type tomaat is in grote hoeveelheden aanwezig op de markt.
"Onze Spaanse collega’s lijken dezelfde problemen in de kas en op de markt te hebben gehad. Het geval van Marokko is anders, vooral door het verbod van de regering op de export van tomaten om de prijzen op de binnenlandse markt te drukken. Er werd besloten de aanvoer naar Europa af te remmen. De maatregel werd vervolgens tijdelijk opgeschort, maar vrijwel onmiddellijk weer ingevoerd. Ook in Turkije deed men hetzelfde, maar alleen van 2 tot 8 maart, want een dergelijke maatregel dreigde de betrouwbaarheid van de exporteurs op de internationale markt in gevaar te brengen. De onderbreking van Turkije gaf ons in die periode wel de mogelijkheid om meer Siciliaanse tomaten naar Polen en andere Oost-Europese landen te zenden."
De motivatie van de Turkse regering, die het verbod tot 14 april wilde handhaven, was om voldoende binnenlandse bevoorrading te garanderen en de prijzen te stabiliseren na de verwoestende aardbevingen in het zuidoosten van het land. Maar het verbod leidde tot een reactie van de tomatensector, die voor haar voortbestaan afhankelijk is van de export. De sector heeft aangetoond dat de tomatenoogst (520.000 ton in 2022) meer dan voldoende is om aan zowel de binnenlandse als de buitenlandse vraag te voldoen, waarbij het benadrukte dat elke verstoring van de export enorme economische schade aan de sector zou hebben toegebracht.
De aanvoer van Siciliaans product naar Oost-Europese landen kende dus onmiddellijk weer een terugslag.