Tholen - De uitdagingen in de spruitenteelt worden alsmaar groter. Toch blijft teler Jurgen Santermans trouw aan de teelt die zijn vader in 1986 als één van de eerste in de regio Gingelom is gestart. "Het kostenplaatje is de laatste jaren flink gestegen. De prijzen zouden dus ook flink omhoog moeten, maar hier zijn we nog steeds over aan het onderhandelen. Verdienen wordt daarom steeds moeilijker, maar mijn emotionele verstand wint het van mijn rationele verstand", vertelt Jurgen, die het grootste deel van zijn spruiten afzet naar de industrie en een klein deel in de eigen hoevewinkel De Boergondiër.
Het bedrijf is een derde generatie landbouwbedrijf en Jurgen is de tweede generatie in de spruiten. "Zo telen we ieder jaar rond de 40 hectare spruitkool, wat voor een groot deel naar het nabij gelegen Hesbaye Frost gaat. De fabriek verwerkt deze spruiten van eind oktober tot ongeveer Kerst. Daarnaast telen we ook grove wortelen en erwten voor de industrie. Bovendien hebben we de rest van het jaar nog verschillende groenten, zoals paarse en frivole spruiten, bloemkool, broccoli, pompoen en meloenen, staan. Dit is echter meer een uit de hand gelopen hobby voor de verkoop in onze eigen, en enkele nabijgelegen, hoevewinkels."
Insectendruk
De hoofdmoot van het bedrijf blijven dus de spruiten, maar de laatste jaren vraagt dit meer en meer inspanning van de geboren teler. "Ten eerste is spruitkoolteelt een uiterst uitdagende teelt, waar men constant alert moet zijn. Een grote moeilijkheid ligt namelijk in de insectendruk, wat fors is gestegen. In 2018 hebben we een rampjaar gehad door de aantasting van koolmot. Destijds heb ik een derde van de oogst moeten vernieuwen en de rest resulteerde ongeveer in een halve opbrengst vergeleken met andere jaren. Sindsdien zijn we nauwer samen gaan werken met onderzoekscentra in de buurt en krijgen we begeleiding van TACO (Telers Advies Coöperatie). Het gaat nu wel vlotter. Ze komen tweewekelijks controleren en we spelen heel kort op de bal. Dat moet ook wel, want het luistert allemaal heel nauw met de teeltopvolging. Kom je twee dagen te laat met een behandeling, dan kan het al een ramp zijn."
Moeizame onderhandelingen
Naast de moeilijkheden in de teelt zijn er ook de nodige kopzorgen aan de afzetkant voor Jurgen. "Het kostenplaatje is gewoon fors gestegen. De prijzen van meststoffen zijn vorig jaar door het dak gegaan, plantgoed is een kleine 10 procent duurder geworden en ook de uurlonen in België zijn sinds januari minstens 10 procent omhoog gegaan. Het zijn toch aanzienlijke kostenstijgingen dit jaar, die we natuurlijk ook weer terug zouden moeten verdienen. Dat betekent dat de prijzen die we krijgen eigenlijk ook mee omhoog zullen moeten gaan, maar de onderhandelingen met de verwerkingsfabriek verlopen moeizaam. Waarschijnlijk gaan de prijzen wel omhoog, maar ik weet nog steeds niet of het genoeg is. We willen er ook graag iets aan overhouden en niet alleen de kosten compenseren. In een nieuwe oogstmachine investeren bijvoorbeeld is met de huidige verdiensten eigenlijk niet te doen."
"Toch ligt mijn hart hier", vervolgt Jurgen. "Een jaar of 10 geleden waren hier nog een achttal spruitentelers, maar sinds vorig jaar zijn we met zijn tweeën. Het areaal is gedaald. Niet voor ons, maar wel over het algemeen. Velen kiezen voor andere teelten, maar ik ben ermee opgegroeid. Bovendien blijft de spruitkool een prachtig Vlaams product. Mijn emotionele verstand wint het van mijn rationele verstand, maar ook wij zullen moeten kijken naar de richting die we op willen gaan."
Nicheproducten
Een manier waarop de teler dit doet is door meer te kijken naar nicheproducten en thuisverkoop. "We zullen de industrie nooit laten vallen, maar misschien zullen we proberen meer afname te vinden in de verkoop van de verschillende spruitensoorten of meloenen. Er is voor de frivole en paarse spruiten al interesse vanuit verschillende groothandels. Het is op dit moment nog een uit de hand gelopen hobby, waardoor het te klein is. In de toekomst zullen we hier echter zeker naar kijken. Hetzelfde geldt voor de meloenen, waar we afgelopen jaar zeer positieve feedback op hebben mogen ontvangen. Het weer was ook ideaal, maar met de verandering van het klimaat verwacht ik toch zeker dat hier een toekomst in zit. Mijn passie ligt bij de kolen, maar dat betekent niet dat ik mijn ogen niet openhoud voor de mogelijkheden."
Voor meer informatie:
Jurgen Santermans
De Boergondiër
Steenweg 161
Gingelom, België
+32 476 88 80 88
info@boergondier.be