In de Zuid-Afrikaanse sector van grapefruit en pomelo's wordt de export streng gecoördineerd, voortbouwend op wat ze vorig jaar zijn begonnen. Tommie Landman, voorzitter van de Landman Group in Hoedspruit (provincie Limpopo), die de inspanningen leidt, merkt op dat na de rampzalige grapefruitseizoenen in 2021 en 2022, waarin het aanbod de vraag ver overschreed en de vrachtkosten enorm waren, het niet moeilijk was om telers ervan te overtuigen om gezamenlijk hun grapefruitseizoenen te plannen.
De geschatte hoeveelheid grapefruit is verlaagd van een miljoen kartons van 17 kg tot bijna 13,85 miljoen kartons. Maar zijn gevoel, na veertig jaar Star Ruby grapefruit te hebben geteeld, is dat als de aanpassingen naar beneden eenmaal beginnen, ze vaak gedurende het hele seizoen doorgaan. Op dit moment is de schatting nog steeds 4% hoger dan het exportcijfer van vorig jaar.
Dit zijn de piekweken voor Zuid-Afrikaanse grapefruit, tussen week 16 en 22, maar het doel is om het seizoen te rekken; in 2023 slaagden ze erin om grapefruit 26 weken op de markt te brengen als gevolg van vrijwillige coördinatie-inspanningen en het besef dat de Star Ruby langer aan de boom kan blijven hangen dan eerder werd aangenomen. De weerstandsniveaus voor elke markt tijdens elke week zijn beoordeeld en de export blijft onder deze niveaus. Van de witte Marsh grapefruit worden dit jaar naar schatting 510.700 kartons van 17 kg verwacht, die exporteurs naar eigen inzicht kunnen verkopen.
Hoge vruchtzetting resulteerde in kleinere maten
"De markt voor grapefruit is extreem gevoelig voor overaanbod, omdat de wereldwijde consumptie niet toeneemt," merkt Landman op. "Tijdens onze moeilijke piekweken proberen we fruit van klasse 2 te verwijderen en het aantal vruchten van 55 en kleiner te beperken. Toen de grapefruitoogst dit jaar begon, merkten we al snel dat er veel vruchten van maat 55 waren, dus dat houden we goed in de gaten en we houden het tussen de 5% en 10% van de wekelijkse export."
Foto rechts: Op dit moment worden de Leanri-mandarijnen geoogst op hun teeltbedrijf in Ohrigstad, waar de koelere wintertemperaturen goed passen bij de cultivar.
Gelukkig zijn de binnenlandse prijzen voor grapefruitsap redelijk goed en helpen ze om klasse II-fruit uit de exportketen te houden, terwijl ze waarschijnlijk ook het lokale aanbod van vers fruit verminderen.
Gedurende Landmans vier decennia in de citrussector heeft de grapefruitmarkt aanzienlijke veranderingen ondergaan. Vroeger voorzagen Zuid-Afrika en Florida samen Japan het hele jaar door van grapefruit. Maar in de tussentijd heeft de Aziatische citrusziekte huanglongbing (HLB) de citrussector in Florida ernstig beschadigd. "We hadden een enorme markt in Japan, maar de afwezigheid van Florida had een heel slecht effect op ons. De continuïteit van grapefruit in de schappen verdween gewoon," legt hij uit. Vandaag de dag neemt Japan de op twee na grootste hoeveelheid Zuid-Afrikaanse grapefruit af.
Tot nu toe is ongeveer 40% van de grapefruit van dit seizoen naar Rotterdam verscheept, met de rest verdeeld over Italië (dat samen met Taiwan een belangrijke markt vormt voor kleinere maten) en Duitsland, dat op de tiende plaats staat onder de kopers van grapefruit.
Chinees grapefruitgebruik anders dan anders
"Op dit moment sturen we veel Star Ruby naar China, iets minder dan een miljoen kartons tot nu toe dit jaar. Dat is nog steeds veel minder dan de hoeveelheden die naar Europa gaan." China is een interessante markt, merkt hij op, en verschilt sterk van de rest van de wereld: grapefruit wordt daar voornamelijk gebruikt in theewinkels, niet voor verse consumptie.
"In 2022 was de Chinese markt compleet overspoeld door een gebrek aan coördinatie tussen de grapefruittelers. Toen we in 2023 met het afzetseizoen begonnen, was er nog zoveel verwerkte voorraad over van het vorige seizoen, dat we besloten om vorig jaar helemaal geen grapefruit naar China te sturen." Om een herhaling van dit scenario te voorkomen, hebben twee delegaties uit Zuid-Afrika China bezocht om uit eerste hand te leren hoe deze markt, momenteel de op een na grootste ontvanger van Zuid-Afrikaanse grapefruit, bediend moet worden.
Dit seizoen zijn er net iets meer dan 196.000 kartons (17 kg) naar Zuid-Korea gestuurd, de meest winstgevende markt voor Zuid-Afrikaanse grapefruit - als het daar kan komen: de fytosanitaire inspecties zijn zeer streng en afwijzingen zijn niet ongewoon.
Leanri mandarijnboomgaarden op teeltbedrijf Kleiland in Ohrigstad, provincie Limpopo.
Sinaasappelsapprijzen "hoogste die ik ooit heb meegemaakt"
In Hoedspruit komen de temperaturen zelden onder de 8°C, wat enorm bevorderlijk is voor de subtropische teelt van fruit. "Wij zijn echte Valencia-mensen," zegt hij, en ze kijken uit naar de start van het seizoen rond week 24: de sinaasappelsapprijs is de hoogste die hij ooit heeft meegemaakt, zegt hij, en opnieuw speelt HLB (deze keer in Brazilië) een rol, waardoor er een wereldwijd tekort is aan sinaasappelsapconcentraat.
De Valencia-oogstcyclus volgt een gelijkmatiger patroon dan grapefruit, dat gevoelig is voor wisselende draagkracht en de oogst zal rond week 24 beginnen.
Mangoliefhebbers kennen de Landman Group ook van hun mango's. Een groot deel van hun mango-oogst wordt gedroog. De concurrentie met West-Afrika is hevig, verergerd door de lange houdbaarheid van het product. De export van verse mango's wordt helaas bemoeilijkt door operationele problemen in de havens en de extreme bederfelijkheid van het product. Gelukkig, merkt hij op, is de markt voor vers gesneden luchtvracht een zeer aantrekkelijk alternatief voor hun mango's, vooral in het VK.
Voor meer informatie:
Tommie Landman
The Landman Group
Tel: +27 64 860 3518
[email protected]
https://www.linkedin.com/company/landman-group/