Wat is de toekomst voor Britse telers met retailers die prijzen, en daarmee opbrengsten, blijven verlagen tot de laagste in jaren en het hete, droge weer? Volgens Tim O'Malley van Nationwide Produce stevent het groentenseizoen van het VK af op 'the perfect storm'.
"Tijdens mijn vakantie in Frankrijk zag ik dat de prijs voor een verpakking van 1 kg wortelen 5 keer hoger lag dan in het VK. De volgende dag hoorde ik op de radio dat Tesco en Carrefour 'een strategisch inkoopverbond' hebben gesloten!"
"Onder alle groententelers in het Verenigd Koninkrijk heeft de wortel, naar mijn mening, het meest geleden onder de heftige prijsoorlogen tussen de grote, Britse retailers. De prijs die telers/verpakkers van retailers voor wortelen krijgen is de laagste die ik tijdens mijn 35 jarige ervaring binnen het AGF heb meegemaakt. Britse worteltelers en -verpakkers krijgen er binnen de sector behoorlijk van langs. Net als bij andere groentenlijnen bestaat er vanuit de retailers een race naar bodemprijzen. De prijzen worden nu vastgezet door jaarlijkse of tweejaarlijkse deals. Van leveranciers wordt verwacht dat ze tot in detail hun kosten prijsgeven. De retailers bekijken deze kosten en zetten die gelijk met de laagste. Daarna wordt voor het product een prijs vastgesteld die gebaseerd is op de laagste van de laagste productiekosten met een paar procent marge. Er wordt weinig tot geen ruimte geboden voor mislukte oogsten, ziekten, droogte, overstromingen etc. Met risicofactoren wordt geen rekening gehouden.
"Onder alle groententelers in het Verenigd Koninkrijk heeft de wortel, naar mijn mening, het meest geleden onder de heftige prijsoorlogen tussen de grote, Britse retailers. De prijs die telers/verpakkers van retailers voor wortelen krijgen is de laagste die ik tijdens mijn 35 jarige ervaring binnen het AGF heb meegemaakt. Britse worteltelers en -verpakkers krijgen er binnen de sector behoorlijk van langs. Net als bij andere groentenlijnen bestaat er vanuit de retailers een race naar bodemprijzen. De prijzen worden nu vastgezet door jaarlijkse of tweejaarlijkse deals. Van leveranciers wordt verwacht dat ze tot in detail hun kosten prijsgeven. De retailers bekijken deze kosten en zetten die gelijk met de laagste. Daarna wordt voor het product een prijs vastgesteld die gebaseerd is op de laagste van de laagste productiekosten met een paar procent marge. Er wordt weinig tot geen ruimte geboden voor mislukte oogsten, ziekten, droogte, overstromingen etc. Met risicofactoren wordt geen rekening gehouden.
"Deze manier van prijsbepalen levert op andere gebieden ook problemen op - de kwaliteit. Net als met de prijs lijken Britse retailers eveneens af te stevenen op een race naar de bodem van de kwaliteit. Tot voor kort was de retailsector de pionier op het gebied van kwaliteit. In het verleden werd met grote inspanningen gezocht naar producten van over de hele wereld in de tijden dat de Britse gewassen niet voorradig of simpelweg niet goed genoeg waren. Dit werd bereikt door de wil om ervoor te betalen. Om de wortel weer als voorbeeld te nemen: de Britse retailers pionierden door Franse wortelen te importeren van midden mei tot eind juni. Tegen deze tijd van het jaar kunnen Britse wortelen wel 13 maanden oud zijn. Die kunnen qua kwaliteit niet op tegen de nieuwe Franse wortelen. Tegenwoordig is het beleid: "dat is je vastgestelde prijs. Het maakt me niet uit of je Engels, Frans of Mongools bent... zorg dat ze voor die prijs in mijn schappen liggen." Andere sectoren dan die van de grote retailers houden vast aan het verschil in kwaliteit en zijn bereid daarvoor te betalen. Daardoor kun je tegenwoordig een product van betere kwaliteit eerder in een restaurant, aan een marktkraam of bij je lokale groentenman vinden dan bij je supermarkt.
"Voor seizoen 2018-19 ziet de situatie er serieus uit met de enorme tekorten die door de hitte veroorzaakt worden. En niet alleen de hitte vormt een probleem. We begonnen met een natte en koude lente, waardoor gewassen of te laat of in koude en natte grond geplant werden. Alle grote teeltgebieden in het VK zijn aangetast. We moeten beregenen om de gewassen enkel al in leven te houden. Irrigatie alleen is niet genoeg. Dit leidt allemaal tot een impact op de oogst en het formaat. Als klanten zich aan de 'prijzen die nauwelijks de kosten dekken wanneer alles goed gaat' houden, dan zullen er zware verliezen zijn onder de telers en verpakkers.
"We hebben een omzet van 135 miljoen euro maar we leveren niet direct aan de grote Britse retailers. Waarom je druk maken over hoe de retailers de leveranciers behandelen? Zij bepalen de markt. Ze zijn de grootste inkopers en wat ze doen heeft een enorm effect op de rest van de sector. Als zij niet flexibel zijn en een harde lijn volgen ten opzichte van prijsbepalingen, dan zal het voor de rest van de sector erg moeilijk worden. Daarnaast ben ik bang voor de Britse tuinbouwsector, want er loert een ander gevaar: stijgende kosten door een zwakke pond, minimum loon, tekort aan arbeidskrachten gecombineerd met lagere opbrengsten voor hun product zal de teelt naar het buitenland duwen. Ik ken grote teeltbedrijven die serieus overwegen om hun teelt naar Oost-Europa te verhuizen. We zitten met 65 miljoen mensen op dit kleine, overbevolkte eiland. We importeren de helft van onze groenten en 90% van ons fruit en dat zie ik alleen maar stijgen wanneer telers moeten worstelen om hun gewas winstgevend te maken.
"Dit seizoen heeft de mogelijkheid om het ergste aller tijden te worden. Ik wil erop aandringen dat retailers redelijk zullen zijn. Ga langs bij je leveranciers. Bekijk hun gewas en zie onder welke omstandigheden ze worstelen en geef dat door aan je klanten. We moeten als klant en leverancier samenwerken."
Tim O'Malley
Group Managing Director
Nationwide Produce PLC
Tel: +44 (0) 1775 667100
Email: tim@nationwideproduce.com
www.nationwideproduce.com