Sinds juni 2018 heeft het Pools Bureau voor Concurrentie en Consumentenbescherming (UOKIK) fruitverwerkers in Polen gecontroleerd. Het orgaan onderzocht of er geen fraude is ontstaan bij inkoop van fruit van Poolse telers.
Inmiddels zijn de eerste resultaten van de controles bekend. Een van de gecontroleerde bedrijven is Döhler - een van de grootse fruitverwerkers in Polen. Het bedrijf is tevens een grote producent van appelconcentraat in Polen. Döhler werd onderzocht als gevolg van de te lange betalingstermijnen (90 dagen) die door het bedrijf werden aangeboden terwijl Poolse regelgeving slechts de termijn van maximum 2 maanden toelaat. Overigens hield Döhler zich ook niet aan de eigen termijnen: telers ontvingen de gecontracteerde betalingen zelfs met 64 dagen vertraging ten opzichte van de door Döhler gehanteerde termijnen. In de praktijk betekende dit dat een boer in extreme gevallen zelfs 6 maanden op zijn geld moest wachten.
Soortgelijke gevallen werden gevonden bij een ander bedrijf T.B. Fruit Polska. Ook dit bedrijf liet betalingen een half jaar wachten. In Polen kan de boete voor misbruik van contractuele voordelen tot 3% van het jaarlijkse omzet van de ondernemer oplopen.
In de loop van het onderzoek van UOKIK heeft het Döhler aangegeven de eigen praktijk te willen verbeteren. Het bedrijf heeft besloten om betalingstermijnen tot 30 dagen te verkorten voor individuele telers en tot 60 dagen aan leveringsbedrijven. Het bedrijf heeft ook voorgesteld om alle facturen uit de periode juli 2017- mei 2019 door een externe auditor te laten controleren en rente te betalen indien de betalingen te laat aan de leveranciers overgemaakt zijn. De verwerker gaat ook haar regels voor de vaststelling van inkoop prijzen aanpassen: minimale fruitprijzen worden voor de oogst bepaald. In geval van zachtfruit tot eind mei, in geval van appels- tot eind juli. Leveranciers van Döhler, die niet akkoord zijn met de aangeboden prijzen, kunnen dan zonder gevolgen contract met Döhler opzeggen.
In 2017 heeft de Poolse regering leveringscontracten op de markt ingevoerd. De bedoeling was om de positie van de boer/teler in de voedselketen te verbeteren een garantie van een eerlijke betaling te geven. In de praktijk worden de contracten vaak op de dag van verkoop afgesloten met de prijs van de dag. Boeren hadden hierdoor alsnog weinig keuze, want alle verwerkers hadden daarmee gelijke dagprijzen voor fruit. Als een teler niet akkoord was met de prijs, bleef weggooien van vers geoogst fruit als alternatief over als gevolg van beperkte houdbaarheid.
UOKIK kon instemmen met de voorstellen van Döhler. Wat daarbij belangrijk was, is het feit dat Döhler ook haar dochterbedrijven meeneemt in het proces van prijsaanpassingen en contracten. UOKIK heeft ook andere bedrijven gecontroleerd die zich met inkoop van fruit bezig houden. Dertien bedrijven zijn opgeroepen om de praktijken te veranderen.
Bronnen: Agroberichten Buitenland / UOKIK / Farmer.pl / Agropolska / www.sadownictwo.com.pl