Het mag dan wat vroeg zijn voor een jaaroverzicht, maar hé, het is 2020 en alles is dit jaar anders. Daar komt nog eens bij dat vorige week de laatste oogst van het jaar naar binnen is gehaald bij Eric Wall, dus het seizoen is daar ten einde. En het was een bizar seizoen, zegt Eric Diplcok. "Afgelopen jaar heeft een heleboel uitdagingen gebracht, maar dankzij het mooie weer in de lente hebben we geweldige kwaliteit tomaten kunnen telen en onze opbrengstdoelstellingen kunnen behalen.
Vroege start van het seizoen
Momenteel zit Eric Wall, een 11,5 hectare grote tomatenkwekerij in Zuid-Engeland, precies tussen de seizoenen in. De laatste tomaten zijn vorige week geplukt en in de komende weken wordt de kas grondig gereinigd en gesteriliseerd. In december wordt weer gepoot, wat best vroeg is. "Omdat we dichtbij de zuidkust van Engeland zitten, planten we gewoonlijk vroeg, zodat we vooral tijdens de wintermaanden ons voordeel kunnen doen met de hogere instralingsniveaus. We poten in december zodat we op een goede start in maart en april kunnen rekenen," let Richard Diplock, de managing director van de kwekerij, uit. Afgelopen jaar werd ook volgens dit schema geteeld, maar omdat de maanden januari en februari behoorlijk nat waren en er weinig zon was, startte het seizoen langzaam. Totdat het 23 maart werd en het Verenigd Koninkrijk in lockdown ging.
"De gezondheid en veiligheid van ons personeel gaat boven alles. Daarom moesten we ons systeem aanpassen en zorgen dat onze mensen COVID-proof konden werken," zegt Richard. De veiligheid van 60 werknemers in het pakhuis kon worden gegarandeerd door - voor het eerst in 44 jaar tijd- nachtdiensten te gaan draaien, en het kantoorpersoneel thuis te laten werken. In de kassen zelf werd het meeste werk al in quarantaine gedaan, dus daar hoefde niet veel aangepast te worden. "Hierdoor konden we de leveringen aan de supermarkten voortzetten, en bovendien hebben we tot nu toe geen enkele positieve test gezien binnen ons bedrijf. We nemen de hoogst mogelijke voorzorgsmaatregelen voor ons personeel."
Grote vraag naar tomaten gedurende de lockdown
De lockdown zorgde voor een grote vraag naar tomaten. "Extreem groot," bevestigt Richard. "We konden qua vraag aan onze afspraken voldoen, en gelukkig bleek het weer erg goed te zijn. We hebben ongeveer twaalf weken gehad waarin het licht ideaal was voor de planten. Dat heeft de oogsten goed gedaan en we waren erg blij met de kwaliteit." Het bedrijf verkoopt al haar tomaten op tros en laat de tomaten het liefst zo lang mogelijk aan de plant zitten om de consument een zo goed mogelijke smaak te garanderen.
"Zelfs terwijl de vraag zo groot was, hebben we net zo lang gewacht met oogsten totdat de optimale smaak bereikt was. We zijn erg content met de feedback die we van klanten hebben gekregen op onze website; die gaven aan dat de kwaliteit uitzonderlijk hoog was en de smaak voortreffelijk." Aan de andere kant is zulk weer ook perfect voor plagen en ziektes, waardoor witte vlieg dit jaar weer een uitdaging heeft gevormd voor veel Britse telers.
Overmatige hitte
Na een periode perfect weer, bracht augustus een tijd van overmatige hitte. "Het was meer dan 30 graden voor zeven opeenvolgende dagen. Dat komt in Engeland eigenlijk nooit voor, zeker niet aan de kust, en voor de gewassen is het niet bepaald goed. Daarom hebben we, net als veel andere Europese telers, vanaf begin augustus wat problemen gehad met de vruchtzetting. Tot nu toe is er daardoor een tekort aan tomaten in de Europese supermarkten en dat wordt alleen maar versterkt door de hogere vraag bij supermarkten die veroorzaakt wordt door verschillende restricties in sommige delen van Europa."
Deze druk op de markt betekent voor Britse telers niet automatisch dat het een succesvol jaar is geweest. In tegenstelling tot veel andere landen zijn de prijzen in Groot-Brittannië per seizoen vastgelegd tussen de grote supermarkten. "We telen voor specifieke programma's in de supermarkten," zegt Richard. Kijkend naar deze situatie op de markt is hij er zeker van dat Britse verkopers meer ruimte hebben voor Britse tomaten en dat Britse consumenten ook graag Brits kopen, vanwege de versheid en dat het dichterbij huis geproduceerd is. Daarom wordt er op dit moment flink uitgebreid in het Verenigd Koninkrijk.
"Wijzelf en ander Britse telers zijn ervan overtuigd dat na de pandemie de vraag naar goed en gezond voedsel nog groter dan eerst zal zijn. In juni en juli liggen er nog steeds Spaanse en Marokkaanse tomaten in de Britse schappen. Ik vraag me af hoe lang dat nog duurzaam is, zeker omdat we klimaatverandering aanpakken. In de tijd van COVID zien we dat mensen kritisch kijken naar de voedselketen en het ermee eens zijn dat we teveel importeren en meer zelf kunnen produceren."
"De Britse tomatenindustrie wil meer Britse tomaten, maar we hebben uiteraard ook de Britse consumenten en supermarkten nodig om onze industrie te ondersteunen. Als we maar de juiste prijs-kwaliteitverhouding op de markt kunnen zetten zijn we ervan overtuigd dat de consumenten blij zullen zijn met het product. Vorig jaar heeft 91% van de Britse huishoudens tomaten gekocht - nu is onze uitdaging om te zorgen dat ze méér tomaten gaan kopen. Dat kunnen we doen door tomaten aan te bieden met de juiste smaak, die op het juiste moment geoogst zijn. Dat is ons unieke verkoopargument op de Britse markt." Blijven innoveren met verschillende kleuren en rassen is ook een belangrijke strategie voor Britse telers.
Brexit
Dan is daar ook nog de Brexit, die zelfs nog meer mogelijkheden schept voor lokaal geproduceerd voedsel. Echter drukt volgens Richard de onzekerheid van een no-deal Brexit zwaar op de industrie. "Alhoewel lokale productie hoog op de agenda staat is de onzekerheid frustrerend." Hier speelt ook in mee dat de Brexit de situatie met arbeid zal beïnvloeden - wat dit jaar ook al een groot probleem was en door COVDI zelfs nog meer urgent werd. "Het kwam voor dat mensen uit Oost-Europa hier niet meer naartoe konden reizen in de lente vanwege de COVID-restricties. We hebben een aantal Engelse mensen aangenomen die hun baan verloren waren of op zoek waren naar ander werk. Dat heeft gemende successen opgeleverd: de laatste nieuwe werknemer is vorige week bij ons gestopt. Dat betekent dat hij het hele seizoen is gebleven, maar we hebben gemerkt dat het erg lastig is om mensen te behouden omdat ze niet gewend zijn om in kassen of in de voedselindustrie te werken.
Gelukkig kunnen we het hele jaar door mensen gebruiken en kunnen we ons personeel in de winter dus ook aanhouden. Daarom is bij ons de situatie minder urgent dan bijvoorbeeld bij kortere teelten. We doen ook ons best om een goede werkgever te zijn, door onze mensen te waarderen en te respecteren. Sommige mensen werken al 35 jaar bij ons - onze bedrijfscultuur is echt een familiecultuur. Maar het blijft altijd de laatste 10-15% procent van de arbeid die lastig is om in te vullen. We hebben nog geen tekort aan mensen, maar het blijkt moeilijk om mensen op te leiden tot aan het benodigde niveau."
Schoonmaaktijd
Nu is het tijd om de kassen schoon te maken - wat vanwege de dreiging van ToBRFV extra grondig en secuur wordt gedaan. "Onze positie is goed omdat we geen producten van andere telers in onze faciliteiten verwerken, maar nog steeds doen we onze uiterste best om elke besmetting te voorkomen omdat je met dit virus niet op je lauweren kunt rusten. Het is een groot probleem in de industrie en wij zorgen dat onze reinigingsprotocollen top-notch zijn." In december arriveren de planten voor het volgende seizoen, waarin het bedrijf weer zal focussen op de teelt van premium rassen aan de tros. "Cherrytomaten, pruimtomaten en cocktailtomaten," somt Richard op. "Zoals ik al eerder zei vinden wij kwaliteit het belangrijkst, en met premium trostomaten kunnen we de klant een tomatenervaring bieden waardoor ze ons product opnieuw willen gaan kopen."
Alhoewel het bedrijf dit succesvolle recept niet gaat veranderen, zullen er wel een aantal rassenproeven worden ingezet in de kas. Ieder jaar worden zo'n 25 soorten getest in het bedrijf. Richard is enthousiast over een bruine en een oranje cherrytomaat. "Vooral twintigers willen graag gekleurde tomaten kopen, en we geloven dat het de industrie tot nu toe nog niet goed lukt om het juiste smaakniveau te behalen. Zeker niet als je ze vergelijkt met de superzoete rode cherrytomaten die op de markt zijn. Nu lijkt het erop dat we een gekleurde variant ontdekken met hetzelfde smaakniveau. Volgend jaar zal zeker interessant worden!"
Voor meer informatie:
Eric Wall Ltd
Pollards House, Lake Lane
Barnham, West Sussex
PO22 0AD
T: +44 (0)1243 555 071
M: info@ericwallnursery.co.uk
W: www.ericwallnursery.co.uk