Wereldwijd is er sprake van een toenemende belangstelling voor verduurzaming, niet alleen voor de huidige wereldbevolking, maar vooral ook voor toekomstige generaties.
Naast duurzame milieupraktijken, respect voor de democratie, mensenrechten en vrijheid is er één belangrijk element in deze duurzame toekomstvisie die unaniem door vrije samenlevingen wordt gedeeld en dat is de impact die de prijs van de producten die we kopen heeft op de inkomens van degenen die deze producten telen.
In dit opzicht is ons het nieuws ter ore gekomen dat Aldi, één van de grootste retailers in Duitsland, van plan is om haar bananenprijzen in 2019 fors te verlagen. Een beslissing die telers hard raken.
Ongetwijfeld zal dit besluit het voor telers onmogelijk maken om hun prijzen te verhogen en zo ook de lonen van hun arbeiders. Daarnaast zullen zij niet in staat zijn om de hogere productiekosten te dragen aangezien de prijzen van onder meer brandstof, kunstmest en karton de afgelopen vier jaar voortdurend gestegen zijn.
Aldi's recente aankondiging is dan ook belangrijk omdat andere retailers in Europa en de Verenigde Staten dit besluit mogelijk zullen volgen waarmee de race naar de bodem van de bananenprijzen voort zal duren.
Zoals het rapport "Banana value Chains in Europe and the consequences of Unfair Trading Practices" van BASIC in 2015 al duidelijk maakte:
"Tot wel 90% van de groenten en fruit in Europa wordt via retailers verkocht. Bananen zijn een belangrijk basisproduct waarmee retailers hun prijzenimago opvijzelen en klanten aantrekken, wat aanleiding geeft tot felle onderlinge concurrentie. Als gevolg hiervan ligt in Europa de gemiddelde consumentenprijs van bananen, die van buiten Europa geïmporteerd worden, zo'n 25% lager dan die van appelen, de meest geconsumeerde lokale fruitsoort.
Deze daling van de importprijzen is van toepassing op alle grote landen die aan de EU leveren, waarbij de daling van de telersprijzen tussen de 20% tot 50% bedraagt. Dit in een periode waarin zowel de productiekosten als die voor levensonderhoud fors zijn gestegen. De inputkosten zijn met 130% toegenomen, terwijl de hoge kosten die gemaakt moeten worden om aan de kwaliteits-, fytosanitaire en milieueisen van de Europese markt te voldoen voornamelijk voor de rekening van telers komen. Voor de bananentelers en plantagemedewerkers zelf zijn de kosten van voeding, gezondheidszorg en onderwijs sinds 2001 enorm gestegen, in de Dominicaanse Republiek bijvoorbeeld met 278%."
Het World Banana Forum werkt al vele jaren aan het organiseren van de sector om zo meer grip te krijgen op de waardeketen. De prijs per doos vormt hiervan de belangrijkste pijler. Aan het verbeteren van de lonen van arbeiders heeft het World Banana Forum de afgelopen tien jaar prioriteit gegeven. De onderstaande verklaring op de website van het World Banana Forum onderstreept dit:
"Bananen zijn de meest geëxporteerde fruitsoort ter wereld en vormen de belangrijkste bron van inkomsten voor duizenden plattelandsgezinnen in ontwikkelingslanden. Echter hebben het intensieve gebruik van chemische gewasbeschermingsmiddelen in combinatie met de dalende telersprijzen de nodige uitdagingen op milieu en maatschappelijk gebied veroorzaakt die alleen opgelost kunnen worden als alle belanghebbenden actief samenwerken."
De onafhankelijke bananentelers van Guatemala, die vertegenwoordigd worden via de organisatie APIB, maken zich ernstig zorgen over de mogelijke prijsverlaging die aan het begin van dit schrijven genoemd werd. Zij roepen op tot actie en dagen retailers uit om hun bananenprijzen niet te verlagen maar in plaats daarvan met $1 (€0,88) te verhogen om zo de leefomstandigheden van de arbeiders in de sector te verbeteren. Dit zou passen in een streven naar duurzaamheid en de geloofwaardigheid naar consumenten toe verhogen.
De wereld heeft dringend behoefte aan het doorbreken van bestaande paradigma's, zoals lage bananenprijzen. Guatemala behoort tot de grootste bananenexporteurs ter wereld en meer dan 200.000 gezinnen in dit land zijn afhankelijk van deze sector. Met deze woorden eindigt de brief van het APIB, die ondertekend is door voorzitter Roberto García Botrán.