In reactie op het nationaal en internationaal toenemen van besmettingen met het Tomato Brown Rugose Fruit Virus heeft TuinbouwAlert haar hygiëneprotocol geüpdatet. Daarin veel nadruk op preventie, aandacht voor het al bestaande eliminatie-scenario voor besmette bedrijven én een advies aan telers om na te denken over bedrijfsinrichting.
Door het verder opknippen van bedrijven in zogenoemde fytosanitaire eenheden, is te voorkomen dat bij ziektenuitbraken zoals het ToBRFV, het hele bedrijf wordt besmet, stellen alle partijen binnen TuinbouwAlert in een update. Dit kan middels een ver doorgevoerde compartimentering, gescheiden fust, apparatuur, waterstromen, etc. Telers doen er verstandig aan om hier bij de bouw van nieuwe kassen en teelten over na te denken.
Nederland telt volgens de laatste cijfers 26 besmette bedrijven, goed voor een areaal van ruim 450 hectare. België telt 6 besmettingen en ook internationaal is het virus zich nog steeds aan het verspreiden, getuige o.a. recente meldingen uit Hongarije, Bulgarije en Noorwegen.
Bekijk hier het hygiëneprotocol tomaat versie 3.0 van juni 2021.
Q-status ter discussie
Glastuinbouw Nederland, GroentenFruit Huis, Plantum, LTO Nederland, NFO en CBL zijn verenigd binnen TuinbouwAlert. De NVWA controleert bedrijven en voert bij besmetting het eliminatie-scenario uit. De NVWA is geen voorstander van de huidige Europese quarantaine-status van het virus, gelet op de eigenschappen.
ToBRFV is mechanisch overdraagbaar en zeer besmettelijk. Het vormt geen enkel gevaar voor de volksgezondheid. Wel kan ToBRFV een negatief effect hebben op de productie(omvang) in de tomatenteelt en leiden tot kwaliteitsverlies. Aangetaste tomatenvruchten kunnen gele en bruine vlekken vertonen. Deze worden niet meer op de markt gebracht; ze voldoen niet aan de kwaliteitstandaarden.
Druk op Nederland
De Europese Commissie besloot ondanks de wens van de NVWA in 2019 in het begin van de ToBRFV-uitbraak anders, waardoor het virus toch een quarantainestatus kreeg. De NVWA heeft het er sindsdien druk mee en pleit er voor de quarantainestatus van ToBRFV, die in ieder geval geldt tot mei 2022 geldt, niet zonder meer te verlengen.
Gedacht wordt aan een andere status waarbij de hygiënemaatregelen voor telers wel relevant blijven, maar niet meer verplicht worden vanuit Brussel. Ook door eisen te stellen aan zaden en jonge planten, is de verspreiding van ToBRFV tegen te gaan, zo legden viroloog Marleen Botermans van de NVWA en Ton van Arnhem van de National Plant Protection Organisation (NPPO) onlangs nog uit in het jaarverslag van de NVWA. In afstemming met andere lidstaten wordt bekeken hoe ToBRFV na mei 2022 aan te pakken en de schade zo klein mogelijk te houden.