Tholen – Het handmatig steken van asperges zal volgens recente marktprognoses de komende jaren in toenemende mate worden overgenomen door moderne oogstmachines. Dinsdag 14-5 demonstreerden Christiaens Agro Systems, bedenker van de gepatenteerde oogstmachine Chris, en Growfoil, uitvinder van de rekbare, drielaagsfolie voor aspergebedden, de huidige mogelijkheden onder toeziend oog van zo'n 50 telers uit Duitsland en Nederland. De grote toeloop op het pilotbedrijf Mevissen in het Duitse Niederkrüchten op luttele kilometers afstand van de grens met Venlo Roermond, geeft wel aan dat het belang van mechanisch oogsten inmiddels aan beide kanten van de grens is doorgedrongen. "Dit heeft alles te maken met het chronisch tekort aan seizoensarbeiders en dalende winstmarges", geeft Hans Kalter van Christiaens aan.
Voor een zo hoog mogelijke oogstefficientië adviseert Christiaens dikke rassen met een goede kopsluiting, dubbelrijensysteem en Growfoil.
De oogstmachine Chris is uitgerust met rupsbanden waardoor ongeacht de weersomstandigheden geoogst kan worden. De roterende messen aan de voorzijde snijden de asperge op ca. 5-8 centimeter boven de wortel af. Vervolgens gaan de vers geoogste asperges via de zeefketting naar een vlakke band. Pas bij het voorsorteren op de machine komen er handjes aan te pas, waarbij vier mensen de goede, verkoopbare asperges uitsorteren. De machine licht de folie, waarmee de aspergebedden zijn afgedekt, tijdens het rijden op en dekt deze nadien weer toe. "In vergelijking met traditionele folie kan het aandeel korte asperges met behulp van Growfoil grofweg gehalveerd worden. De combinatie met onze oogstmachine zorgt ervoor dat asperges langer kunnen doorgroeien met behoud van kwaliteit. Dit creëert tegelijkertijd meer flexibiliteit voor de teler, waarbij men vraag- en marktgericht kan oogsten."
Oplossing voor groeiend personeelstekort
Niet alleen het oogsten van het witte goud is arbeidsintensief, maar ook de rest van het teeltproces. Zeker bij warm weer moeten de teeltbedden niet zelden dagelijks door seizoensarbeiders gecontroleerd en geoogst worden. Bij machinaal oogsten is eens per 5-10 dagen echter toereikend, afhankelijk van de weersomstandigheden. "Arbeiders zijn schaars en met het oog op de recente stijging van het minimumloon in Duitsland en in Nederland ook nog eens ontzettend duur. Daarnaast is de animo onder oogstmedewerkers om ook in de tweede helft van het seizoen door te werken al sinds enkele jaren tanende. In het slechtste geval blijven telers dan tegen het einde van het seizoen zitten met een deel van hun oogst, simpelweg omdat ze geen personeel meer hebben", schetst Kalter de voornaamste beweegreden voor telers om over te stappen.
Teeltbedrijf Mevissen uit het Duitse Niederkrüchten werkt al 4 jaar met de machine en al 2 jaar met de stretchfolie.
Bijkomende factor is de efficiëntieslag die met behulp van machinaal oogsten kan worden doorgevoerd, vervolgt Kalter. "Zeker in Duitsland worden veel stekers nog (aanvullend) per kilo betaald, wat ertoe bijdraagt dat ze zoveel mogelijk kilo's willen oogsten en dus alles wat ze tegenkomen meepakken. Men vergeet vaak dat de kostprijs op grofweg 5 euro/kg ligt, terwijl klasse II asperges dit in de verkoop, zeker in de laatste fase van het seizoen, niet meer opbrengen. Met machinaal oogsten kan de teler ervoor kiezen de medewerkers deze klasse II asperges niet te laten uitsorteren en ze niet meer op de markt te brengen. Deze voorselectie heeft dan wederom een positief effect op de sorteerkosten." Afhankelijk van het areaal en andere factoren kan men dankzij machinaal oogsten tot wel 80 procent aan personeelskosten besparen, berekent Kalter.
Bij handmatig oogsten ligt het aantal manuren per hectare gedurende het seizoen rond 625 uur. Met 100% machinaal oogsten kan dit worden teruggebracht tot 130 uur. Vaak wordt de machine in combinatie met handoogst ingezet.
Industriële aspergeteelt in Duitsland
In tegenstelling tot Nederland wordt in Duitsland al op veel plaatsen gemechaniseerd, ziet Kalter. Dit heeft vooral te maken met de schaalvergroting in de Duitse aspergeteelt, waarbij grote aaneengesloten percelen eerder regel dan uitzondering zijn. "De aspergeteelt is in Duitsland in tegenstelling tot Nederland veelal in handen van grootschalige akkerbouwbedrijven. Voor dit soort bedrijven is mechanisatie niets nieuws, producten als graan en aardappelen worden immers al jaren machinaal geoogst. Dit soort ondernemers kijkt puur naar wat de asperge onder de streep oplevert in vergelijking met andere teeltproducten en zijn doorgaans ook niet ingericht op seizoensarbeiders. Deze totaal andere benadering zorgt ervoor dat er sneller wordt geïnvesteerd."
In Duitsland worden inmiddels in vrijwel alle grotere teeltgebieden een of meerdere oogstmachines ingezet. De aanschafwaarde van de oogstmachine Chris bedraagt ca. 150.000 euro.
"Niettemin is mechanisch oogsten met een perceel van zo'n 7 à 10 hectare al het overwegen waard, meldt Kalter op basis van klantenfeedback. Doordat de marges binnen de aspergesector onder druk staan, zal deze grens naar verwachting alleen nog maar verder naar beneden gaan." Kalter heeft er dan ook goede hoop dat ook Nederlandse aspergetelers het voorbeeld van hun Duitse vakgenoten zullen volgen en komende jaren en masse overstappen op oogstmachines.
Voor meer informatie:
Hans Kalter
Christiaens Agro Systems
Berghemweg 23
5975 RJ Sevenum
Tel: +31 475594869
[email protected]
www.christiaensagro.com