Warmer weer in tropische landen zoals het Caribisch gebied en Zuid-Amerika heeft de ananasteelt sinds het begin van het jaar vertraagd. In Panama zorgden warmte en droogte voor lagere opbrengsten, kleinere maten en hogere kosten, maar de export bleef stabiel dankzij alternatieve havens. In de Dominicaanse Republiek daalde de teelt ondanks regen, met de toeristische sector als belangrijke afzetmarkt. Ecuador had een vertraging van een maand door klimaatproblemen, maar zag een grote exportgroei naar Spanje. De Canarische Eilanden begonnen twee maanden eerder met de oogst vanwege hoge temperaturen, wat leidde tot lagere aanvoer en hogere prijzen in Spanje. Costa Rica blijft de grootste leverancier van ananas voor Spanje en Italië, ondanks klimaatgerelateerde tekorten die de prijzen doen stijgen. In Frankrijk daalde de vraag naar ananas door de beschikbaarheid van zomerfruit. Nederland heeft een stabiele markt, maar het aantal importeurs is afgenomen. In China eindigde het seizoen vroeg door vorstschade en lage prijzen. Noord-Amerika heeft nu een stabielere aanvoer na een schaarste eerder dit jaar. De Zuid-Afrikaanse markt kampt al maanden met een schaarste aan ananas, ondanks lage vraag in de winter.
Nederland: ananasmarkt al weken stabiel
Het aantal ananasimporteurs in Nederland is door de jaren heen danige geslonken. "Al weken lang is de markt stabiel. Costa Rica stuurt geen al te grote volumes af en wat er binnenkomt valt goed te verdedigen", constateert een Hollandse importeur. "De afgelopen weken liep de afzet van de kroonloze ananas voor de fruitsalades wat achter, maar met het zonnige weer van de afgelopen week is dat goed rechtgetrokken. Prijzen van de ananas liggen op een niveau tussen de 10,50-11 euro. Wel zorgt de start van het Spaanse steenfruitseizoen traditiegetrouw voor wat minder vraag naar jaarrond beschikbare producten als de ananas."
België: Ananas even minder in trek nu zomerfruit op de markt komt
In ananas zijn niet zo veel schokkende prijsveranderingen te zien momenteel. Dit stelt een Belgische handelaar. "We krijgen ze eigenlijk gewoon continu binnen vanuit Costa Rica, maar zien hier in deze weken weinig verschil in prijs. Wel zie je dat consumenten op het moment een switch maken in wat ze kopen. Nu andere fruitsoorten, zoals kersen uit Spanje en Frankrijk en steenfruit, verkrijgbaar zijn, kiezen velen toch voor eens wat anders. Het lijkt het omschakelmoment naar producten die men al even niet heeft gezien. Dat gaat ten koste van de verkoop van ananas momenteel, maar het zorgt niet voor schokkende veranderingen op de markt, verwacht ik."
Frankrijk: Marktvraag naar ananas vertraagt door komst zomerfruit
Op dit moment is op de Franse markt ananas verkrijgbaar uit Guyana, Centraal-Amerika, Afrika, Mauritius en Réunion. De groothandelsprijzen schommelen tussen 1,30 euro voor bootananas uit Afrika en 3,20 voor vliegananas. De prijzen voor vliegananas uit Centraal-Amerika ligt op 4,40 euro en bootananassen kosten 2,10 euro.
Tijdens de eerste maanden van het jaar was de Franse ananasmarkt goed. De vraag was groter dan het aanbod en de prijzen waren aantrekkelijk. Maar op dit moment is de markt veranderd; met de komst van het zomerfruit is de vraag naar ananas iets gedaald.
Italië: Klimaatuitdagingen voor grote leverancier Costa Rica komen tot uiting in de prijzen
Na een minder gunstige periode van januari tot maart zijn de ananasprijzen nu verbeterd. Een handelaar in Midden-Italië meldt dat "90% van het fruit uit Costa Rica komt; andere herkomsten zijn niet goed bekend of gewaardeerd op de Italiaanse markt." De huidige marktgroei wordt veroorzaakt door een tekort aan producten, niet door een toename van de consumptie. De inkoopprijs voor groene ananas van maat 6-7 uit Costa Rica, die per schip wordt vervoerd, ligt tussen €14 en €16 per doos van ongeveer 12 kg, terwijl de prijs voor maat 8 tussen €13 en €14 per doos ligt. Voor plantgerijpte (gele) ananas die per schip uit Costa Rica wordt vervoerd, is er een periode van ernstige schaarste door weersproblemen. Hierdoor is de vraag hoog en het aanbod laag, met prijzen tussen €17-19 per doos voor maat 6-7 en €16-18 per doos voor maat 8. Gele ananassen in verticale dozen, vaak "verticale ananassen" genoemd, kosten ongeveer €23-25 per doos. Ananassen die per vliegtuig worden vervoerd, hebben een inkoopprijs van €42-44 per doos.
In de Italiaanse retail zijn er momenteel geen grote prijsschommelingen. De gemiddelde prijs van ananas is 1,15-1,20 €/kg. De consumptie is goed en stabiel, net als de vraag.
Een Italiaans bedrijf dat wereldwijd exotisch fruit en buitenseizoensfruit importeert, teelt en distribueert, heeft een exclusieve lijn Costa Ricaanse ananas geïntroduceerd (met natuurlijke rijping aan de plant en transport over zee) die superieur is qua zoetheid en kleur. Dit assortiment is gekozen om te voldoen aan de behoeften van groothandelaren die op zoek zijn naar onderscheidende producten. Het bedrijf garandeert ook hoge kwaliteitsnormen met regelmatige luchtvrachtzendingen van ananas uit Panama en Costa Rica. Het bedrijf biedt ook het hele jaar door babyananassen uit Mauritius en Zuid-Afrika aan, die bekend staan om hun kleine formaat, dunne schil en extra zoete smaak.
Spanje: Vervroeging van de teelt door hitte op de Canarische Eilanden vermindert het aanbod aanzienlijk
Van oktober tot april hebben de Canarische Eilanden temperatuurrecords gevestigd, waardoor deze maanden, met uitzondering van maart (dat gelukkig voor wat respijt zorgde) en december (dat slechts de vierde warmste december ooit was), de warmste zijn sinds het begin van de metingen in 1961. De temperaturen waren tot 3,6 graden boven het gemiddelde. Deze situatie heeft een opmerkelijke impact op de groenten- en fruitsector van de Canarische Eilanden, vooral merkbaar in de teelt van tropische ananas.
"Op dit moment is de teelt gedaald en hebben de prijzen een hoog niveau bereikt, omdat we door de hitte niet in staat zijn geweest om de continue teeltcyclus het hele jaar door vol te houden," leggen ze uit aan de grootste coöperatie voor de productie van tropische ananas in Spanje.
"De planten hebben een groeiproces doorgemaakt dat op geen enkel moment is gestopt en, ondanks de planning van de plantages door de telers, is de teelt zo snel gegaan dat deze tussen een maand en twee maanden is vervroegd. In feite oogsten we nu al de tropische ananassen die we in juni verwachtten."
"Telers die op dit moment fruit hebben of hebben kunnen oogsten, ontvangen zeer goede prijzen voor hun tropische ananas, maar omdat de meeste oogsten zo vroeg zijn geweest, zal de rest van de telers moeten wachten op de volgende oogst, die halverwege de zomer wordt verwacht, ongeveer eind juli."
Volgens gegevens van de Spaanse douane steeg de overzeese ananasimport in Spanje in 2023 met 12,6% tot bijna 190.000 ton. Costa Rica was opnieuw de grootste leverancier van ananas, van 142.560 ton naar Spanje in 2022 tot meer dan 160.000 ton in 2023. Ecuador was echter de oorsprong die de grootste stijging kende, van 765 ton naar meer dan 5.000 ton in slechts één jaar.
China: het ananasseizoen eindigde vroeg, algemene prestaties niet ideaal
Het seizoen van de ananasteelt kwam dit jaar te vroeg ten einde en de prestaties waren niet optimaal als gevolg van de ongunstige weersomstandigheden.
Traditionele ananasrassen werden geconfronteerd met een aanzienlijke daling van de marktprijzen, terwijl bepaalde variëteiten ondanks een beperkte oogst populair waren, waardoor de prijzen over het algemeen relatief stabiel bleven. Vorst tijdens de bloeifase veroorzaakte zwarthart- en zwartrot op het fruit, wat leidde tot aanhoudend lage prijzen tijdens de piekperiode van de afzet van eind december tot begin en half april, wat resulteerde in wijdverspreide verliezen.
Bovendien kwam in maart ananas op de markt, maar door de slechte weersomstandigheden ontstonden er kwaliteitsproblemen, waardoor in sommige regio's tot 80% van de productie werd aangetast. Hoewel de prijzen stabiel bleven, leidde de schaarste aan fruit van hoge kwaliteit tot prijsschommelingen. Tegen het einde van het seizoen, rond midden en eind april, verbeterde de kwaliteit van de ananas en steeg de zoetheid, waardoor de prijzen en de afzet stegen, zij het met een verminderd volume.
Sommige telers schreven het vroege einde van het seizoen toe aan de relatief bescheiden oogst van ananas en de grote schade die de vruchten opliepen tijdens extreme weersomstandigheden, waardoor het volume van de vruchten afnam en de maten kleiner werden.
Met name de ongunstige weersomstandigheden hadden gevolgen voor zowel de teelt als de kwaliteit, wat leidde tot lagere exportvolumes dan in voorgaande jaren. Terwijl de aandacht wordt gevestigd op bestaande exportbestemmingen zoals Rusland, Centraal-Azië en de onlangs toegevoegde Noord-Koreaanse markt, staat men meer open voor meer ananasexporteurs.
Verenigde Staten: Recentelijk meer gestage Noord-Amerikaanse ananasaanvoer
Na een periode van schaarste ongeveer een maand geleden, is het aanbod van ananas recentelijk stabieler geworden. Desondanks geven de prijstrends van dit jaar een duidelijk beeld van de situatie.
Aan het einde van vorig jaar en het begin van dit jaar waren de prijzen van ananas lager, variërend tussen $12 en $15 CAD. Daarna stegen de prijzen boven de marktprijs tot boven $20 CAD en vervolgens tot $22 CAD. Nu is de prijs weer sterk en ligt tussen $22 en $28 CAD. Deze prijsfluctuaties kunnen te maken hebben met gewaswisselingen; als de prijs stijgt, wachten verladers mogelijk om te zien of deze prijzen aanhouden. Als dat niet het geval is, dalen de prijzen weer.
Wat het aanbod betreft, komt de meeste ananas uit Costa Rica, hoewel Ecuador en andere landen in Centraal-Zuid-Amerika ook bijdragen aan de levering.
De vraag naar ananas blijft ondertussen consistent. In de foodservice sector, bijvoorbeeld, is ananas geen prijsgevoelig product, en blijft de vraag hoog, ongeacht prijsstijgingen. Opvallend is ook dat er meer ananas zonder kroon wordt aangeboden.
Panama: Lagere oogst door warm weer
Het warme weer en de droogte hebben de ananasproductie in Panama negatief beïnvloed, wat resulteerde in een lagere oogst. Volgens een teler "vermindert de vruchtgrootte en zijn er hoge kosten voor de implementatie en het gebruik van irrigatiesystemen om de kwaliteit van het fruit te behouden."
De teler merkt op dat de prijzen van ananas niet zijn meegegroeid met de stijgende inputkosten: "De vraag is zeker toegenomen, maar dit heeft zich niet vertaald in hogere prijzen. De prijzen dalen juist steeds meer, waardoor de continuïteit van onze teelt in gevaar komt. Momenteel kampen we met problemen zoals klimaatverandering, hogere kosten voor teelt en logistiek, en dalende prijzen."
Telers en exporteurs hebben de vertragingen in het Panamakanaal goed kunnen omzeilen door te exporteren vanuit verschillende havens in het land, met name de haven van Manzanillo.
Dominicaanse Republiek: Lagere oogst, toerisme verhoogt consumptie op lokale markt
De eilandnatie had ook te kampen met warmer weer dat de teelt van ananas beïnvloedde. Een teler merkte op: "Het warmere weer had ook invloed op ons aan het begin van het jaar en nu is de regen begonnen, wat ook invloed heeft op de teelt, maar het is iets dat we moeten leren beheersen in onze sector."
Het eiland is altijd populair bij toeristen, die genieten van de lokaal geteelde ananas. De sector richt zich ook op de bevoorrading van de lokale markt. "De teelt van ananas in de Dominicaanse Republiek neemt toe, maar we zijn erg gefocust op het bewerken van de lokale markt, die dankzij de toename van het toerisme op het eiland is gegroeid."
De zomer komt eraan in de VS en Europa, en de vraag naar ananas uit de Dominicaanse Republiek neemt meestal toe in deze periode. "Europa heeft het hele jaar door een grote vraag laten zien, meestal werd er in de zomer gebruik van gemaakt vanwege de toegang tot de lokale markt voor fruit, maar dit jaar is de vraag gebleven," merkt de teler op.
De aanhoudende oorlog in Gaza heeft de export naar Israël en het Midden-Oosten beïnvloed. "De oorlog heeft de logistiek en de beschikbaarheid van ruimtes beïnvloed," bevestigt de teler die vanaf het eiland rechtstreeks naar die regio exporteert.
Ecuador: Oogsten vertraagd door weer
Een teler en exporteur merkte op dat de ananasoogst in Ecuador een maand vertraging oploopt door klimaatproblemen. Hierdoor loopt de teelt achter terwijl ze concurreren met Brazilië, Costa Rica en Panama.
Zuid-Afrika: Schaars product, vraag niet groot in de winter
Ananas is momenteel erg schaars, zegt een marktagent uit Gauteng, een situatie die al enkele maanden duurt en waarbij telers vooruit oogsten, wat verderop in de keten voor complicaties zorgt, zegt hij.
De vraag naar ananas is in de winter nooit zo groot als in de zomer en telers wachten tot het Brix-niveau stijgt voordat ze oogsten. De verwachting is dat er volgende week iets meer volumes kunnen binnenkomen, maar dat de prijzen de hele winter stabiel zullen blijven.
De prijzen begonnen te dalen toen de volumes weer afnamen, en de prijzen trokken weer aan: 10 ananassen worden verkocht voor R13 (0,65 euro) tot R14 (0,7 euro) per stuk. In maart en april lagen de ananasprijzen niet ver van R15 (0,75 euro) per kilo, aanzienlijk hoger dan de vorige twee seizoenen toen de volumes (vooral vorig jaar) merkbaar hoger waren. In mei is de prijs gedaald tot gemiddeld R9,38 (0,47 euro)/kg. De econoverpakking van 8 kg wordt op dit moment gemiddeld voor R13,42 (0,67 euro) verkocht op de markt in Johannesburg.
Volgende week: Overzicht wereldmarkt tomaten