De bilaterale betrekkingen en handel tussen Marokko en het VK zijn sinds de invoering van Brexit toegenomen, ook in de tuinbouwsector. De belangstelling van beide landen voor meer samenwerking neemt toe, en een van de recente uitingen daarvan is de keuze van het VK als eregast op de 15e editie van de International Agricultural Exhibition in Morocco (SIAM), de belangrijkste tuinbouwtentoonstelling in Marokko die van 2 tot en met 7 mei wordt georganiseerd en die voor het eerst sinds de uitbraak van de pandemie van het coronavirus weer van start gaat.
De keuze van het Verenigd Koninkrijk als eregast wijst op een aanzienlijk samenwerkingspotentieel, maar ook op het bestaan van onopgeloste problemen die op hoog niveau moeten worden besproken.
Amine Maataoui Belabbes, General manager bij Comaprim
Volgens Amine Maataoui Belabbes, General manager van de Marokkaanse teler en exporteur Comaprim, is het meest urgente probleem voor exporteurs van verschillende producten zoals tomaten en komkommers de douanetarieven en quota van AGF dat naar het Verenigd Koninkrijk worden uitgevoerd.
"Vertegenwoordigers van Marokkaanse telers en AGF-exporteurs zullen op de eerste dag van de SIAM een ontmoeting hebben met de officiële delegatie van de Britse regering. Eén van de belangrijkste punten op de agenda en de meest dringende vraag van de Marokkaanse telers en exporteurs houdt verband met de kwestie van de douane. Wij zijn van mening dat de tarieven en quota die aan Marokkaanse producten worden opgelegd, verouderd en abnormaal zijn, en een situatie veroorzaken die dringend moet worden aangepakt."
De expert op het gebied van de Britse tuinbouwmarkt legt uit: "Marokkaanse tomaten werden naar het Verenigd Koninkrijk geëxporteerd, toen het nog deel uitmaakte van de Europese Unie, tegen 0% rechten totdat de quota waren uitgeput en daarna tegen een douanetarief van 3,5% in het laagseizoen en 5,7% van mei tot het einde van het seizoen.
In het geval van komkommers, die nu tegen 12,8% douanerechten worden geëxporteerd, heeft Marokko vóór de Brexit jarenlang geen rechten betaald. Tijdens de onderhandelingen tussen Marokko en het VK na Brexit werd een overeenkomst gesloten om dezelfde douaneregels te behouden die vóór Brexit met de EU van kracht waren. Door dezelfde tarieven en quota te handhaven werd echter de realiteit van de markt genegeerd en werden aanzienlijke volumes weggelaten."
De overeenkomst beoogt volgens het 1e artikel "een platform te bieden voor verdere liberalisering van de handel tussen Marokko en het VK" en "de preferentiële voorwaarden met betrekking tot de handel tussen de twee partijen te behouden". Maataoui voegt daaraan toe: "Wij zijn daarom van mening dat de overeenkomst niet langer trouw is aan de oorspronkelijke geest en het oorspronkelijke doel."
Tarieven voor de uitvoer van Marokkaanse tomaten naar het Verenigd Koninkrijk. Bron: Port Partners
"Vóór Brexit was het begrijpelijk dat het VK als land van de Europese Unie de Europese telers in Frankrijk of Spanje beschermde. Nu is het niet meer duidelijk waarom het VK dit voordeel ten gunste van de Europese telers handhaaft en hen beschermt ten koste van de Britse consument. Belasting op Marokkaanse producten verhoogt alleen maar de prijs in het schap, vooral in tijden van het jaar waarin alleen Marokkaans aanbod op de markt beschikbaar is en niet concurreert met de Europese teelt, en nog minder met de Britse teelt."
"Ten tweede zijn wij van mening dat de overeenkomst tussen het VK en Marokko na Brexit op een overhaaste en ondoordachte manier tot stand is gekomen, omdat zeer belangrijke elementen in de berekening van de exportvolumes van Marokko naar het VK zijn weggelaten", vervolgt Maataoui.
"In de tomaten- en komkommersector, bijvoorbeeld, was het de bedoeling dat de overeenkomst geen gevolgen zou hebben voor de exportquota, door de pre-Brexit contingenten vrij te stellen. Maar door alleen rekening te houden met het volume dat rechtstreeks van Marokko naar het VK wordt uitgevoerd, laat de overeenkomst de volumes buiten beschouwing die vanuit Marokko via andere hubs zoals Frankrijk en Spanje werden uitgevoerd. Terwijl de Britse importeurs nu rechtstreeks in Marokko inkopen om geen dubbele rechten in Frankrijk of Spanje te hoeven betalen, bereiken wij de grens van deze contingenten al heel vroeg in het seizoen, al in december. Ook dit is een fout in de overeenkomst die dringend gecorrigeerd moet worden."
Quota voor de uitvoer van Marokkaanse tomaten naar het Verenigd Koninkrijk. Bron: Port Partners
Volledige afschaffing douanerechten
"De Marokkaanse exporteurs vragen om de volledige afschaffing van de douanerechten op tomaten en komkommers", stelt Maataoui, "wij hebben vertrouwen in de goede bedoelingen van de Britse regering. Wij geloven dat de Britse regering niet van plan is nutteloze belastingen te heffen die de kosten van de voor de consument noodzakelijke producten alleen maar verhogen. Aan de andere kant is de afschaffing van belastingen een zeer waardevol hefboominstrument dat de Britse regering waarschijnlijk zal willen aangrijpen om leveringsproblemen te voorkomen die de markt dit jaar heeft ondervonden. Het zal in ieder geval snel duidelijk worden of zij zich van dit probleem bewust zijn."
Sinds de invoering van Brexit zijn de volumes van de Marokkaanse groenten naar het VK gestaag toegenomen. Volgens Maataoui is een deel van deze stijging natuurlijk en automatisch.
"De Marokkaanse export naar het VK is automatisch toegenomen met het deel dat via Frankrijk, Spanje of Nederland werd geëxporteerd en dat na de implementatie van Brexit rechtstreeks vanuit Marokko wordt geëxporteerd. Dit deel vertegenwoordigt vrij grote volumes, aangezien verschillende groepen op die manier opereerden en de Britse klanten naar Marokko kwamen om de merken te krijgen die ze gewoonlijk kochten."
Daarnaast heeft de directe samenwerking tussen Marokkaanse en Britse bedrijven ook geleid tot grotere Marokkaanse volumes naar het Verenigd Koninkrijk, voegt Maataoui toe "Als we bijvoorbeeld tomaten nemen, kochten grote Britse handelaren een deel van hun bevoorrading uit Spanje en de rest uit Marokko. Een paar jaar geleden kwam dit neer op een verdeling van ongeveer 80-20 in het voordeel van de Spaanse tomaten, maar nu veranderen de kopers hun standpunt en hebben sommige hun aandeel van Marokkaanse ronde tomaten verhoogd tot 90%. Dit is vooral te danken aan een kwalitatief en concurrerend aanbod en de stabiliteit van het Marokkaanse aanbod. Ja, de klimaatomstandigheden en de exportbeperkingen hebben die stabiliteit dit jaar verstoord, waardoor twijfel is ontstaan over de Marokkaanse oorsprong, maar we hopen op een snelle terugkeer naar de normale situatie."
"Comaprim is een van de grootste exporteurs van Marokkaanse tomaten en komkommers naar het Verenigd Koninkrijk" - Amine Maatouai Belabbes
Verschillende Marokkaanse telers en exporteurs hebben ook opgeroepen tot een meer gestructureerde B2B-dialoog en samenwerking tussen tuinbouwprofessionals en ambtenaren van beide landen. Maataoui sprak ook zijn steun uit voor "de volgende stap in de dialoogstructuren", legt hij uit: "In tegenstelling tot andere bestemmingen in de Europese Unie zijn de afzetkanalen voor AGF in het Verenigd Koninkrijk grotendeels - voor 80% van de volumes - gebaseerd op de retail en kleinere supermarkten. Dit leidt tot meer gestructureerde en hechte relaties en samenwerking. 80% van de Marokkaanse tuinbouwvolumes wordt uitgevoerd op basis van contracten, met voortdurende onderhandelingen en besprekingen, en slechts 20% wordt overgelaten aan de vrije markt. Er bestaat een Marokkaanse kamer van koophandel, maar daarin is de tuinbouw niet goed vertegenwoordigd, omdat de markt al vrij goed gestructureerd was."
"Maar nu de Marokkaanse export naar het Verenigd Koninkrijk aanzienlijk toeneemt, groeit de behoefte om nieuwe problemen, zoals de douanekwestie, te bespreken en op te lossen. Een nieuw kader voor reflectie en uitwisseling, niet alleen in de tuinbouw maar ook in andere sectoren, kan alleen maar gunstig zijn voor professionals van beide landen", aldus de exporteur.
Comaprim exploiteert een areaal van 400 ha in de regio Souss Massa en exporteert het grootste deel van zijn teelt naar het Verenigd Koninkrijk. "Wij zijn al lange tijd op de Britse markt aanwezig. Eén op de vier Marokkaanse tomaten die in het Verenigd Koninkrijk worden verkocht, evenals de helft van de Marokkaanse komkommers, worden door Comaprim geteeld", besluit Maataoui.
Voor meer informatie:
Amine Maataoui Belabbes
Comaprim
Tel: +212 528 303 101
amine.maataoui@comaprim.ma
www.comaprim.ma