Na een moeilijk 2022 is het wortelseizoen in het Spaanse Cádiz in november vorig jaar weer van start gegaan. "Vorig jaar was een ramp", zegt Francisco Martín van Agrogades, een bedrijf dat gespecialiseerd in de teelt en export van bospeen. "Maar omdat 95% van onze volumes in programma's zitten, zijn we erin geslaagd om praktisch onze gehele oogst te verkopen. Van onze 100 hectare moesten we slechts 1 hectare wortelen vernietigen. Dat is verwaarloosbaar. We beseffen goed dat we ons in een bevoorrechte positie bevinden, want ik ken telers die al hun percelen hebben omgeploegd."
"De industriewortelen hebben het moeilijker gehad dan het bospeen, waarvan de markt over het algemeen zeer stabiel is. Enerzijds gaat bijna alle bospeen naar de supermarkten – buiten de retail is er nagenoeg geen markt voor –, en anderzijds is het aanbod in de winter zeer gelokaliseerd in de provincie Cádiz. Momenteel is er alleen nog wat productie in de provincies Sevilla en Huelva, alsook in Italië. Italië richt zich evenwel op de export naar Duitsland, terwijl wij exporteren naar Nederland en België."
In de regio Andalusië heeft Cádiz het grootste wortelareaal. In 2021/22 nam de provincie 67,8% van het areaal voor haar rekening en 72,3% van de opbrengst. "Maar dit jaar is er minder peen gezaaid", merkt Francisco op. "De penibele situatie van de industriewortelen vorig jaar heeft de aanplant van dit jaar geconditioneerd. Veel telers en bedrijven hebben flinke klappen moeten incasseren en, zoals gebruikelijk na een dergelijk seizoen, wordt het areaal afgebouwd en verdwijnen de 'spontane' telers."
"Bovendien lijden we al twee jaar onder een erbarmelijke droogtesituatie. Vooral in 2022 was het erg. Er is daardoor minder land beschikbaar om te zaaien. Rond de dorpen Chipiona en Sanlúcar de Barrameda hebben we nog steeds water, maar in Lebrija, waar normaal honderden hectaren wortelen worden geteeld, was er dit jaar bijna geen water." In deze laatstgenoemde gemeente is de situatie niet alleen kritiek voor wortel. Een van de economisch meest strategische producten voor de streek, waarvan het areaal in de afgelopen seizoenen in de duizenden hectaren liep, de industrietomaat, is zwaar getroffen door de droogte. "Het is een tsunami geweest. Ook wij hebben voor peen en voor bloemkool, het andere product waarin we gespecialiseerd zijn, een deel van de teelt moeten verplaatsen naar de streek rond de dorpen Villamartín en Arcos de la Frontera om ons te verzekeren van land dat geïrrigeerd kan worden."
"Voorlopig is de vraag vrij rustig", legt Francisco Martín uit, "en een van de redenen is waarschijnlijk het andere grote probleem dat de sector treft, namelijk de stijging van de kosten en de prijzen. Voor bospeen hebben de supermarkten de telers- en verkoopprijzen iets verhoogd, maar dat zie je dan ook aan de vraag. Onze verkoopvolumes liggen op een behoorlijk normaal niveau, maar de hausse van voorgaande jaren hebben we nog niet gezien. Toch denk ik dat er nu wat beweging in de markt zal komen, want er komt een gebrek aan product."
"Als er echt product ontbreekt, zoals dit seizoen kan gebeuren, worden alle wortelen geschikt geacht"
"Door de waterschaarste is er minder peen aangeplant in Spanje, maar ook in Noord-Europa, waar er minder voorraad blijkt te zijn. Bovendien begint de vraag naar industriewortelen over het algemeen in het voorjaar, maar dit jaar zie je nu al bestellingen binnenlopen."
Wat er in de sector van de industriewortelen gebeurt, heeft grote gevolgen voor het bospeen, weet Francisco. De prijzen van bospeen gaan ook omlaag wanneer minder betaald wordt voor industriewortelen en de markt komt onder druk te staan als er een gebrek aan product is, zoals alle indicatoren van dit jaar suggereren.
"In een extreme situatie kan bospeen naar de verwerkende industrie worden overgeheveld. Er zijn wel enkele rassen die de industrie liever niet ziet, omdat ze delicaat zijn en dus vaak beschadigd worden door de machines. Maar als er echt product ontbreekt, zoals dit seizoen kan gebeuren, worden alle wortelen geschikt geacht."
Voor meer informatie:
Agrogades
Ctra. Chipiona - Jerez de la Ftra. Km 1,5
11550 Chipiona (Cádiz) - Spanje
Tel: +34 646 412 754
fmartin@agrogades.es
https://agrogades.es