De Westkaap koestert zich in de kou van een geruststellende winter en de bergtoppen zijn wit van de sneeuw. Verwacht wordt dat de belangrijke Theewaterskloof Dam tegen dit weekend zal overstromen; hij is momenteel voor 95,8% gevuld.
Rechts: er is zware sneeuwval voorspeld voor de Matroosberg, de hoogste top in de Boland van de West-Kaap (archieffoto)
De regenval in de Westkaap in juni was de hoogste sinds 2019.
Hoge winden hebben deze week het wegvervoer in de provincie verstoord en in de haven van Kaapstad schommelen schepen vanwege de deining.
In de Oostkaap, dat geen gebied is met winterse neerslag, hoewel er een overlappingsgebied is, is de situatie verre van geruststellend en klimaatwetenschappers weten niet zeker waarom een lange, brede strook van het land van het noordwesten naar het zuidoosten, eindigend in de Oostkaap, al drie jaar te kampen heeft met droogte.
"We begrijpen niet echt wat de oorzaak van de droogte is, maar het heeft iets te maken met belangrijke systemen in de atmosfeer, waar we een aanhoudende hoge druk zien op plaatsen waar lagedruksystemen zouden moeten zijn," vertelde Dr. Peter Johnston van het departement voor Milieu- en Geografische Wetenschappen van de Universiteit van Kaapstad afgelopen week aan CapeTalk radio. Hoge druksystemen betekenen doorgaans droge weersomstandigheden.
"Deze hogedruksystemen lijken zich de laatste vijf jaar uit te breiden en het is moeilijk voor ons om te zeggen wat de oorzaak daarvan is. Klimaatverandering beïnvloedt veel van de druk en veel van onze temperaturen."
Lange termijn voorspellingen wijzen op een toename van de voorjaarsregens
Johnston: "De Oostkaap heeft het echt moeilijk en de les die we hieruit moeten trekken, ook al begrijpen we het niet helemaal, is deze: het is hoogstwaarschijnlijk cyclisch, dus er komt een tijd dat de Oostkaap meer regen krijgt. Prognoses op de lange termijn zeggen dat die regenpatronen kunnen verschuiven. De voorjaarsregen is normaal gesproken het begin van de regenval in de Oostkaap en het is hun levensreddende regen en de langetermijnprognoses zeggen dat de voorjaarsregen waarschijnlijk zal toenemen."
"Het punt is: als de regen komt, moeten we er klaar voor zijn. We moeten maatregelen nemen die ervoor zorgen dat we veerkrachtig worden, we moeten water besparen en we moeten voor onze dammen zorgen."
Kouga Dam, Oostkaap
De Kouga-dam in de Oostkaap staat op 4,7% en het voor consumptie beschikbare water in de Nelson Mandela Metro (Gqeberha, vroeger bekend als Port Elizabeth) was vorige maand naar verluidt lager dan 12%. Waterlekken zijn nog steeds verantwoordelijk voor aanzienlijke waterverliezen in de stad.
Overstromingen in Oost-Kaap komen er geheid, maar wanneer?
Johnston merkte op dat de weercycli steeds minder voorspelbaar worden met meer zeer warme dagen, meer opeenvolgende droge dagen en meer intense regenval.
De reeks overstromingen in Gqeberha (Port Elizabeth) en East London van enkele decennia geleden zullen zich zeker herhalen, zei hij, eraan toevoegend dat het onmogelijk is te voorspellen wanneer, aangezien de lengte van de klimaatcycli onbekend is.
"Niemand heeft drie opeenvolgende droge jaren voor de Oostkaap voorspeld, net zomin als iemand drie opeenvolgende droge jaren voor de Westkaap heeft voorspeld. Het ziet er niet goed uit voor de toekomst en dat betekent dat we heel erg voorzichtig moeten zijn met de manier waarop we onze hulpbronnen beheren."