Het aanbod van druiven op veel markten is momenteel krap, om een aantal redenen. Een aantal belangrijke landen van herkomst zijn dit jaar laat aan hun seizoen begonnen, met name Peru en Zuid-Afrika. De politieke onrust in Peru is hiervan de oorzaak voor sommige landen, waaronder de VS, omdat hierdoor sommige teeltactiviteiten zijn stilgelegd. Het teeltseizoen in Zuid-Afrika werd sterk beïnvloed door zware regenval, hagel en hitte, waardoor de groeicurve van de markten van de afgelopen jaren is omgeslagen. Ook in India liep het seizoen tot 20 dagen vertraging op, maar de vooruitzichten voor de rest van het seizoen zijn hier goed. Op andere markten, zoals Spanje en Italië, is het aanbod niet zozeer het probleem als wel de vraag. Door de stijgende prijzen en de economische achteruitgang zien de consumenten hier af van de aankoop van druiven. Aangezien het seizoen voor veel landen echter nog maar net is begonnen, valt nog te bezien hoe de rest van het jaar zal verlopen.
Nederland: Goede maten, maar lagere gewichten voor geïmporteerde Zuid-Afrikaanse druiven
Een ongewoon fenomeen, dat eens in de zoveel jaar voorkomt, doet zich momenteel weer voor bij Zuid-Afrikaanse druiven. "De druiven hebben wel de maat, maar niet het gewicht. Per individuele druif wegen ze gewoon één of twee gram minder. Als je in de druivengaarden loopt, lijkt de oogst goed, maar bij het verpakken komen de telers gewoon 20-25% tekort", constateert een Nederlandse importeur.
De start van het overzeese druivenseizoen was dit jaar uitstekend. "Vooral tot Kerst was het aanbod erg schaars. Brazilië stuurde 35% minder druiven, Peru zeker aan het begin en het Europese seizoen was vroegtijdig afgelopen. Daardoor was de markt tot Kerst zeer goed. Na Kerst werd de verkoop echter een stuk rustiger", vervolgt hij. "Zuid-Afrika verzond enkele weken lang goede volumes, maar de laatste twee of drie weken was het aanbod een stuk minder."
Ook voor de komende weken zouden het wel eens heel vreemde verschepingsweken kunnen worden. Dat komt omdat de latere teeltgebieden aanzienlijk vroeger zijn. Met de mindere oogst uit de vroege gebieden is er dus een soort harmonica-effect, waardoor de statistieken er dit seizoen heel anders uit kunnen zien. "Voor rode en blauwe druiven wordt verwacht dat er de komende weken ondanks het lagere gewicht normale volumes naar Europa komen, en er zou theoretisch een tekort aan witte druiven kunnen ontstaan."
"Gelukkig zien we dit jaar niet de verstoringen in de verzendingen, waar we vorig jaar rond deze tijd mee te maken hadden. Gelukkig hebben de rederijen daar zwaar op ingezet, zodat er veel meer stabiliteit is aan de aankomstkant. Dat was ook hard nodig, want vorig jaar verloren de druiven door de vertragingen twee weken houdbaarheid voordat ze hier aankwamen", aldus de importeur. Dit jaar is de kwaliteit van de druiven over het algemeen goed. De teeltgebieden in Limpopo en Mpumalanga hebben wel wat last gehad van het weer, waardoor de kwaliteit wisselend is, maar de druiven uit Namibe, Orange River en de Westkaap zijn gewoon uitstekend.
"De prijzen zijn nu gecorrigeerd tot normale, maar nog steeds goede niveaus. Overigens zijn deze prijzen ook hard nodig, gezien alle kosten in de keten. Naast alle kostprijsverhogingen zowel in de teeltgebieden als hier, zijn de zeevrachtkosten vanuit Zuid-Afrika en Peru nog steeds veel hoger, en bovendien werkt de zwakke dollar niet mee."
India was al voorzichtig begonnen met exporteren, maar stopte de export weer vanwege een sterke lokale markt en de lage brix van de druiven. Deze export zal de komende weken weer aantrekken, maar India heeft een laat seizoen en is zeker twee weken later dan normaal. Het voordeel van Indiase druiven is dat de zeevrachtprijzen weer genormaliseerd zijn. Ze liggen op de helft van het prijsniveau van vorig jaar.
"De prijs blijft een belangrijke factor in deze economische situatie. De grote vraag is of de consument bereid is de hogere prijs te betalen, maar dat geldt voor alle producten, of het nu gaat om lokale ijsbergsla of fruit van overzee. Tot eind vorig jaar was de actiebereidheid voor druiven aan de aanbodzijde niet zo groot, omdat de volumes er niet waren. Voor januari staan er echter weer heel wat promoties op stapel. Er is veel promotiedruk in de hele markt, dus ze zullen die promoties zeker nodig hebben om alle volumes te verkopen", besluit de Nederlandse importeur.
België: Invoer van druiven niet beïnvloed door onrust in belangrijkste land van herkomst Peru
Het overgrote deel van de aanvoer in België komt op het moment uit Peru. Ondanks de onrust in het land komt de aanvoer op het moment echter niet echt in het gedrang, zo bevestigt een importeur. "Toen het net gebeurde hebben we er wel even wat van gemerkt, maar tussen Kerst en Nieuwjaar hebben we eigenlijk heel goed gemarcheerd. We spreken niet van bijzonder grote hoeveelheden, maar het is voldoende fruit om aan de vraag te voldoen."
Over het algemeen is de verkoop sowieso vrij goed doorgelopen de laatste weken. "De goede rassen verkopen voor mooie prijzen. Er komt ook wat meer uit Zuid-Afrika, maar die kwaliteit is, naar mijn mening, toch niet te vergelijken met de druiven uit Peru. Zoals gezegd, is het aanbod echter niet bijzonder groot. De vraag is, zelfs met relatief hoge prijzen, desalniettemin goed te noemen. Het is toch opvallend, gezien de economische situatie van menig consument."
"Er lijkt wat minder aan te komen, maar het blijft afwachten wat de markt doet. Blijft de vraag op dit niveau, dan zal er wellicht een tekort ontstaan. Alleen voor hetzelfde geld valt de markt stil en is er meer dan voldoende de komende weken", vervolgt de importeur. "Het blijft koffiedik kijken, want het is niet zoals andere jaren. Druiven blijven in dat opzicht sowieso een apart verhaal. Wat deze week super goed verkoopt, kan volgende week voor geen meter lopen. Het is een hele volatiele markt met ups en downs."
Duitsland: Kleinere volumes Zuid-Afrikaanse druiven verwacht
In de komende weken kunnen kleinere exportvolumes, vooral van de lichtgekleurde rassen, worden verwacht als gevolg van regenval in alle belangrijke teeltgebieden van Zuid-Afrika, aldus een Duitse importeur. Dit valt samen met de late aankomst uit Peru. "Nadat het druivenseizoen van het zuidelijk halfrond iets later dan vorig jaar was begonnen met aankomsten uit Brazilië en Peru vanaf begin november, door de goede beschikbaarheid van late rassen uit het Europese seizoen, werden de eerste verkoopweken tot het einde van het jaar gekenmerkt door een aanzienlijk onderaanbod," zegt hij. Bovendien werd Peru getroffen door verschillende problemen zoals stakingen in de transportsector en de daaruit voortvloeiende vertragingen, tot dalende winstgevendheid door de aanzienlijke stijging van de logistieke en teeltkosten.
Het seizoen begon aanvankelijk met zeer kleine volumes, omdat er aan het begin van de oogst in Limpopo in Zuid-Afrika zware regenval viel, wat leidde tot oogstverliezen en ook tot vertraging bij de eerste exporten. Nadat later ook in de twee andere belangrijke teeltgebieden aan de Oranje River en in de Westkaap aanzienlijke regenval werd gemeten, verwacht men nu vanaf eind januari lagere importvolumes, vooral voor witte pitloze druiven. Er zijn ook verliezen bij rode pitloze druiven in de meer vatbare rassen, zoals Starlight, en het valt nog te bezien of er een onderaanbod zal zijn. "De prijzen zijn aanzienlijk hoger dan vorig jaar," zei hij, "met name als gevolg van de gestegen kosten in de aanvoerketen. In Zuid-Amerika zou dit nog worden versterkt door de uiterst ongunstige euro/dollarkoers. De verkoopprijzen zijn hoger dan vorig jaar."
Het seizoen voor lichtgekleurde druiven uit Zuid-Afrika begint doorgaans met standaardproducten vanaf half december tot week 8, gevolgd door premiumrassen, die tot ongeveer week 15 op de markt te vinden zijn. Rode druiven uit Zuid-Afrika kunnen tot eind mei worden aangeboden, voordat Egyptische en Marokkaanse druiven op de Europese markt verschijnen. Duitse retailers hebben al jaren een groeiende belangstelling voor rode druiven. Druivenrassen die pitten bevatten, zoals Red Globe, verliezen echter steeds meer aan belang op de Duitse markt.
Italië: Druivensector staat voor uitdagingen
Dit jaar heeft de Italiaanse druivensector te lijden gehad onder een aantal redenen die verband houden met de moeilijke periode en het klimaat. Helaas werd de sector geconfronteerd met een stagnatie van de consumptie, die werd beïnvloed door de oorlog in Oekraïne, de inflatie, de hoge energieprijzen en de vertraging bij het invoeren van de door de markt vereiste teeltinnovaties. Dit alles leidde tot een inkrimping van de vraag, met lagere telersprijzen tot gevolg.
In de kerstperiode waren de Italiaanse druiven het minst beschikbaar op de markt. Een teler uit de provincie Bari (Apulië) zei hierover het volgende: "Het fruit was niet goed houdbaar door de hoge en langdurige vochtigheid, die de kwaliteit van de druiven aantastte. Bovendien bedierven de trossen sneller door de hoge temperaturen. De abnormale klimatologische ontwikkeling droeg bij tot de verspreiding van schimmelziekten in de druivengaarden, waardoor de trossen ongeschikt werden voor de afzet, zozeer zelfs dat veel retailers er de voorkeur aan gaven de Italiaanse aanvoer te blokkeren en zich tot het buitenland te wenden."
Op de Italiaanse groothandelsmarkten zijn druiven uit Zuid-Afrika, Spanje en Peru verkrijgbaar tegen gangbare prijzen van 2,40 tot 4,00 euro, afhankelijk van het ras en de markt.
Spanje: Druivenseizoen voorbij, verkoop ingevoerde druiven blijft steken
Het Spaanse druivenseizoen eindigde met de laatste traditionele witte pitras Aledo voor de nieuwjaarsviering. De telers melden een onevenwichtige markt voor druiven dit jaar, omdat de prijzen niet in overeenstemming waren met de kosten als gevolg van een stagnerende vraag in 2022. Ook aan pitloze druiven is een einde gekomen en nu vullen alleen geïmporteerde rassen de Spaanse markt. De verkoop van geïmporteerde rassen - voornamelijk uit Peru - zit sinds november muurvast, aldus een Spaanse teler en handelaar. Aangezien de invoerprijzen van Peruaanse druiven hoog zijn door een geringere beschikbaarheid en de stijging van de logistieke kosten, is het een van de duurste verse goederen in de schappen geworden, wat de consumptie aanzienlijk heeft vertraagd.
Zuid-Afrika: Groeitrend voor druiven dit jaar omgekeerd door slechte weersomstandigheden
De oogsten in de regio's Olifants River Valley, Berg River Valley en Hex River Valley zijn momenteel in volle gang om een seizoen af te sluiten dat moeilijk was voor de vroegere regio's, die sterk te lijden hadden onder regen, hagel en hitte in het voorjaar. Het seizoen is over het algemeen vroeg geweest.
Zelfs de late gebieden, die normaal droog zijn in deze tijd van het jaar, werden getroffen door regen, waardoor minder druiven werden uitgevoerd. Hierdoor bedraagt de raming van de druiven voor dit seizoen 66 miljoen kartons van 4,5 kg, waarmee de stijgende tendens van de afgelopen jaren wordt omgebogen.
De telers hebben druiven waarvan zij de kwaliteit en houdbaarheid niet zeker weten, naar rozijnendrogerijen of de lokale markt gestuurd. Sommige hebben de aanloop naar Chinees Nieuwjaar, gewoonlijk een lucratieve optie als grootte en kwaliteit het toelaten, volledig gemist door regen en hagel op de druiven.
Afgezien van het weer zijn de stroomonderbrekingen acuut en een gigantische kostenpost voor de telers, die hun pakstations, koelcellen en irrigatiepompen moeten laten draaien met dieselgeneratoren. De kosten voor het opwekken van alternatieve energie drukken zwaar op de marges.
Als gevolg van de stroomuitval is de productie van plastic punnets aangetast en sommige telers melden tekorten.
Ondertussen zijn de Europese en Britse markten voor druiven naar verluidt niet vol. De Orange River Valley kwam volumes tekort voor hun supermarktprogramma's, zodat Namibië de markt grotendeels voor zichzelf had en hun export (9 miljoen kartons van 4,5 kg) de hoogste ooit zal zijn.
India: Late start Indiaas seizoen, goede vooruitzichten voor export naar China
Het Indiase druivenseizoen is nog maar net begonnen. In vergelijking met het vorige seizoen is er een vertraging van 15 tot 20 dagen in het teeltproces, zoals snoeien en sproeien. Rond half december viel er onverwacht veel regen, wat gevolgen had voor de vroege druivenrassen. Later tijdens de oogst zou er meer regen moeten vallen. De vraag van de Chinese markt lijkt dit jaar goed te zijn. Vorig jaar konden Indiase exporteurs niet naar deze markt verzenden, omdat de officiële goedkeuring vertraging opliep. Momenteel liggen de exportvolumes ongeveer 20% lager dan vorig jaar. Er zijn concurrerende tarieven voor druiven uit andere landen, zoals Namibië en Zuid-Afrika. Over het geheel genomen zijn er dit seizoen goede oogstvolumes, de exportvolumes zullen de komende weken toenemen.
China: Groeiende binnenlandse teelt, focus op rassenontwikkeling
De Chinese druivenoogst zal waarschijnlijk stijgen met 13% j-o-j tot 12,6 miljoen ton in het seizoen 2022-23, volgens gegevens van de USDA.
XinJiang is China's grootste druiventelende regio in 2021, gevolgd door Hebei, Shandong, Shaanxi en Yunnan. Yunnan is een groeiend aanplantgebied voor druiven, waar steeds meer nieuwe rassen worden getest en geteeld. Chinese Shine Muscat-druiven, vergelijkbaar met Japanse muskaatdruiven, zijn een voorbeeld van een ras waarvan de populariteit en de teelt gestaag toenemen. De export zal naar verwachting toenemen naar markten als Vietnam, Singapore en Thailand, nu de coronabeperkingen zijn opgeheven.
China importeert jaarlijks ongeveer 10.000 containers druiven. Peru is een grote leverancier van druiven aan China, evenals Zuid-Afrika, de Verenigde Staten en Australië. Momenteel zijn op de importmarkt Peruaanse witte druiven beschikbaar. Volgens een handelaar in Guangzhou: "De huidige marktprijzen van Peruaanse groene druiven zijn hoger dan in voorgaande jaren. De smaak en de kwaliteit zijn echter minder goed, wat de verkoop beïnvloedt. De rode Peruaanse druiven beginnen in grotere hoeveelheden binnen te komen en de prijs ervan daalt. De smaak van de rode druiven is goed en de verkoop is positief. Vorige week is een eerste container met Zuid-Afrikaanse zwarte druiven aangekomen."
Noord-Amerika: Druivenaanvoer beïnvloed door onrust in Peru
De aanvoer van druiven in Noord-Amerika zal de rest van de maand waarschijnlijk krap blijven. In Peru zijn de leveringen enkele weken uitgesteld als gevolg van het koelere weer tijdens de hele teeltcyclus in de zuidelijke Ica-regio en de recente politieke en sociale onrust in Peru.
"Sociale protesten blokkeerden snelwegen waardoor de sector letterlijk werd stilgelegd. Het ging niet alleen om druiven, maar ook om avocado's, blauwe bessen, asperges, enz. Het legde de hele Peruaanse tuinbouwsector zeven dagen stil," zegt een verlader. Dat betekent dat men een week lang druiven heeft moeten verpakken en verzenden en dat is nu te merken aan het lagere aanbod op de markt vanaf eind vorige week en het eerste deel van deze week. "Je mist die ene week en dat is bijna een miljoen kisten fruit uit de markt," zegt hij.
In de tweede helft van vorige week werden ook de protesten hervat en door wegafsluitingen konden arbeiders de teeltbedrijven niet bereiken. "We hebben dus weer vier volle oogstdagen verloren en dat is fruit dat in de laatste week van januari zou aankomen", zegt hij.
Ook in Chili heeft de oogst in het noorden vertraging opgelopen. "Gewoonlijk ontvangen we ons eerste Chileense bulkschip met druiven de laatste week van december. Ik ontvang mijn eerste Chileense druiven aan het eind van deze week, dus dat is tweeënhalve week achterstand," zegt hij.
De druiventeelt in het noorden van Chili is de afgelopen 10 jaar gekrompen. Hij schat dat de regio nog maar 50 procent opbrengt van wat het tien jaar geleden deed. "Er is gewoon minder volume in het noorden, omdat de markten voor dat vroege noordelijke fruit in de loop der jaren erg onder druk hebben gestaan. Al deze dingen zijn de afgelopen vijf jaar samengekomen", zegt hij.
Dus wanneer komt het volume binnen? In beide regio's zullen midden februari waarschijnlijk grotere volumes aankomen. "We kunnen er dus maar beter de laatste twee weken van februari en in maart op voorbereid zijn. Dat betekent daar aanwezig zijn en fruit promoten," zegt hij.
Deze twee landen zijn momenteel de belangrijkste verzenders van druiven. "Normaal zouden we Zuid-Afrika hebben die om marktaandeel vechten. Maar zij hebben een maand geleden verschrikkelijke stortregens gehad en dat heeft hun oogst beïnvloed", zegt hij. Hetzelfde geldt voor Brazilië, dat vanaf eind december tot begin januari aanzienlijke hoeveelheden verscheept. "Hun teeltgebied had ook vreselijke regenval en sommige telers verloren 50-60% van hun oogst," zegt hij. Wat de vraag betreft, die is sterk, maar we mogen niet vergeten dat een korter aanbod helpt om de vraag sterk te houden.
De markten zijn inderdaad sterk, vooral voor eigen rassen, maar ook voor sommige conventionele rassen. "Dat zal zo blijven tot het einde van de maand. Dan zullen we vanaf midden februari tot maart agressieve prijzen moeten hanteren", zegt hij, waarbij hij opmerkt dat de spotmarktprijzen momenteel tussen $32 en $36 liggen.
Chili bereidt zich voor op uitvoer van druiven naar de Verenigde Staten volgens de systeemaanpak
Volgens de laatste ramingen van de Chileense sector zou de uitvoer van druiven 67.741.801 kisten (8,2 kilo) bedragen, wat neerkomt op een totaal van 555.483 ton. Dit door het ASOEX-comité voor druiven voorspelde volume betekent een daling met 8,9% ten opzichte van het vorige seizoen (2021-2022) als gevolg van de rassenvervanging die in het land plaatsvindt.
Het druivencomité bevestigde ook dat de nieuwe rassen 36.724.746 kartons zullen bereiken, wat 54,2% van het totaal vertegenwoordigt, terwijl de traditionele rassen, waaronder Red Globe, 31.017.055 kartons zullen bereiken. "De nieuwe witte rassen zullen meer dan 13 miljoen kartons tellen, de zwarte 4 miljoen en de rode 18 miljoen", aldus het comité.
Noord-Amerika blijft de belangrijkste bron van Chileense druiven met naar schatting 37.218.578 kisten, gevolgd door Azië met 13.923.978 kisten. Europa staat op de derde plaats met 9.059.231 kisten.
Vooral de Verenigde Staten hadden een aandeel van 49% in het seizoen 2021/22, en momenteel bereidt de sector zich voor op de invoering van fytosanitaire inspectieplaatsen voor druiven voor uitvoer naar haar belangrijkste markt in het kader van de systeembenadering, die vanaf volgend seizoen van toepassing zal zijn.
"Momenteel moeten Chileense druiven die naar de VS worden verzonden, worden gefumigeerd in overeenstemming met het invoerprotocol tussen beide landen, wat de kwaliteit en het concurrentievermogen van het fruit aantast," meldde ASOEX eind december. "USDA-APHIS heeft echter onlangs in het Federal Register een voorgestelde regel gepubliceerd die de invoer van Chileense druiven volgens de systeembenadering op de Amerikaanse markt mogelijk zou maken, waarbij begassing wordt vervangen. Een maatregel die door telers/exporteurs uit Atacama, Coquimbo en een deel van Valparaíso zou kunnen worden toegepast vanwege fytosanitaire vereisten."
"Het is in het kader van de systeembenadering dat ASOEX samenwerkt met de regionale regeringen van Coquimbo en Atacama, en de exporterende bedrijven van genoemde regio's om twee fytosanitaire inspectielocaties te implementeren, één in elke regio, met als doel dat zij de afwezigheid van plagen in het fruit kunnen controleren, voordat ze naar de Amerikaanse markt worden geëxporteerd."
Australische druivensector richt zich op traceerbaarheid
De Australian Table Grape Association heeft onlangs het eindrapport over de traceerbaarheid van druiven gepubliceerd. Het doel van het proefproject was een volledige traceerbaarheid vanaf het teeltbedrijf via de leveringsketen tot aan de consument. Volgens het rapport is traceerbaarheid een prioriteit voor telers vanwege de toenemende regelgeving van importerende landen. Momenteel eindigt de traceerbaarheid van het fruit en de koelketen vaak wanneer het fruit de exportlanden binnenkomt, waardoor telers de kwaliteit van het fruit niet kunnen controleren en de merkwaarde niet kunnen benutten. Daarom zorgt een sterk traceerbaarheidsprogramma, van telers tot en met de leveringsketen, voor veiligheid en betrouwbaarheid tot bij de consument in het buitenland.
Volgens de ATGA geeft het uitgebreide eindrapport zowel visueel als diepgaand inzicht in de achtergrond, de technologie, de behoeften van de sector en de resultaten. "Wat we in de loop van het proefproject voor de traceerbaarheid van druiven hebben bereikt, is verbazingwekkend", aldus de ATGA. "De pilot heeft de waarde van informatie en gegevens aangetoond - het niveau van informatie binnen handbereik van telers, exporteurs, toeleveringsketen en consument is verbazingwekkend. Alle pilotpartners en andere deelnemers aan de pilot hebben blijk gegeven van een niet aflatende inzet om de traceerbaarheid van de tafeldruivensector te verbeteren, en daar zijn we dankbaar voor."
De Australische druivenexport is de afgelopen 10 jaar met 300% gestegen, van 80 miljoen dollar naar 623 miljoen dollar in 2019/20, voornamelijk naar Azië.
Volgende week: Overzicht wereldmarkt citroen