De wereldmarkt voor druiven vertoont momenteel een zeer gevarieerd beeld. Op de Europese markt maakt men zich zorgen dat de prijzen te hoog worden voor de consument om druiven te blijven kopen, vooral gezien de huidige stijging van de kosten van levensonderhoud. Voorlopig blijft de vraag echter groot, vooral naar pitloze druiven. Het tegendeel is waar in Italië, waar traditionele rassen met pitten nog steeds de voorkeur genieten. Net als in Griekenland en Zuid-Afrika is het Italiaanse druivenseizoen zwaar getroffen door het natte weer, dat de kwaliteit van de druiven heeft aangetast. India daarentegen heeft een uitstekend groeiseizoen achter de rug en richt zich momenteel op de Aziatische markt. Al met al belooft de wereldwijde druivenmarkt voor velen een spannend seizoen te worden.
Nederland: Nervositeit op ‘dure’ druivenmarkt
Het Europese druivenseizoen liep dit jaar naadloos over op de overzeese druiven. Na de druiven uit Peru en Brazilië arriveren inmiddels de Namibische en Zuid-Afrikaanse druiven op de markt. Zowel uit Peru als Brazilië is de export naar Europa dit jaar significant lager. "De wisselkoers speelt hierin een grote rol. De zwakke euro ten opzichte van de dollar in combinatie met de extreem hoge vrachtkosten richting Europa is reden voor exporteurs om naar Noord-Amerika te exporteren. Ook vanuit Zuid-Afrika worden in het voorseizoen lagere volumes verwacht. Volgens een importeur tekent nervositeit momenteel de druivenmarkt. “Door de tekorten liggen de prijzen op een hoog niveau. De aanvoer is nog altijd beperkt en komt met horten en stoten binnen. De grote vraag is hoe de supermarkten en consumenten op de hogere kostprijs gaan reageren.”
België: Vraag naar pitloze druiven overtreft aanbod
Het overzeese seizoen van druiven is inmiddels in volle gang voor een Belgische importeur en deze zijn goed in trek. "Het aanbod van seedless kan op dit moment echter niet helemaal mee met de vraag. De druiven uit Zuid-Amerika zijn van goede kwaliteit en de vraag gaat richting het einde van het jaar ook altijd de lucht in. Druiven zijn voor ons echt een hardloper op het moment. De pitloze rassen in ieder geval. Voor de druiven met pit is het een compleet ander verhaal. Hier zien we nauwelijks nog interesse in. Het gemak van een druif zonder pit wint het. Bovendien zien we dat de pitloze druiven veelal knapperiger zijn.”
Het aanbod valt echter nog enigszins tegen. "Vanwege de hoge transportkosten wordt er veel voor gekozen om dichter bij huis te verschepen en minder deze kant op te sturen. Het resulteert in hoge prijzen richting het einde van het jaar. De goede vraag ligt hem voornamelijk in het feit dat de kwaliteit goed is en druiven toch nog steeds een goedkoper alternatief zijn voor duurder exotisch fruit met de feestdagen. We zullen echt moeten zien hoe dit zich in het nieuwe jaar zal ontwikkelen."
Duitsland: Late start van Zuid-Afrikaans seizoen
Het overzeese druivenseizoen komt dit jaar relatief traag op gang. Begin december waren er stakingen in Peru, met als gevolg een tekort aan rode pitloze druiven. Inmiddels hebben ook binnenkomende schepen uit Zuid-Afrika aanzienlijke vertraging opgelopen door stakingen in de zeehavens, schetst een importeur. "In Namibië ziet de voorraad er goed uit, maar exporteurs kampen nog steeds met een gebrek aan verpakkingsmateriaal. In Zuid-Afrika is er de afgelopen weken te veel regen gevallen en er wordt nog steeds regen voorspeld. Bepaalde boomgaarden in het noorden zijn al aangetast."
De vraag is tot dusver wat gematigder geweest als gevolg van de prijsontwikkeling, zei hij. Momenteel neemt de vraag echter zichtbaar toe, wat weer te maken heeft met het gebrek aan hoeveelheden. De laatste Europese voorraden uit Italië zijn pas enkele dagen geleden opgeruimd. De inflatiegerelateerde terughoudendheid om te kopen treft de druivensector als zodanig niet, maar wel de exotische vruchten. De aanhoudend hoge vracht- en logistieke kosten zijn des te problematischer voor de druivensector.
Verenigd Koninkrijk: Positieve vooruitzichten voor ingevoerde druiven, maar prijzen dreigen te veel te stijgen
Peru teelt vrijwel het hele jaar door druiven - van sommige rassen is er altijd wel iets onderweg -, maar het hoofdseizoen voor pitloze druiven is in week 38 begonnen. Zwarte pitloze was het belangrijkste ras dat eind week 42 in het VK arriveerde, gevolgd door zakken rode pitloze en vervolgens groene pitloze die 2 weken later rond week 44/45 aankwamen.
Het kouder dan gebruikelijke weer in Piura vertraagde het seizoen met 7-14 dagen, omdat de telers wachtten op een stijging van de brix, waardoor de startprogramma's vertraging opliepen. De volumes bleven echter gelijk, waarbij de druiven nog steeds goed presteren op grootte, aldus een importeur in het VK.
"Aan het begin van het organiseren van programma's naar Europa was de Amerikaanse dollar erg sterk ten opzichte van GBP en euro, plus de transporttarieven waren ook hoog. Dit evenwicht tussen fruit dat nog niet klaar was en hogere prijzen in EU-valuta zorgden ervoor dat de lagere volumes aanvankelijk geen grote impact hadden."
"Een vroeger dan voorspeld einde voor EU-druiven, samen met de latere start uit Peru en een beperkt volume uit Brazilië, met vertragingen in de scheepvaart, betekende dat de markt kort was en de prijzen door het dak gingen. Brazilië had regen en programma's werden niet uitgevoerd, waardoor de markt sterk bleef. Peru is heel goed in het nakomen van programma's door stabieler weer, maar tegen de tijd dat kopers zich het tekort realiseerden, was het te laat en degenen die speculatief fruit verstuurden, zullen een zeer goede opbrengst hebben gemaakt."
Zoals gebruikelijk begint Peru te verschepen naar Azië en Noord-Amerika, waar de grote bessen en de lang houdbare rassen welkom zijn; deze twee markten groeien elk jaar voor Peru. De oogst van bewaardruiven in Californië is min of meer klaar, dus in de VS wordt volop overgeschakeld op import.
"De huidige politieke problemen in Peru veroorzaken problemen op het terrein met stakingen en wegblokkades; de regering en het leger zijn begonnen met het mobiliseren en stap voor stap stabiliseren van de situatie. Er is veel verkeerde informatie en radicalen die proberen onrust te zaaien - de boodschap die de mensen moeten horen is 'Het is ok om te protesteren, maar niet ok om te vernielen of de controle over snelwegen over te nemen of mensen pijn te doen'. We hopen dat de komende dagen de rust zal terugkeren."
"Het nieuwe seizoen van RSA/Namibische druiven is begonnen met aankomst in het VK. Tot nu toe is wat we hebben ontvangen erg mooi geweest, hoewel regen en hagel nu de teeltgebieden hebben getroffen en op grote schaal schade hebben aangericht. Er zullen veel druiven verloren gaan en de huidige "ruis" over de situatie is moeilijk te lezen, ongetwijfeld zijn er verliezen geleden en de foto's zijn nogal dramatisch. Wanneer de gegevens duidelijk worden, zal dit misschien een shortpositie op langere termijn creëren."
Volgens de importeur beginnen de verzendkosten te dalen van de belachelijke niveaus die ze bereikten, maar de verdeling van de verlagingen is niet altijd eerlijk per regio of land en zorgt voor veel extra problemen voor telers en kopers van AGF. Vertragingen bij de verzending maken het drama nog groter.
"Druiven bevinden zich aan de bovenkant van het prijsniveau voor de consument, dus voor de consumptie moet de sector oppassen dat de prijzen niet te hoog worden door alle bovengenoemde problemen, de consument zit krap bij kas, vooral in Europa, de schaal van vraag en aanbod is fijn in evenwicht."
Frankrijk: De vraag neemt toe voor de feestdagen
In december neemt het aanbod van druiven over het algemeen af, de Franse en Italiaanse oorsprong lopen af, hoewel er nog enkele druiven van Spaanse oorsprong zijn. De prijzen en de vraag stijgen in de aanloop naar de feestdagen. Het ras Italia heeft te kampen met een kwaliteitsdaling door de hitte in de zomer en aan het einde van het seizoen. Binnenkort verwelkomt de Franse markt de druiven van het tegenseizoen met het zuidelijk halfrond: Zuid-Afrika en Chili.
Italië: Moeilijk teeltseizoen voor Siciliaanse druiven
"Ons druivenseizoen is praktisch voorbij, hoewel sommige bedrijven nog beperkte koelhoeveelheden beschikbaar hebben, die zij in de aanloop naar Kerst hebben besloten te verkopen", zegt een teler uit de provincie Bari, die meer dan 50 hectare druiven heeft. "De huidige prijzen van de weinige beschikbare druiven variëren van 1,80 tot 2,50 €/kg. Het seizoen van 2022 heeft de voorkeur van de consument voor druiven zonder pitten definitief gevestigd, zelfs in Italië, waar de consumptie van druiven met pit altijd hoog is geweest in vergelijking met het Europese gemiddelde, mede door de grotere aanwezigheid van druivengaarden met traditionele rassen. Voor cultivars met pitten eindigde het seizoen op de slechtste manier, aangezien veel druiven op de stokken onverkocht bleef, zozeer zelfs dat verschillende bedrijven een totaal gebrek aan omzet ervoeren."
"Een echt zwaar seizoen voor Siciliaanse druiven, dat niet ophoudt tot het einde", meldt een teler. "De afgelopen dagen hebben mist en regen de druiven in de boomgaarden verpest. Er is weinig over op de druivenstokken waar iets gered is, terwijl er wel beschikbaarheid is in onze koelcellen. In dit geval moet echter een onderscheid worden gemaakt tussen het ras Italia, dat van gemiddelde kwaliteit is, en Red Globe, dat daarentegen vrij goede kwaliteitskenmerken heeft, zij het in kleinere hoeveelheden. Momenteel kunnen we niet spreken van telersprijzen omdat de prijzen, althans in ons geval, worden bepaald op basis van de beschikbaarheid in de cellen: 0,70 €/kg voor het ras Italia en 1,00 - 1,20 €/kg voor Red Globe. De beschikbaarheid van het fruit zou ons in staat moeten stellen om, vooral bij de rode druiven, tot Nieuwjaar de beste partijen te leveren en in die zin zijn de aanvragen voor Frankrijk, Spanje en andere bestemmingen in Europa hoog."
Spanje: Spaanse druiven krijgen concurrentie van Peru
Het Spaanse seizoen voor pitloze druiven loopt ten einde, terwijl er nog steeds rassen met pitten zijn als Aledo die het tot het einde van het jaar halen voor de traditionele oudejaarsavond met 12 druiven. Volgens een Spaanse teler en handelaar zit de verkoop op de Spaanse markt van ingevoerde rassen - hoofdzakelijk uit Peru - sinds november vast. Aangezien de invoerprijzen van Peruaanse druiven hoog zijn door een geringere beschikbaarheid en de stijging van de logistieke kosten, is het een van de duurste fruitsoorten in de schappen geworden, wat de consumptie aanzienlijk heeft vertraagd. "Importeurs dachten een tekort aan druiven uit Peru te hebben door de lagere volumes, maar het voelt alsof er een overschot is en we zijn nu gedwongen onder de kostprijs te verkopen", zegt de Spaanse handelaar. "De verkoop zou tegen Kerst wat kunnen versnellen, maar we verwachten dit jaar geen goed seizoen."
Griekenland: Extreme vochtigheid en zware regenval treffen Griekse druiven
Dit jaar was er gedurende 28 opeenvolgende dagen extreme relatieve vochtigheid in het Griekse druiventeeltgebied. Daardoor kwamen de druiven niet perfect van de bomen af en moesten ze snel worden verkocht om lange opslagtijden te vermijden. In combinatie met een zware regenval, die de IFG Sweet Globe van één exporteur volledig wegvaagde en de IFG Sweet Favors beschadigde, werd het een slecht seizoen. Er was extreem veel vraag naar Red Seedless, omdat Spanje door de hittegolf niet de juiste kleur en afwerking had. De prijzen werden laag gehouden om de klanten te helpen met hun inflatieproblemen en het fruit op de markt bewoog snel. In het algemeen daalde de vraag naar Griekse druiven met 20-30%, omdat de klanten selectiever zijn met hun uitgaven en Spanje veel te bieden heeft en goede relaties onderhoudt met de retailers. Het VK is een zeer grote markt voor Griekse druiven. Duitsland blijft de belangrijkste markt voor Griekse pitloze druiven.
Zuid-Afrika: zware regenval treft druiventeeltgebieden
Er is veel regen gevallen in Zuid-Afrika, ook in alle regio's waar druiven worden geteeld en dat over een afstand van 1500 km van noord naar zuid. De export is lager dan normaal en het vroege venster zal onderbevoorraad zijn; alleen de Aussenkehr-vallei in Namibië verloopt momenteel zonder problemen. Naar verluidt zien de Namibische druiven er zeer goed uit.
In de Orange River regio zijn de Early Sweet en Prime oogsten lichter dan verwacht; excessieve hitte tijdens de bloei in oktober veroorzaakte ook problemen. De oogstraming voor deze regio (na de Hex River Valley) ligt 12% tot 17% lager dan de 22,3 miljoen kartons van 4,5 kg die vorig jaar werden ingezameld.
De situatie in de noordelijke regio, die het seizoen tegelijk met Namibië opent maar een veel kleiner deel van de Zuid-Afrikaanse druiven levert, is vergelijkbaar. Zij bevinden zich in een gebied met zomerse neerslag en zijn dus volledig berekend op regen.
De vroegste druiven worden geplukt in de regio van de Olifantsrivier, en net als vorig jaar werd de oogst bemoeilijkt door regen.
Een teler van Trawal zegt dat hij de helft van zijn Prime en de helft van zijn Tawny heeft verloren door de regen, en de druiven zagen er zo goed uit, merkt hij op. Nog maar vier jaar geleden was het gebied in de greep van zo'n grote droogte dat sommige druivengaarden werden afgesloten.
Er wordt meer regen voorspeld voor de Kaap en dat zou de start van de oogst in de Hex River Valley kunnen vertragen, waarvan de oogst naar schatting 4% tot 6% lager ligt dan de 25,25 miljoen kartons van vorig jaar. Degenen die nu druiven van goede kwaliteit hebben om te exporteren, zullen het goed doen.
Hevige onweersbuien hebben een grote impact gehad en daardoor zouden er kwaliteitsproblemen kunnen ontstaan. Beschadigde, bijna rijpe druiven uit de Westkaap kunnen gelukkig als rozijnen worden gedroogd en de rozijnenverwerkers zal er waarschijnlijk wel bij varen.
Het valt nog te bezien of de druivensector opnieuw de 70 miljoen kartons van 4,5 kg kan overschrijden. Andere hindernissen die moeten worden overwonnen, zijn de chronische stroomtekorten, die hebben geleid tot tekorten aan punnets (om nog maar te zwijgen van de kosteninflatie van verpakkingsmateriaal) en het kost een arm en een been aan diesel om generatoren draaiende te houden.
Druiventelers hebben hogere prijzen nodig en aanpassingen van de marges van andere spelers in de waardeketen.
Er is tenminste een goede verstandhouding met Transnet om de haven van Kaapstad operationeel te houden (behalve op Eerste Kerstdag) en de vertragingen van de vorige jaren te vermijden, als het weer en de wind het toelaten.
India: Goede vooruitzichten voor het Indiase druivenseizoen
Sommige Indiase druivenexporteurs zijn het seizoen al begonnen. Het fruit dat beschikbaar is, is meer geschikt voor de Aziatische markt, aangezien de MRL-niveaus hoger zullen zijn dan de Europese markt vereist. Het Zuid-Afrikaanse seizoen is al begonnen, dus het is niet in het belang van India om tegelijkertijd ook druiven naar de Europese markt te verschepen. De verzendingen naar de Europese en Britse markt zouden eind januari van start moeten gaan. De volumes zien er goed uit, aangezien er tijdens de teelt nauwelijks klimaatproblemen waren. Dit betekent dat de kwaliteit van de druiven er ook solide uitziet. Over het algemeen was het weer zeer gunstig voor de druiventeelt. Vanaf de tweede helft van januari begint de verpakking van de druiven die bestemd zijn voor de Europese markt.
Noord-Amerika: interessant druivenseizoen in aantocht
"Het wordt een interessant seizoen", aldus een Noord-Amerikaanse verlader over het komende importseizoen voor druiven, dat begint met de overgang van binnenlands fruit uit Californië. "We kunnen dit jaar een goede kwaliteit uit alle regio's verwachten en ik denk niet dat we de vertragingen bij het vervoer en de daaruit voortvloeiende problemen met de conditie zullen zien die we vorig jaar zagen", zegt hij.
"Californië is nog steeds in de markt. Bij de laatste telling waren er nog 6 miljoen kartons Californische druiven in opslag. Hoewel ik niet zeker weet hoeveel daarvan in de handel terechtkomt," zegt hij.
Hij merkt op dat aanvankelijk werd verwacht dat het seizoen in Californië eerder zou eindigen gezien de zomerse weersomstandigheden die het fruit een beetje lastig maakten. "Het was ook, naar Californische maatstaven, een lichtere oogst met minder dan 100 miljoen kisten," zegt hij. "De verwachtingen waren dus hooggespannen dat Noord-Amerika klaar zou zijn voor een vroege overgang naar geïmporteerde druiven."
De Peruaanse druivenoogst zal dit seizoen naar verwachting stijgen, en de export naar de VS is al onevenredig gestegen. "De Europese munten zijn relatief zwak ten opzichte van de Amerikaanse dollar en Europa heeft ook wat economische problemen door verschillende redenen, waaronder inflatie en de impact van de oorlog in Oekraïne," zegt hij. "Dus is er een daling in de zendingen naar Europa en het Verenigd Koninkrijk en wordt er veel meer fruit naar Noord-Amerika verscheept. Zendingen naar de VS zijn meer dan 35 procent hoger dan vorig jaar, terwijl de ladingen naar Europa en het VK met bijna 20 procent zijn gedaald."
Peru blijft zich afkeren van de traditionele druivenrassen zoals Flames, Thompsons, Crimsons en Red Globes; de laatste is het voorheen overheersende ras uit Peru. Peru blijft zich richten op de nieuwe eigen rassen, waaronder Sweet Globe, die dit seizoen tot dusver 20 procent van de Peruaanse export uitmaken, Allisons, Timcos, Autumn Crisp, Sable en Midnight Beauty.
Hoewel het moeilijk is te zeggen wat nog normaal is voor een overgang, gebeurt de overgang naar import op een moment dat vergelijkbaar is met vorig jaar. "Ik denk niet dat we redelijkerwijs kunnen verwachten dat retailers vóór de Amerikaanse Thanksgiving overschakelen op geïmporteerde druiven. De focus ligt niet op druiven en Californië heeft altijd genoeg goed fruit om november door te komen", zegt hij. "Wat normaal is, is half december met een volledige overgang eind december, begin januari."
Wat de vraag naar druiven betreft, was de vraag in oktober en november matig, mogelijk als gevolg van de onregelmatige kwaliteit en conditie aan het eind van het seizoen in Californië. Nu echter, terwijl het Californische fruit tussen 20 en 22 dollar wordt verkocht, dringen de verkopers van Peruaanse druiven aan op een hogere prijs tussen 30 en 32 dollar. "Zullen de consumenten een hogere retailprijs voor druiven betalen?" zegt de verzender. "Er is nog niet voldoende overgang door retailers geweest om te zien hoe consumenten zullen reageren op veranderingen in de retailprijzen. Over een paar weken zullen we meer weten als we zien hoe snel de retail opnieuw bestelt."
In januari zullen natuurlijk enkele andere teeltregio's hun intrede doen op de markt, te beginnen met Chili, dat laat in het jaar of begin januari zal beginnen met aanvoer. Chili blijft afstappen van de traditionele, maar vroeger producerende rassen, zoals Sugraones en Flames. De Chileense oogst wordt momenteel geraamd op meer dan 65 miljoen kisten exportdruiven, die echter niet allemaal voor Noord-Amerika bestemd zijn.
"We verwachten ook fruit uit Zuid-Afrika, hoewel er meer naar Canada zal komen dan naar de VS," zegt de verlader. "Zuid-Afrikaanse druiven gaan nu naar Europa en het VK. Wij zullen ze in januari in Canada en de VS hebben."
Chili: Goed begin van het Chileense exportseizoen voor druiven
In haar tweede raming voor het seizoen 2022/23 gaat het ASOEX-comité voor druiven uit van een daling van de export met 7,7% ten opzichte van het vorige seizoen, voor een totaal van 68,6 miljoen kartons van 8,2 kg druiven.
Zoals de voorzitter van het comité verklaarde: "Het is belangrijk erop te wijzen dat deze tweede raming een stijging van de uitvoer van nieuwe rassen te zien geeft, en niet alleen ten opzichte van de vorige raming, maar ook ten opzichte van de uitvoer van traditionele rassen en Red Globe-rassen, waaruit de rassenvervanging blijkt die in de sector plaatsvindt en die deze daling van de totale uitvoer gedeeltelijk verklaart."
De zendingen van nieuwe rassen zullen naar verwachting 36.743.977 kartons bereiken, wat neerkomt op meer dan 50% van de zendingen -met name 53,5% -, terwijl traditionele rassen met 20.372.471 kartons een aandeel van 29,7% zullen hebben en Red Globe met 11.490.306 kartons een aandeel van 16,8% in het totaal zal hebben.
"Er is een toename van de witte rassen, in tegenstelling tot de eerste raming, met 24.008.975 kartons. Bij de andere rassen is er een daling ten opzichte van de vorige raming. De rode rassen zouden uitkomen op 26.634.236 kartons, de zwarte op 6.473.237 kartons en de Red Globe op 11.490.306 kartons", meldt ASOEX.
De verwachte daling van de uitvoer zal ongelijkmatig zijn op de belangrijkste markten voor de Chileense sector. In de Verenigde Staten, waar dit seizoen naar verwachting 56,3% van de hoeveelheid druiven zal worden verscheept, wordt een lichte daling van 1% verwacht; Azië, dat 21,6% van het totaal zou ontvangen, zou een daling van 9% van de zendingen ondervinden, en Europa, met een geschat aandeel van 8,8%, zou een daling van 27% kunnen ondervinden.
Voorlopig is het seizoen begonnen met een vertraging van twee weken in verband met het koude lenteweer en volgens bronnen uit de sector wordt verwacht dat de zendingen in week 50 van start zullen gaan.
Australië: Late start van het Australische druivenseizoen
In Australië nadert het hoogseizoen voor druiven, met vroege rassen in de schappen vóór Kerst. Maar een Victoriaanse teler legt uit dat de druiven dit seizoen erg laat komen; tot 3-4 weken afhankelijk van het ras en de locatie in de regio. Enrique Rossi van Budou Farms zegt: "We hadden een zeer natte en koele lente en het begin van de zomer is nog steeds koud met te veel bewolkte dagen, dus niet de beste omstandigheden voor druiven in dit stadium. Dit is het gevolg van La Nina, de derde op rij, en we kunnen er niet veel aan doen. In dit stadium kunnen we de uiteindelijke kwaliteit nog niet zien, maar binnen de komende twee weken zullen we een idee hebben van de grootte, aangezien de meeste gibberellinesproeiers net klaar zijn. In een normaal jaar zouden sommige plekken rond deze tijd kunnen beginnen met de oogst van vroege rassen en zouden midden en late rassen zeer binnenkort kunnen zijn begonnen." Hij verwacht dat het weer in de komende weken eindelijk steviger zal worden en dat hij meer warme dagen zal krijgen, zodat de druivenstokken van start zullen gaan, wat extra uitdagend is, maar de edele druivenstokken produceren nog steeds en zodra de natuur een beetje helpt, zouden de zaken weer op een meer normale manier moeten verlopen.
Volgende week: Overzicht wereldmarkt zoete aardappelen