Europese frambozentelers hadden in 2021 met een catastrofale oogst te kampen. Volgens Balkandeskundige Andreas Arnold van A&B Fruchthandels GmbH uit Esslingen is er dit jaar weliswaar voldoende aanbod voorhanden, vooral uit Servië en andere Balkanlanden, maar de vraag laat echter te wensen over.
20.000 ton diepvriesframbozen verkocht
"Servië kon dit jaar ongeveer 75.000 ton frambozen oogsten. Daarnaast is er nog ongeveer 5.000 ton van de oude oogst beschikbaar, maar de kwaliteit daarvan is wisselend. Tot eind oktober zijn er in heel Europa zo'n 20.000 ton diepvriesframbozen uit Servië verkocht", zegt Andreas. "De diepvriesframbozen zijn het hele jaar door verkrijgbaar, maar momenteel lijkt niemand hier interesse in te hebben. Gewoonlijk loopt het seizoen van juni tot juni. Maar inmiddels lopen de contracten echter maar tot het einde van het jaar. Bovendien werden er in het verleden aanzienlijke hoeveelheden aan de Verenigde Staten geleverd. Dit jaar is er echter, afgezien van kleine hoeveelheden biologische diepgevroren frambozen, zo goed als geen export naar de VS geweest. Dat ligt mogelijk aan de goede oogst in Chili."
Concurrentie uit de Balkan
In de afgelopen jaren is er in de Balkanregio ook een serieuze concurrentie ontstaan. "Oekraïne heeft zich enigszins ontwikkeld op het gebied van diepgevroren frambozen. Kosovo was lange tijd onbeduidend, maar heeft klimatologisch gezien dezelfde omstandigheden als Servië en kon dit jaar ongeveer 4.000 tot 5.000 ton telen op circa 1.600 hectare. In Bosnië waren er 15-20 jaar geleden nog geen frambozen, maar inmiddels kan men van daaruit 5.000 tot 7.000 ton verkopen. Moldavië kon dit jaar ook nog 600 ton aanbieden, maar raakte haar aanbod nauwelijks kwijt, wat waarschijnlijk niet in de laatste plaats te wijten was aan een gebrek aan informatie."
Hoofdras Willamette
Het marktaandeel van de Servische diepgevroren frambozen op de Duitse markt raamt Andreas op 50-60 procent. Duitsland is ook de belangrijkste afzetmarkt voor diepgevroren frambozen, zegt Andreas. "De oogst van verse frambozen was met een geleverde hoeveelheid van maximaal 100 ton aardig te overzien. Willamette is het ras dat in Servië voor 90 procent geteeld en verkocht wordt. De overige 10 procent bestaat uit kleinere rassen zoals bijvoorbeeld Meeker. Dit ras is duurder en wordt vooral aan landen zoals Frankrijk of aan meer veeleisende klanten verkocht", weet Andreas. De belangrijkste afnemers zijn de industrie, bakkerijen en andere verwerkers.
Vraag met 30 tot 40 procent afgenomen
Vanwege de hoge prijzen van vorig jaar, daalt de frambozenomzet al sinds januari 2022. "Dat ligt hoofdzakelijk aan het gebrek aan vraag vanuit de industrie. Jamproducenten zijn bijvoorbeeld geen acties meer gestart, terwijl producenten van taarten eerder geneigd zijn over te stappen op aardbeien en/of andere fruitmixen. Zelfs bedrijven die kleine verpakkingen van 750 gram aanbieden voor supermarkten, vinden het erg moeilijk om hun product te verkopen." Qua waarde zijn frambozen het belangrijkste product voor Servië, vooral omdat de prijzen van frambozen hoger zijn dan die van fruit zoals bijvoorbeeld pruimen. Ook al heeft dit product op zijn beurt een grotere oogst.
Servische koelhuizen en telers in geldnood
"Servische handelaren komen hun prijzen altijd voor of zelfs tijdens het seizoen met de telers overeen. Een tijd lang lag de prijs op ongeveer 4,50 euro per kg, momenteel ligt de prijs echter maar op 4,00 euro per kg. De koelhuizen verliezen momenteel geld, het is alleen de vraag hoeveel. De immens hoge prijzen en de afgenomen vraag maken duidelijk dat ook de telers problemen zullen hebben om een behoorlijk inkomen te verwerven."
Normale oogst in Servië en Polen
"Dit jaar hebben we een normale oogst in Servië en Polen, die tot de belangrijkste landen behoren wat diepgevroren frambozen betreft. Samen hebben ze een marktaandeel van ongeveer 80-90 procent in heel Europa. Maar ook landen zoals bijvoorbeeld Bosnië en Kosovo hebben een normale oogst bijeengebracht", zegt Andreas. De afzet stortte echter in, omdat er simpelweg geen alternatieve afzetmarkten zijn. "Ze kunnen alleen maar proberen om de frambozen voor een duidelijk goedkopere prijs te verkopen. Gezien de energiekosten vergeleken met vorig jaar verdubbeld zijn, en een vrachtwagenlading frambozen tot wel 100.000 euro kan kosten, zijn sommige telers blij als ze hun product tegen een bodemprijs kunnen verkopen."
Grote uitstroom van arbeidskrachten
Zo ongeveer alle Balkanlander hebben volgens Andreas een enorm probleem met de emigratie van jonge, goed opgeleide mensen die naar Centraal- en West-Europa emigreren om daar te studeren of ander werk te vinden en hierdoor dus niet beschikbaar zijn als oogstarbeiders. "In Servië wordt daarom een deel van de oogstarbeiders uit India en Pakistan gehaald. In de koelhuizen zijn arbeidskrachten al sinds langere tijd schaars. Nieuwe mensen vinden is over het algemeen erg moeilijk. Ze zijn dan ook bereid om ook aanmerkelijke hogere lonen te betalen."
Verder wijst Andreas op de moeilijke situatie in de logistiek: "Verschillende bedrijven werden ook gedeeltelijk gesloten, omdat er simpelweg geen vrachtwagens beschikbaar waren. Bij verse producten is dat natuurlijk uiterst moeilijk. Sommige expediteurs zien nauwelijks alternatieven en denken dat er een catastrofe op de loer ligt. Zij zien het spoor als enige reële alternatief, maar daarmee wordt niet de Deutsche Bahn bedoeld."
Dalende omzetten op de biologische markt
In het assortiment van Andreas maken diepgevroren frambozen in bio-kwaliteit ongeveer 1 procent uit. "Dit jaar heeft de bio-markt voor het eerst dalende omzetten geregistreerd. Duitse leveranciers houden grotere voorraden aan wegens de onzekerheid op de wereldmarkt, terwijl de afname tegelijkertijd eerder traag verloopt. Voor sommige producten worden inmiddels geen jaarcontracten meer overeengekomen, maar wordt er per vrachtwagenlevering over de prijzen onderhandeld. Bij de conventionele producten is de situatie ongeveer hetzelfde: de klanten kopen alleen dat wat ze ook daadwerkelijk nodig hebben. Dat ligt onder andere aan het feit dat de prijzen in de afgelopen weken zo gestegen zijn", zegt Andreas tot slot.
Foto's: A&B Fruchthandels GmbH
Voor meer informatie:
Andreas Arnold
A&B Fruchthandels GmbH
Heugasse 19
D-73728 Esslingen, Duitsland
Tel:+49 711 540 7497
info@abfruchthandel.de
www.abfruchthandel.de