Een mediterrane orkaan heeft vorig weekend het oosten van Sicilië hard getroffen. Net zoals drie jaar geleden – toen was het op 18 oktober 2018 – heeft ook dit jaar zware regenval Sicilië geteisterd in de tweede helft van de maand oktober. Oogsten zijn beschadigd en nieuwe planten vernietigd. Een telersechtpaar in Scordia moest het natuurgeweld zelfs met de dood bekopen.
In de citrusboomgaarden van de Vlakte van Catanië is men nog bezig de schade aan het opmeten. "Het water bleef maar komen”, zegt Nello Alba, CEO van Oranfrizer. "We schoten onmiddellijk in gang om mensen en voertuigen in moeilijkheden te helpen. Tijdens de meest acute momenten van de storm hebben velen in onze ruimtes veilig onderdak gevonden. We boden ook hulp aan de Civiele Bescherming, het Rode Kruis en de brandweer door onder meer ruimte te voorzien en elektriciteit te leveren. Ongeveer vier hectare teelt is volledig verwoest door rivieren die buiten hun oevers traden. Het grootste deel van de volumes blijven beschikbaar, maar elk uur bijkomende regen is nu wel een probleem."
"We wachten op het afkondigen van de noodtoestand en we hopen dat de herstelmaatregelen deze keer toereikend zijn en er ook vlug komen. Siciliaanse telers hebben al geleden onder de overstroming van 2018 en er is ondertussen al flink gesnoeid in de middelen die toen voorzien waren om de schade te dekken. Er zal slechts 20% van het oorspronkelijk bedrag worden uitbetaald en tot nu toe hebben we daar nog niets van gezien. Maar om de vernietigde citrusboomgaarden te herstellen is de volle 100% nodig", vertelt Alba.
De precieze gevolgen van deze ramp zijn nog niet gekend. In lijn met de strategie van het moederbedrijf Unifrutti Europe start het sinaasappelseizoen 2021/22 van Oranfrizer heel binnenkort. Iets later komen dan de populaire bloedsinaasappelen aan de beurt.
In 2020 waren de volumes in Italië stabiel gebleven, maar de vraag was wel afgenomen na de eerdere piek ten gevolge van corona.
Het komende citrusseizoen zal gekenmerkt worden door een gebrek aan volumes. Er wordt een 30% kleinere oogst verwacht. Oranfrizer richt zich op de rassen Tarocco Ippolito, Sciara, Meli en Sant'Alfio.
"We zullen onze door de storm beschadigde citrusboomgaarden herstellen en met de beschikbare volumes zullen we ernaar streven om aan de vraag te voldoen, nu de sinaasappelconsumptie licht is toegenomen", zegt Gianluca Defendini, CEO van Unifrutti Europe. "De consument wordt vooral aangetrokken door het vitamine C-gehalte. De vraag naar bloedsinaasappelen en naar fruit met eetbare schil groeit ook. De komende jaren zullen we die teelten uitbreiden. We investeren in de beste teeltgebieden, zowel in Italië als in andere landen, en daarbij zullen we vooral inzetten op teelt waarbij nauwelijks of helemaal geen chemische producten aan te pas komen."
De bloedsinaasappelen en ander Siciliaans citrus zal voornamelijk in Italië worden gedistribueerd. Een deel wordt ook geëxporteerd, vooral naar de markten van Europa en het Verenigd Koninkrijk. Om de goede naam van het Italiaanse citrus in het buitenland te behouden, is niet alleen het bewaken van de productieketen en de nauwkeurige controle op de percelen van cruciaal belang, maar ook de zorg die aan het transport wordt besteed, en meer bepaald de maatregelen die genomen worden om de versheid van het fruit op de bestemmingsmarkten te garanderen.
Citrus van hoge kwaliteit met eetbare schil is altijd een van de troeven geweest van Oranfrizer, en vandaag de dag kijkt het bedrijf met dit product ook steeds meer over de grenzen heen. Consumptiegewoonten evolueren en Oranfrizer zal er altijd proberen aan tegemoet te komen. Zo focust de huidige marktdynamiek op duurzaamheid en kwaliteit, aspecten waar het bedrijf veel aandacht aan besteedt.
"We kunnen jaarrond product leveren met onze afwisselende oogsten in Italië, Argentinië en Zuid-Afrika. Er is geen concurrentie tussen de producties van de verschillende landen waarin we actief zijn met Unifrutti, maar continuïteit. De diversificatie van ons aanbod staat borg voor een constante en hoogwaardige aanvoer van citrus", besluit Defendini.
Ook een andere teler op Sicilië heeft de klap van de storm net achter de rug. "Het Siciliaanse sinaasappelseizoen begint volgende week, maar dit jaar valt de start in het water. En dat mag letterlijk worden genomen. En het is ook niet de eerste keer dat er schade wordt opgemeten door extreme weersomstandigheden", zegt Aurelio Pannitteri, die het heeft over een oogstverlies van minstens 30%.
Aurelio Pannitteri
"Ondanks de beloften is er in de nasleep van de overstroming van 18 oktober 2018 geen interventie uitgevoerd om de rivierbeddingen te verstevigen en zijn er geen verbeteringen aangebracht aan het waternetwerk van het irrigatieconsortium. Daarom zitten we na dit zoveelste voorval van hevige regen met 60 cm water in de citrusboomgaarden. Er zijn planten beschadigd en de bomen zullen ook last ondervinden van het teveel aan water, maar die impact zal pas later duidelijk worden. Beetje bij beetje zullen we de schade de komende dagen beginnen op te meten. Maar er is meer. Ook irrigatiesystemen en andere constructies hebben schade opgelopen. Ik had nog nooit een grensmuur van gewapend beton verscheurd zien worden door de kracht van het water, ondanks het feit dat er aan de citrusboomgaard in kwestie nog draineringswerken waren uitgevoerd."
Foto van 2018, maar de huidige situatie is helaas niet veel anders. Overal in de Vlakte van Catanië en in de rest van de provincie worden problemen gemeld. Er is veel schade in de provincies Syracuse en Messina.
"Maar daar houden onze problemen niet op, want juist op momenten als deze hebben we mankracht nodig. Sinds vorig jaar vinden we die niet meer. We kunnen nauwelijks de teelt-, oogst- en verwerkingsprocessen aan met de beschikbare arbeidskrachten. De sector is heel bezorgd, want zonder personeel rooien we het niet. Iemand moet actie ondernemen of we zijn straks geen ondernemer meer", vertelt Aurelio.
"Zo strijden we bijvoorbeeld ook tegen de prijsstijgingen van plastic en verpakkingen. Maar de stijging van de kosten wordt niet gecompenseerd met een toename van de telersprijzen. Het is eigenlijk al een oud zeer dat ons langzaamaan aan het verstikken is. Ik zou zeggen: redde zich wie zich redden kan, want de toestand is zorgwekkend."
De woede van Pannitteri om zoveel onmacht is begrijpelijk, want hij ziet dat de sector op meerdere flanken wordt getroffen. En het probleem van de prijsstijging van de grondstoffen is zeker niet secundair. Toch had de ondernemer ook het geduld om ons wat info te geven over het komende seizoen dat begin november van start gaat met de Navel-sinaasappelen.
"Over de markt kan ik nog niet veel zeggen, want op dit moment zijn we nog niet van start gegaan. Voor de Navels moeten we nog enkele dagen geduld hebben en met bloedsinaasappelen beginnen we pas in de tweede week van december. Pas dan zullen we zien hoe ons vlaggenschip zich op de markten zal positioneren, afhankelijk van de beschikbare volumes en de internationale marktvraag", besluit Aurelio Pannitteri.
Bijkomend probleem is dat het onderhoud van de waterwegen al dertig jaar niet heeft plaatsgevonden. De Vlakte van Catanië, tussen Lentini (provincie Syracuse) en Scordia (provincie Catania), is het gebied dat het hardst is getroffen door intense neerslag en stevige windstoten.
Er was sprake van stortregens (meer dan 250 mm) en windstoten van meer dan 100 km/u die enorme schade aan de infrastructuur van teeltbedrijven hebben veroorzaakt.
Zo ook het bedrijf van Sebastiano Gambera in Scordia, wiens lichaam op maandag 25 oktober werd gevonden, nadat hij de dag ervoor met zijn vrouw als vermist was opgegeven. Ook het lichaam van zijn vrouw, Angela Caniglia, is ondertussen teruggevonden. Blijkbaar zouden de sinaasappelteler en zijn vrouw zijn verdwenen in hun ondergelopen citrusboomgaard. Ze moeten meegesleurd zijn door de sterke stroming van het water.
Misschien had het schoonmaken van de oevers dergelijke catastrofe niet kunnen verhinderen, maar hoeveel inspanningen zijn er geleverd om de rivierbeddingen te onderhouden? We spraken met Corrado Vigo, landbouwkundige en kenner van het gebied.
"Dit jaar zijn er wat schuchtere pogingen gedaan om sommige waterlopen schoon te maken. Maar die zijn allemaal slecht uitgevoerd. Er werd aarde uit het midden verwijderd en aan de zijkanten opgehoopt, maar zonder daarbij de oorspronkelijke staat van de waterloop te herstellen. En waar is het overtollige water tijdens de hevige regenval naartoe gegaan? Uiteraard naar het omliggende land."
"Het schoonmaken van een waterloop moet beginnen bij de lagere delen om vervolgens op te klimmen naar de hogere gebieden, maar de interventies vonden eerder lukraak plaats, zonder enig vooraf bepaald plan."
De foto's in dit artikel, met uitzondering van de afbeelding van deze regenkaart, zijn ter beschikking gesteld door Corrado Vigo.
"De intense regens van 24 oktober deden ons denken aan eerdere overstromingen: november 1984, januari 1985, december 1995, januari 1996, september 2003, december 2005, december 2015, oktober 2018 en november 2019. Al deze rampen hebben één gemeenschappelijke noemer: slecht onderhoud van de waterlopen."
Voor meer informatie:
Egle Zapparrata
Oranfrizer
+39 (0)95 7937111
egle.zapparrata@oranfrizer.it
Aurelio Pannitteri
OP Rosaria - Pannitteri & C. srl
S.P. 135 - km 0,3
95032 Belpasso (CT) - Italië
+39 (0)95 7913562/3
info@pannitteri.it
www.aranciarosaria.eu