Als eigenaar van A.Mataw Impex, dat verse groenten exporteert, en van Chimady NV, gespecialiseerd in diepgevroren groenten, weet wat er speelt in de Surinaamse AGF-sector. Sinds 2011 is hij actief in de export, eerst met eigen teelt, maar inmiddels koopt hij groenten in bij lokale telers. De bestemming van de groenten van Adjai is in de eerste plaats de Surinaamse gemeenschap in Nederland, België en het Verenigd Koninkrijk.
© Pieter Boekhout | AGF.nl
Adjai Mataw met diepgevroren kousenband
Kleinschalige lokale telers voorzien Adjai van de grondstoffen. "Bijna niemand heeft meer dan één hectare. Alleen rijst wordt op grotere schaal geteeld in Suriname." De meeste telers zijn 45-plus en ongeschoold, en jongeren tonen nauwelijks interesse in land- en tuinbouw. "Er is dringend behoefte aan landbouwonderwijs om de jeugd warm te maken voor een actief leven in de AGF-branche", stelt de exporteur. Zonder een nieuwe generatie telers dreigt het systeem vast te lopen.
© Pieter Boekhout | AGF.nl
Ontbrekende schakel: voorlichting en kwaliteitscontrole
Daarnaast is er een structureel tekort aan overheidssteun, vooral op het gebied van gewasbescherming. "Telers moeten zich verdedigen tegen ziekten en plagen, maar weten niet goed welke werkzame middelen toegestaan zijn voor export. Het is de taak van de overheid – het ministerie van Landbouw en plantgezondheidsdienst NPPO – om daarin voorlichting te geven", stelt Adjai. "Good practices beginnen bij de teelt, daar hebben we nog een inhaalslag te maken."
© Pieter Boekhout | AGF.nlDiepgevroren sehna
Een ander knelpunt is de afzet. "Tussen 2019 en 2024 heb ik jaarlijks tussen de vijf en acht containers met telkens een assortiment van 10 à 15 diepgevroren groenten geëxporteerd, maar dit jaar zit ik nog maar op drie. Elk jaar is anders." De oorzaak ligt volgens de exporteur deels bij een veranderende consumentenvoorkeur. "De jeugd kent traditionele groenten als sopropo of antroewa nauwelijks nog. Zelfs in Suriname daalt de groenteconsumptie."
© Pieter Boekhout | AGF.nl
Diepgevroren sopropo
Toch zijn er lichtpuntjes. "Sehna verkoopt goed, ik ben op de exportmarkt zelfs de enige aanbieder, dus van concurrentie heb ik geen last. Er zit bovendien potentie in kant-en-klare maaltijden, die zijn populair in Europa. Een mix van kousenband met voorgebakken garnalen of sopropo met kip is een mogelijkheid."
© Pieter Boekhout | AGF.nl
Voorgekookte en diepgevroren cassave
Prijsdruk en internationale concurrentie
De export van diepgevroren Surinaamse groenten wordt daarnaast bemoeilijkt door de prijszetting. "Wij hebben in Suriname een hoge kostprijs. Diepgevroren cassave uit India kost €2 voor 5 kilo, sopropo uit Vietnam maar 50 cent per halve kilo. Daar kunnen wij niet tegenop", verzucht hij. Ook richting de Caribische eilanden loopt het spaak. "Ze kopen liever goedkoop in bij Venezuela. En dan zijn er nog de betalingsproblemen bij sommige klanten in de Cariben; het is al meermaals gebeurd dat ik geen geld op mijn rekening zag verschijnen."
Voor verse groenten is logistiek de grootste uitdaging. "Naar Amsterdam exporteren lukt, je moet gewoon betalen voor de ruimte. Maar ik wil ook naar Engeland en België. De Surinaamse gemeenschappen daar vormen een goede markt, maar er zijn geen rechtstreekse vluchten. Nederlandse exporteurs bieden die service wel, maar ik zou het liever zelf rechtstreeks doen."
© Pieter Boekhout | AGF.nlDe verwerkingsruimte voldoet aan de hygiënenormen
Stabiliteit en samenwerking
Maar wat Adjai het liefst wil, is stabiliteit. "Als ik op voorhand weet dat ik elk jaar zeven containers diepgevroren groenten kan verzenden, dan kan ik ook de telers beter aansturen. De groenten zijn er. Het is de continuïteit in de afzet die de laatste tijd een beetje achterblijft. Daar gaan we de komende jaren aan werken."
Voor meer informatie:
Adjai Mataw
© Pieter Boekhout | AGF.nl
A.Mataw Impex
Chimady NV
Welgedacht A weg 360
Lelydorp (Suriname)
Tel: +597 8778575
[email protected]
[email protected]
Lees alle andere artikelen over de Suriname special hier
Wil je meer weten over teelt en handel in Suriname, contacteer Anilkumar Padarath van de Kamer van Koophandel en Fabrieken: [email protected]
