Vijf grote retailers in België hebben hun krachten gebundeld om een leefbaar loon voor arbeiders in hun internationale bananenketens te verwezenlijken. De retailcoalitie is van plan om de leefbaar loonkloof voor hun gezamenlijke bananenvolumes verkocht op de Belgische markt tegen eind 2027 te dichten.
De overeenkomst om te streven naar een leefbaar loon voor arbeiders op bananenplantages en boerderijen werd tijdens de Living Wage Summit, met de ondersteuning van IDH, door retailers Colruyt Group, Delhaize, Aldi en Lidl België en Luxemburg en Jumbo ondertekend. Dit is een belangrijke stap voor de Belgische markt. Tevens bouwt dit commitment verder op soortgelijke verbintenissen van de Duitse en Nederlandse retail.
De banaan - bestseller in de fruitafdeling
Bananen behoren tot de meest verkochte vruchten in supermarkten over de hele wereld. Met een gemiddelde consumptie van 8 kilogram per jaar was de banaan de meest geconsumeerde vrucht in België in 2021. Bananen worden voornamelijk geproduceerd in landen als Costa Rica, Ecuador en Colombia. In de belangrijkste exporterende landen, waar ramingen van het gangbare loonniveau beschikbaar zijn, verdienen de arbeiders op de bananenplantages en boerderijen meestal niet genoeg om in hun basisbehoeften te voorzien.
Hoog tijd voor actie
Een leefbaar loon garandeert dat het salaris dat een werknemer ontvangt voldoende is om deze werknemer en zijn gezin een degelijke levensstandaard te bieden op een bepaalde plaats en tijdstip. Tot de elementen van een degelijke levensstandaard behoren onder meer voedsel, water, huisvesting, onderwijs, gezondheidszorg, vervoer en andere essentiële behoeften (waaronder voorzieningen voor onverwachte gebeurtenissen). Door de kloof tussen het huidige loon en het vereiste leefbaar loon te dichten, verbetert de levensstandaard van een werknemer.
Onze planeet telt nu meer dan 8 miljard mensen. Deze sterke bevolkingsgroei is voornamelijk geconcentreerd in de armste landen ter wereld. Hierdoor is het des te belangrijker om armoede uit te roeien, honger en ondervoeding te bestrijden alsook algemene gezondheidszorg en onderwijs voor iedereen te garanderen. Een leefbaar loon is een sleutelelement om armoede tegen te gaan. De Belgische retailovereenkomst markeert bijgevolg een mijlpaal die aantoont dat belangrijke marktconcurrenten bereid zijn om samen te werken op pre-competitieve onderwerpen die bijdragen tot de realisatie van verscheidene duurzame ontwikkelingsdoelstellingen (SDGs) zoals geen armoede (1), geen honger (2), goede gezondheid en welzijn (3), kwaliteitsonderwijs (4), gendergelijkheid (5), schoon water en sanitair (6), waardig werk en economische groei (8), en ongelijkheid verminderen (10).
Gezamenlijke inzet voor een grotere impact
Het garanderen van een leefbaar loon is complex en vergt betrokkenheid en samenwerking van verscheidene actoren in de keten en binnen de sector. Voor handelsbedrijven is het bijgevolg zinvol om op dergelijke belangrijke thema’s samen te werken. De Belgische retailers zullen binnen deze coalitie gezamenlijke mijlpalen vastleggen, alsook kennis en ervaringen uitwisselen. Verder zullen ze de voortgang van dit engagement als groep opvolgen en evalueren en waar mogelijk samen actie in productielanden ondernemen.
Volgens de betrokken partijen vergroot de samenwerking op het dichten van de leefbaar loonkloof de potentiële impact voor werknemers aanzienlijk:
"Als het gaat om de transformatie van voedselsystemen, is een gezamenlijke aanpak efficiënter omdat de impact van individuele partijen beperkt kan zijn, vooral wanneer aankopers slechts een klein marktaandeel hebben en leveranciers hun oogst aan meerdere afnemers verkopen", zegt IDH Program Manager Astrid Baeten.
Om deze impact nog verder te maximaliseren, zullen de Belgische coalitiepartners ook nauw samenwerken met andere, reeds bestaande leefbaar loon retailinitiatieven zoals het Nederlandse Retail Commitment on Living Wages en de Duitse Retailers Working Group on Living Wages and Living Income. De desbetreffende overeenkomsten zijn respectievelijk in 2019 en 2020 ondertekend en bevatten tevens gezamenlijke doelstellingen op leefbaar loon. Overigens volgen deze initiatieven dezelfde beginselen van de 'IDH Roadmap for Living Wages', wat zorgt voor een coherente implementatie en aanpak binnen de sector.
Een leefbaar loon realiseren
Om de veranderingen door te voeren die nodig zijn om hun engagement na te komen, zullen de retailers volgens de 'IDH Roadmap for living wages' te werk gaan en gebruik maken van de bijbehorende tools. Zo zullen zij de leefbaar loonkloof in hun toeleveringsketens jaarlijks berekenen met behulp van de IDH Salary Matrix. Verder zullen ze naast het analyseren en waar mogelijk aanpassen van eigen aankooppraktijken en processen, samenwerken met andere retailinitiatieven, leveranciers, producenten en stakeholders zoals NGO's, certificeringsorganisaties en vakbonden om de kloof te dichten. Bovendien zullen de coalitiepartners in het kader van deze overeenkomst jaarlijks verslag uitbrengen over de geboekte vooruitgang.
Bron: IDH