Op de Europese markt heerst al enkele weken een gespannen sfeer. De aanvoer van Spaanse groenten, waaronder tomaten, staat onder druk door de gevolgen van de lage temperaturen in het zuiden van Europa.
"De vraag naar onze tomaten komt van alle kanten", zegt Marcelo Rodríguez Quintana, directeur van Coagrisan, een telersvereniging op de Canarische Eilanden. "Maar zelfs wij hebben een tekort aan voorraden, want ook hier is het weer niet optimaal geweest."
"Er is enerzijds het directe effect van de weersomstandigheden op de teelt, maar ook indirect heeft het weer invloed via een uitbraak van meeldauw. De temperaturen zijn sinds eind september hoog, maar ook de luchtvochtigheid is hoog. Bovendien hebben we bijna 3 maanden geen wind gehad. De schimmel heeft tot nu toe een kwart van onze productie aangetast. We hebben zelfs 20 hectare tomaten moeten ruimen."
Dit is al de tweede keer dat er een grote uitbraak van meeldauw wordt geregistreerd op het eiland Gran Canaria. Telers hebben steeds minder instrumenten om plagen en ziektes te bestrijden, zegt Marcelo. "Ik ben het er volledig mee eens dat we naar een groenere tuinbouw moeten toewerken. Coagrisan past al jaren geïntegreerde plaag- en ziektebestrijding toe, maar we zien ook hoe het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen vanuit Europa steeds meer aan banden wordt gelegd. Uiteindelijk kunnen ziekten of plagen zoals meeldauw of begoniamijt, die voorheen geen probleem waren, er een worden."
"We blijven echter geloven dat tomaat op de Canarische Eilanden een van de meest winstgevende gewassen is. Het is anderzijds wel zo dat we een reeks subsidies nodig hebben, zoals voor transport – dat is nu 75%, terwijl het 100% zou moeten zijn – om de tomaten naar het Spaanse vasteland te brengen, met name naar de haven van Cádiz. We worden hiervoor erkend als ultraperifere regio. Dankzij die subsidies kunnen we concurrerend blijven ten opzichte van import uit Marokko of Turkije, die niet tot Europa behoren en niet aan onze normen voldoen, en daarom veel goedkoper produceren dan wij. Wat ze daar voor een dag werken betalen, betalen wij hier voor een paar uur, maar de twee producten belanden uiteindelijk in hetzelfde schap. En we mogen niet vergeten dat 60% van de teeltkosten voor tomaat arbeid is. Tegelijkertijd houden deze landen zich niet aan de voorschriften die de EU stelt op het gebied van kwaliteit, ecologische duurzaamheid, sociaal beleid en voedselveiligheid."
"Maar om de teelt van tomaten voor export op de Canarische Eilanden een toekomst te geven, zullen we ons op de winter moeten richten. We moeten de focus leggen op de periode van november tot en met april. Dan kunnen we immers concurreren met de tomaten uit de andere teeltgebieden omdat we het voordeel hebben van een milder klimaat." Ook dit jaar zijn er beelden opgedoken van lege schappen in Europa als gevolg van een koudegolf. "We zouden van die niche moeten profiteren met productievere rassen, maar altijd van het type tomaat van de Canarische Eilanden."
"Het is jammer dat we onze teelt niet beter verdedigen", beweert Marcelo. Ondanks het feit dat de tomatenteelt de afgelopen jaren op de Canarische Eilanden aanzienlijk is gedaald – tussen 2015 en 2021 van 95.400 ton naar 54.000 ton volgens gegevens van het Spaanse ministerie van Landbouw –, en de Canarische regering subsidies aanreikt voor de omschakeling van tomaat naar andere gewassen, blijft de tomaat van de Canarische Eilanden een bekend product op de Europese exportmarkt. Tegenwoordig kun je in de schappen in heel Europa "Canarische tomaat" vinden en helaas komt die niet altijd uit de kassen van de archipel.
"We zouden moeten strijden om een BGA te krijgen, zodat de naam "Canarische tomaat" die wordt gebruikt om de ronde tomaat aan te duiden en die zo gewaardeerd wordt door klanten en consumenten, alleen gebruikt kan worden voor de tomaten die daadwerkelijk op de Canarische Eilanden worden geteeld."
Voor meer informatie:
Coagrisan
C/ María Eugenia Márquez Rodríguez, 4
35470 La Aldea de San Nicolás
Las Palmas (Canarische Eilanden) - Spanje
Tel: + 34 928 890 955
https://coagrisan.es/