Tholen - De huidige supermarkt is aan het einde van zijn bestaan. Er komt een omslag waarna de retail zich weer meer gaat profileren op vers. Hoe ga je hierin mee? En hoe gaat Jumbo hiermee om? Daarover spraken Jan-Willem Grievink (FSIN) en Ton van den Hoek (Jumbo) gisteren op de ledenbijeenkomst van LTO Noord Glaskracht.
Drukbezochte ledenbijeenkomst. Na een rondleiding in het stadion van ADO Den Haag klaar voor de presentaties.
De middag werd geopend door Nico van Ruiten, voorzitter van LTO Noord Glaskracht. Het Westland Event, het Voedingsdebat en het Energieakkoord tonen positieve berichten uit de sector, maar uit een onlangs gehouden ledenenquête komt geen rooskleurig beeld naar voren. Bij 75% van de leden stijgen de energiekosten, bij 44% daalt de opbrengst. "Hierdoor weet maar net de helft van de bedrijven een positief saldo te halen in 2013", vertelde Van Ruiten. "Een derde van de bedrijven heeft krediet nodig en een derde van die bedrijven heeft moeite om dat krediet te krijgen." LTO Noord Glaskracht ondersteunt bedrijven in toenemende marktgerichtheid. Maar wat wil de markt eigenlijk? Daarvoor kwamen Jan-Willem Grievink en Ton van Ton van den Hoek, inkoper van Jumbo aan het woord.
"Supermarkt aan einde bestaan"
Jan-Willem Grievink, voorzitter van FoodService Instituut Nederland, onderzoekt de gehele AGF-keten. "De supermarkt in de huidige vorm is aan het einde van zijn bestaan", concludeert Grievink. Op basis van ontwikkelingen in de bevolking (drukte in huishoudens, vergrijzing, meer eenpersoonshuishoudens, groei nieuwe Nederlanders), verandert het koopgedrag van consumenten: meer single portions, meer gemaksproducten, meer eten onderweg.
In het aankomende retaillandschap signaleert Grievink vier markten, verdeeld op twee punten: unieke tegenover algemene producten en een markt met vaste leveranciers tegenover vrije leveranciers. De markt met vrije leveranciers en algemene producten gaat krimpen, voorspelt hij. De kunst is daaruit weg te komen. Dat kan door een vaste leverancier te worden, of door een onderscheidend product te leveren. "En als je die combinatie weet te maken, zit je helemaal goed."
Maar hoe geef je extra waarde aan je product? De Nederlandse AGF-producenten zijn op twee van de drie winstpunten bijzonder ontwikkeld: het produceren van veel product en het efficiënt produceren. Echter, het innoveren met producten behoort niet tot de sterke punten. Een innovatief product onderscheidt zich volgens Grievink op een van de zes G's: genieten, gemak, gezond, goed gedrag (fair), goed verhaal, of goedkoop genoeg om van luxe een massaproduct te worden.
Jan Willem Grievink en Ton van den Hoek
Dedicated telers
Uit de presentatie van Ton van den Hoek, AGF-inkoper van Jumbo, blijkt dat de sterk groeiende retailer hier ook mee bezig is. Niet alleen sluit de Jumbo Food Market aan bij de veranderde aankopen, ook werkt Jumbo steeds meer met vaste leveranciers. "Twee jaar geleden werkten we met vijftig leveranciers en ging de keuze naar de goedkoopste. Dat resulteerde in wisselende kwaliteit. Dat moet constant worden", aldus Van den Hoek. De Zeven Zekerheden zijn ontwikkeld en daarvan uit wil het bedrijf elke dag vooruit.- ook in de AGF. Inmiddels werkt Jumbo met vijf leveranciers en wil het bedrijf met dedicated telers om de tafel zitten. Door de wensen op elkaar af te stemmen, kunnen er stappen in efficiëntie gemaakt worden: levergarantie, geen AGF die niet aan de kwaliteitsnormen voldoet en zo min mogelijk voorraad. Door hierin efficiënter te werken, ziet Van den Hoek mogelijkheden om de keuze voor Nederlands product te combineren met de laagsteprijsgarantie.
"De laagste prijs is de verkoopprijs. Niet de inkoopprijs," voegt Van den Hoek daar nog aan toe als hem gevraagd wordt wat dat voor de producent betekent. Maar hoe word je als teler deel van zo'n systeem? Jumbo zoekt samenwerking met de 'dedicated telers' via platformen (logistieke dienstverleners) die ervoor zorgen dat de retailer ontzorgd wordt. Dat gaat verder dan constante kwaliteit en consequent leveren. Ook meedenken over de markt en productinnovaties komen daarbij aan bod.
De communicatie in de keten werkt niet alleen naar de producent, maar ook naar de winkelondernemer: verplichte kwaliteitsnormen met uiteindelijk ook een uiterste verkoopdatum voor AGF en met trainingen voor het personeel. Daarmee kan gegarandeerd worden dat de kwaliteit voor de consument constant is.
Tomaat is tomaat
Ook bij Jumbo liggen de unieke producten waar Grievink over sprak: een bittere komkommer voor 1,86. "Dat is 6,98 per kilo", berekent gespreksleider Dick Hylkema. Dat toont dat er voor de onderscheidende producten een meerwaarde gevraagd kan worden. Toch is er, anders dan de zaal denkt, niet altijd een meerwaarde te realiseren voor een gezonder, luxer of gemakkelijker product. Van den Hoek: "Voor de consument is een tomaat nu een tomaat. Die worden afgerekend op de prijs die een discounter erop zet. Voor de consument is een tomaat een tomaat. Daar gaan wij nu in mee. Dat is de laagsteprijsgarantie."
Verwachtingen
Uit de zaal kwamen diverse vragen. Hoe kan het dat Lidl nog steeds de beste AGF-supermarkt is, volgens het GFK? Volgens Grievink overtreft Lidl makkelijk de laag gespannen verwachtingen en speelt dat mee in het oordeel van de consument. Waarom zet een Jumbo geen bord met informatie over ene product erbij? Grievink legt uit dat een supermarkt een beperkt aantal producten heeft om zich op te onderscheiden en daaraan aandacht te geven. Dat dat niet gebeurt met een product, geeft aan dat het product niet in die markt van unieke producten zit.