Oktober wordt een belangrijke maand voor VEG-i-TEC, het nieuwe onderzoekscentrum voor de aardappel- en groentenverwerkende industrie op de site van de UGent Campus Kortrijk. Een deel van het gebouw is bijna klaar om de eerste proceslijn te ontvangen om geoogste groenten en aardappelen te verwerken tot versneden, gewassen, gedroogde en verpakte producten.
De onderzoeksgroep rond VEG-i-TEC heeft intussen heel wat ervaring met het uitvoeren van haalbaarheidsstudies op laboschaal. Het nieuwe onderzoekscentrum en de state-of-the-art pilootinfrastructuur zal toelaten dergelijke studies op een (semi-) industriële schaal uit te voeren. Alle aspecten van de industriële productie en de verwerking van groenten en aardappelen zullen er gesimuleerd worden, van geoogst tot en met het verpakte product. Zo zal het nieuwe onderzoekscentrum beschikken over pilootopstellingen voor waterbehandeling, waarbij tijdens het verwerken van verse groenten en aardappelen het hergebruik van het vervuilde waswater na gepaste waterbehandeling of desinfectie geëvalueerd kan worden. Ook de geproduceerde nevenstromen zoals snijafval bijvoorbeeld zijn voer voor onderzoek waarop men verschillende extractietechnologieën, fermentaties en enzymatische voorbehandelingen kan toepassen. Zo krijgen deze afvalproducten nog een nuttige toepassing. En een mooi voorbeeld van een circulair proces, de kern van het ganse VEG-i-TEC onderzoek.
De waterbehandelingshal
Eén van de topics van onderzoeksgroep VEG-i-TEC is het bepalen van de (micro)biologische en chemische kwaliteit van (proces)water uit de voedingsindustrie. Het onderzoeksgebouw is daarom uitgerust met onder andere een (afval)waterbehandelingshal in de breedste zin van het woord.
Het gebouw bestaat uit verschillende testzones waar modulaire en mobiele 'piloten voor waterbehandeling' kunnen worden aangesloten. In de kelderruimte staan reeds diverse tanks (citernes) voor de opslag van te behandelen en behandeld water afkomstig uit de eigen proceshal of gecollecteerd bij bedrijven. Er zijn ook diverse waterbronnen van verschillende kwaliteit aanwezig, gaande van rivierwater (uit de naburige Leie) tot leidingwater. Er lopen momenteel al concrete onderzoeksprojecten rond waterkwaliteit, onder andere rond het verwijderen van gewasbeschermingsmiddelen uit proces- en afvalwater uit de groenten- en aardappelverwerkende industrie.
Ruwbouw van de Waterhal
Hergebruik van proceswater uit levensmiddelenindustrie
De steeds grotere waterstress en bijgevolg stijgende waterprijzen benadrukken de nood om meer proces- of afvalwater te hergebruiken tijdens de verwerking van groenten en aardappelen. Dit is niet helemaal risicoloos. Om de waterkwaliteit en –veiligheid te garanderen, en daarmee ook deze van de voedingsproducten, onderzoekt en valideert de VEG-i-TEC onderzoeksgroep diverse waterbehandelingstechnologieën. Bij hergebruik kunnen bestrijdingsmiddelen, de zogenaamde gewasbeschermingsmiddelen die breed worden ingezet tijdens de teelt en bewaring, namelijk accumuleren in het proceswater waardoor kruiscontaminatie naar bijvoorbeeld andere of hetzelfde type gewassen kan optreden.
Binnen het recent beëindigde VLAIO VIS-project met Flanders’ FOOD, Belgapom en UHasselt (WaMIP-project) onderzocht de onderzoeksgroep VEG-i-TEC samen met het laboratorium voor Fytofarmacie (UGent) onder andere het proces- en afvalwater (voor, tijdens en na conventionele waterbehandeling) dat met groenten en aardappelen in contact komt.
Tanks
Prof. Imca Sampers, projectleider VEG-i-TEC: "De resultaten uit dit onderzoek tonen aan dat huidige - conventionele - waterzuiveringsinstallaties de gewasbeschermingsmiddelen onvoldoende uit het behandelde water verwijderen. Om mogelijke problemen in de toekomst te voorkomen bij de lozing en/of het hergebruik van dit (gezuiverde) afvalwater, moeten geavanceerde technologieën worden toegepast. In een recent opgestart onderzoeksproject zetten we in op een ozon-gebaseerde behandeling die zijn nut reeds bewezen heeft, maar nog verder onderzoek nodig heeft om tot een succesvolle toepassing te leiden in de industrie.”
Het gebruik van een ozon-gebaseerde behandeling, al dan niet gecombineerd met actieve kool, heeft reeds aangetoond dat gelijkaardige componenten (bijvoorbeeld farmaceutische restproducten en/of pesticiden) efficiënt te verwijderen zijn uit bijvoorbeeld conventioneel gezuiverd huishoudelijk afvalwater. Maar er blijven nog heel wat onbekenden over vooraleer een succesvolle toepassing gegarandeerd kan worden. Onder andere de vraag of er hierdoor andere “gevaarlijke” producten gevormd worden.
Drie UGent-laboratoria werken samen met bedrijfswereld voor nog betere waterkwaliteit
Daarom start in oktober een TETRA-project - gesubsidieerd door VLAIO - aan de UGent Campus Kortrijk waarbij onderzocht wordt of de vooropgestelde waterbehandeling na de huidige gebruikelijke afvalwaterzuiveringsinstallatie kan geschakeld worden. Door de huidige – conventionele- waterzuiveringstechnieken te combineren met geavanceerde technologie wil men gezuiverd afvalwater bekomen dat:
- minder milieubelastend is vanuit ecotoxicologisch perspectief;
- dat chemisch maar ook microbieel veilig is om te hergebruiken;
- en uiteraard op een kostenefficiëntie manier wordt gezuiverd.
Het project heeft ook al doel kennis te verzamelen over de verschillende (mogelijke) waterkarakteristieken en om zo een stap te zetten naar het online monitoren, controleren en bijsturen van mogelijke behandelingstechnieken. Finaal moet dit leiden tot een richtlijn voor zowel het correct en verantwoord lozen van gezuiverd afvalwater binnen de sector als voor proceswater dat opnieuw kan gebruikt worden ("fit-for-purpose"). Deze informatie wordt een belangrijk onderdeel van het HACCP-plan (= gevarenanalyse en bepalen van kritische punten) en het autocontrolesysteem van de respectievelijke bedrijven.
Voor dit project werken drie UGent laboratoria samen met de bedrijfswereld: namelijk het laboratorium voor Fytofarmacie, het GhEnToxLab (voor het uitvoeren van ecotoxicologische analyses) en de onderzoeksgroep VEG-i-TEC die instaat voor de technologie.
Voor meer informatie:
VEG-i-TEC-onderzoeksgebouw
UGent Campus Kortrijk
Graaf Karel de Goedelaan 46
vegitec@ugent.be
www.ugent.be/vegitec