Tijdens de lockdown in maart steeg de vraag naar sinaasappelen explosief. Dat is een marktontwikkeling waar vooral het zuidelijke halfrond van heeft geprofiteerd. Naar het einde van het jaar toe wordt het duidelijk dat de markt in Europa en Noord-Amerika stabiel is en niet meer zo hoog als eerder dit jaar. Dat de vraag wat is geremd, zorgt voor teleurstelling in Spanje waar men in eerste instantie had geanticipeerd op een blijvende hoge vraag op de markt. In Noord-Amerika ziet men dat veel groothandelaren voorzichtig zijn met inkopen door de onzekerheid op de markt. Ook in China is de verkoop van sinaasappelen niet rooskleurig te noemen. De vraag is er afgenomen waardoor prijzen dalen.
Nederland: Dikke maten beperkt beschikbaar
Volgens een Hollandse importeur is er momenteel sprake van een goede vraag naar sinaasappelen. Wel heeft de afzet van met name perssinaasappelen een veer gelaten vanwege de horeca-lockdown. De afzet van handsinaasappelen loopt echter als een trein. Er is nog wat overzees product op de markt en dat belemmert momenteel nog een klein beetje de vraag naar Spaanse Salustiana's. Waarschijnlijk een prijskwestie, want voor de Spaanse Salustiana's wordt al snel 11, 12, 13 euro gevraagd. Verder zijn met name de dikke maten beperkt beschikbaar.
België: Stabiele vraag naar sinaasappelen op de markt
Het citrusseizoen loopt vlot, vertelt een Belgische handelaar. Er is dit jaar genoeg aanbod. Het weer tijdens het Spaanse groeiseizoen was goed. Daarom verwacht de handelaar dat er dit jaar genoeg aanbod is om aan de vraag te voldoen. Ook de kwaliteit van het Spaanse citrus is goed. De eerste Salustiana’s zijn gearriveerd en de kwaliteit is goed. Daarnaast is het Cara Cara-seizoen in Sicilië weer van start gegaan. De vraag naar sinaasappelen ligt momenteel op een normaal niveau. Het is niet meer zo hoog als tijdens de eerste lockdown, maar is daarentegen wel een stuk stabieler.
Duitsland: Kouder weer gunstig voor sinaasappelafzet
In de Duitse handel zijn het nog altijd Spaanse Navelina’s die de boventoon voeren. Italiaanse Navel komen ook steeds meer op de markt, evenals Portugese Navelina’s en Newhall. Griekse en Turkse Navelina’s worden overwegend ter aanvulling van het aanbod verhandeld. Daarnaast is ook Zuid-Afrikaans product nog altijd her en der vertegenwoordigd.
Het plotselinge winterweer is zeer gunstig voor de citrusafzet. Vraag en aanbod houden over de gehele linie gelijke tred. Ook het seizoen voor de bloedsinaasappels is definitief van start gegaan met de eerste Tarocco’s uit Italië. Ook de eerste Cara Cara’s uit Spanje zijn reeds beschikbaar in de Duitse groothandel.
Op de lange termijn lijkt de dominantie van Spanje als hofleverancier van sinaasappels enkel groter te worden. De voorbije jaren schommelde het jaarlijks exportvolume met eindbestemming Duitsland rond de 370.000 ton met een uitschieter naar boven in 2015 (401.714 ton). Zuid-Afrika lijkt Italië inmiddels te hebben afgetroefd in de strijd om plaats twee (33.424 ton om 26.340 t in 2019). Daarnaast speelt enkel Griekenland met een totaal exportvolume van 13.701 ton in 2019 nog een noemenswaardige rol van betekenis. Overige landen die her en der in de handel opduiken zijn Frankrijk, Portugal, Egypte, Turkije, Marokko en Zimbabwe.
Frankrijk: Vraag minder groot als bij eerste lockdown
Beide origines Spanje en Portugal zijn op de markt in Frankrijk. Het seizoen is een paar weken geleden begonnen. Wat betreft de Portugese productie zijn de volumes redelijk goed, maar de maat van het fruit is minder belangrijk dan vorig jaar. Wat betreft de kwaliteit is het erg goed. Het verbruik in Frankrijk is vrij normaal, veel minder dan de eerste maand van lockdown in maart.
Spanje: Hoge verwachtingen die seizoen nog niet waar gemaakt
Voor dit seizoen 2020/2021 wordt een vergelijkbare sinaasappelteelt verwacht in Spanje (-1%), hoewel deze per regio varieert. In de regio Valencia zal de productie naar verwachting 8 tot 10% hoger zijn dan vorig jaar, terwijl in Andalusië, in La Vega de Guadalquivir, vroege sinaasappelsoorten een vergelijkbare productie hebben en late variëteiten naar verwachting met ongeveer 10% zullen dalen ten opzichte van vorig jaar.
Volgens verschillende bronnen in de Spaanse sector voldoet het citrusseizoen niet aan de verwachtingen die er waren na het einde van het afgelopen seizoen met een torenhoge vraag, een beperkt aanbod en hoge prijzen. "Deze zomer begonnen veel Spaanse bedrijven het product eerder dan normaal op de velden te kopen, in de hoop dat er aan het einde van het vorige seizoen nog steeds een grote vraag naar citrus zou zijn vanwege het coronavirus," aldus een Valenciaanse marketeer. “Om te voorkomen dat de producten opraken, hebben veel exporteurs hoge prijzen betaald voor fruit op het veld, maar de waarheid is dat de markt niet reageerde zoals verwacht. Het was erg moeilijk om het fruit tegen acceptabele prijzen op de markt te brengen, afhankelijk van wat er op het veld is betaald, "zei hij. Opgemerkt moet worden dat de productie- en verwerkingskosten hoger zijn als gevolg van de pandemie.
Een van de redenen voor deze niet zo hoge prijzen zijn de kleine maten van de vruchten. De verwachting is echter dat de regen deze dagen de grootte van de sinaasappels kan doen toenemen bij late variëteiten zoals Lane Late en Valencia Late, die vanaf ongeveer februari beginnen te oogsten.
De sinaasappelmarkt blijkt stabieler te zijn dan de mandarijnmarkt, al heeft de toename van zowel de nationale als internationale aanvoer invloed gehad op de huidige prijzen. "Tot eind oktober/begin november was het redelijk goed, maar vanaf half november is de situatie moeilijker geworden omdat er al te veel spelers op de markt zijn. Italië heeft nu ook een eigen productie waardoor die markt niet meer te bereiken is. Verder zijn Turkije, Egypte en Griekenland ook erg agressief begonnen ", vertelt een andere exporteur.
De sinaasappelprijzen zouden eind januari op de Europese markten kunnen verbeteren, want dat is het moment waarop de exporteurs meer sinaasappelen de EU uit kunnen sturen. Dit seizoen zullen exporteurs niet worden geconfronteerd met de ernstige exportcomplicaties waarmee ze vorig seizoen te maken hadden vanwege de uitbraak van het coronavirus, dus de verwachting is dat zendingen naar derde landen zoals China zich zullen herstellen en de vraag en aanbod in Europa zullen helpen balanceren. Spaanse exporteurs houden hun ogen echter gericht op het Egyptische citrus, aangezien de afzet over de hele wereld blijft groeien.
Aan de andere kant is er de Brexit. Vanaf 1 januari 2021 kan het VK tarieven opleggen aan Spaanse sinaasappelen, terwijl zijn concurrenten op het noordelijk halfrond (Marokko, Egypte en Turkije) en in het laagseizoen (Zuid-Afrika) nultarieven krijgen dankzij de ondertekening van preferentiële overeenkomsten met het Verenigd Koninkrijk. Het VK is, na Duitsland en Frankrijk, de derde grootste markt voor Spaans citrus.
Italië: Verkoop loopt goed, veel bloedsinaasappelen op de markt
Het Italiaanse sinaasappelseizoen begon in november met de gewone zoete sinaasappelen. In de meeste Italiaanse gebieden wordt het huidige seizoen gekenmerkt door kleine maten, die de afzet met lage prijzen beïnvloeden.
De Siciliaanse bloedsinaasappelen (variëteiten Tarocco nucellare, Moro, Tarocco Ippolito, Sciara, Meli, TDV) zijn er in overvloed. Een goede verkoop dit seizoen hangt af van veel factoren: productiekwaliteit (die dit jaar goed is), weersomstandigheden en de dynamiek op de markt die zal worden gekoppeld aan de verwerkende industrie voor het overschot aan klein fruit. Momenteel liggen de prijs voor bloedsinaasappelen voor de producent, afhankelijk van de maat, tussen 0,35 en 0,60 euro/kg, terwijl voor de gewone sinaasappelen de prijzen stabiel zijn tussen 0,30 en 0,35 euro/kg.
Kleine tot middelgrote maten voor sinaasappels zijn ook te vinden in Apulië, een handelaar uit Massafra (Taranto) zegt: "De prijzen zijn hoger dan die van clementines van ongeveer 0,20 euro/kg. De 6 en 4 maten behoren tot de meest gevraagde door de markten. De campagne 2020/21 is nog niet volledig begonnen, maar momenteel loopt de verkoop, hoewel beperkt, goed door."
Egypte: Export belangrijk voor herstel Egyptische markt van coronavirus
De export van Egypte naar de Europese Unie zal naar verwachting toenemen en dat is grotendeels te danken aan de verwachte stijgende vraag naar citrus. De exportmarkten van Egyptische sinaasappelen zullen hetzelfde blijven als voorgaande jaren. De export start normaal met de Arabische landen, gevolgd door export naar Rusland, Oekraïne en Wit-Rusland, ten slotte de Europese Unie en Oost-Aziatische landen. Ze breiden ook uit naar nieuwe markten, zoals Japan, Nieuw-Zeeland en Brazilië. De drie populaire sinaasappelsoorten zijn Navels, Baladi-sinaasappels voor sappen en Valencia als de ‘koning van de citrusvruchten’. De Egyptenaren beweren dat de Spanjaarden het dit jaar moeilijk hebben, wat betekent dat ze veel kansen zien om het alternatief voor de Spaanse sinaasappelen te zijn. De prijzen lijken momenteel redelijk, maar naar verwachting zullen ze stijgen naarmate het seizoen vordert. Egyptische sinaasappelexporteurs vinden dat het sinaasappelseizoen een manier is om te herstellen van de gevolgen van het coronavirus. ”
Zuid-Afrika: Veel meer export naar Europa dit jaar
Het afgelopen Zuid-Afrikaanse sinaasappelseizoen is excellent verlopen. Uiteindelijk zijn er 52,4 miljoen kartons (15 kg) Valencia’s verpakt dit jaar. Van de Valencia’s ging 42% naar Europa (37% in 2019). Zuidoost-Azië en het Midden-Oosten waren allebei goed voor 16%.
De laatste exportschattingen voor de navels kwam uit op 26.2 miljoen kartons ten opzichte van 22.76 miljoen kartons in het vorige seizoen. 36% van de export was bestemd voor Europa (28% in 2019), 21% voor het Midden-Oosten en 14% voor de Noord-Amerikaanse markt. De export naar Zuidoost-Azië daalde van 20% in 2019 naar 12% het afgelopen seizoen.
Verenigde Staten: Terughoudende inkoop bij foodservice en groothandel
Binnenlandse aanvoer van sinaasappelen is op het moment goed en verbetert naarmate het seizoen vordert. Sinaasappelen komen momenteel uit Californië, Texas, Florida en kleine importvolumes uit Mexico. Chileense en Zuid-Afrikaanse concurrentie zijn inmiddels van de markt verdwenen maar gingen langer door dan normaal en zaten in oktober nog op de markt.
De vraag naar sinaasappelen is stabiel en rond deze tijd maken de telers zich ook klaar om te gaan verpakken voor de export in Californië. Toch ziet de handel dat de groothandel en foodservice terughoudend zijn met het plaatsen van bestellingen. De prijzen zijn op het moment iets hoger dan vorig jaar en stabiel. Maar dat gezegd hebbende zijn ook de vrachtkosten gestegen op de binnenlandse markt. Dat dempt de FOB-waarden enigszins. Vanuit Florida komt op het moment de volumes binnen op de markt voor de Oostkust. Net als in het westen ziet men een stabiele prijs maar wel onderhevig aan ups en downs. Zo is vooral de vraag naar geperste sinaasappelen in de retail gezakt door de coronamaatregelen die men heeft getroffen in de winkels. Toch verwacht men dat de vraag zal stijgen in de komende weken als ook de meer populaire variëteiten als de Valencia op de markt komt.
China: Minder vraag naar citrus op het moment
De meeste geïmporteerde sinaasappelen op de Chinese markt komen uit Australië en Zuid-Afrika, en de laatste domineert. Het importvolume van Australische sinaasappelen is relatief klein, van hoge kwaliteit en de prijs hoger. De aanvoer van sinaasappelen uit Zuid-Afrika is groter, de prijs lager maar ook minder geliefd op de markt. De marktvraag naar deze sinaasappelen komt voornamelijk uit de voedings- en drankenindustrie. Daarnaast zijn er ook volumes uit de VS maar deze zijn door de Amerikaans-Chinese handelsoorlog afgenomen.
Door het coronavirus neemt de verkoop van geïmporteerd fruit af en van binnenlands fruit toe. De markt voor citrus in China is echter over de hele linie niet al te best waardoor de prijs blijft dalen. Chileens citrus is sinds kort welkom in China. De import uit Australië is verminderd door de ingewikkelde inklaringsprocedure en een hoog risico voor importeurs. Dan is er ook nog een binnenlandse productie van Chinese navels maar door een overvloedige neerslag is de oogst dit jaar vrij slecht in Zuid-China. Dat geldt ook voor de Gannan Navel uit het zuiden van het land.
Australië en Nieuw-Zeeland: Commotie rond ratingssysteem frisdranken bij de citrussector
De Australische citrussector maakt zich zorgen over een voorgesteld Health Star Rating-systeem dat light-frisdranken een hogere waardering zou kunnen geven dan 100% vers Australisch sinaasappelsap, wat uiteindelijk de verkoop van het fruit zou kunnen beïnvloeden. Het Ministerieel Forum voor Voedselverordening van Australië en Nieuw-Zeeland zal in februari een evaluatie maken en een definitief besluit nemen. Maar zes Australische staats- en territoriumministers en de regering van Nieuw-Zeeland willen het classificatiesysteem op basis van het suikergehalte invoeren. Citrus Australia was verheugd over de aanstaande herziening, na zich tegen de mening van de meerderheid van de ministers te hebben verzet.
In het jaar dat eindigde in juni 2019 Blijkt uit statistieken van Hort Innovation dat 528.095 ton werd geproduceerd in Australië, met een waarde van 398,8 miljoen AUD (246,5 miljoen euro). Het exportvolume bedroeg 188.056 ton, met een waarde van 308,1 miljoen AUD (190,3 miljoen euro). 41% van de totale productie van verse sinaasappelen ging naar de verwerking, voornamelijk naar de sapindustrie.
In Nieuw-Zeeland waren er, volgens de laatste editie van Fresh Facts, die jaarlijks wordt gepubliceerd door Plant & Food Research en Horticulture New Zealand, in 2019 183 sinaasappeltelers, die een oogstvolume van 13.342 produceerden op een beplant gebied van 783 hectare. De binnenlandse waarde in seizoen 2018/19 was 18 miljoen NZD (10,5 miljoen euro), met een exportwaarde in 2019 van 1,7 miljoen NZD (1 miljoen euro).
Voor volgende week: Overzicht wereldmarkt druiven