De activiteiten in de haven van Durban en haar koelopslag zijn hard geraakt, nadat er in KwaZulu-Natal onlusten zijn uitgebroken naar aanleiding van de veroordeling van voormalig president Jacob Zuma. Transnet Port Terminals heeft alle terminals in Durban gesloten.
Het leger is ingezet in KwaZulu-Natal en Gauteng en veel Zuid-Afrikanen delen filmpjes van in brand gestoken winkelcentra, plunderaars die met meubels en flatscreen-tv's aan de haal gaan en banden en accu's van auto's in showrooms slopen. Er zijn zelfs beelden waarop te zien is hoe kinderen een volledige vriesvak met ijs uit een winkel naar huis slepen.
Een gloednieuw winkelcentrum net buiten Pietermaritzburg, in KwaZulu-Natal, in brand gestoken
Tientallen vrachtwagens werden in brand gestoken, waaronder ook koelwagens met citrus. Delen van de N3, de voornaamste snelweg van Durban naar Limpopo en Mpumalanga, is afgesloten. Brancheorganisatie AgriSA schat dat er wekelijks ter waarde van €35 mln aan citrus via deze route naar de haven van Durban wordt verladen.
Vrachtwagenchauffeurs proberen er het beste van te maken of wachten af, als ze geluk hebben. Een citrusteler uit Limpopo: "De hele haven is geblokkeerd. Niemand kan laden, vrachtwagens staan stil en chauffeurs vrezen voor hun leven. We proberen momenteel onze chauffeurs in veiligheid te brengen, maar de protesten vinden op slechts 100 m afstand plaats."
Een ander vertelt: "We houden de situatie nauwlettend in de gaten, maar het is waarschijnlijk dat we het verpakken uit zullen moeten stellen."
Maersk Zuid-Afrika: "De onrust op de N3 heeft indirect gevolgen voor onze activiteiten en vanwege de veiligheid van onze medewerkers hebben we besloten om het vrachtverkeer, de koelhuizen en magazijnen in Durban op 12 juli te sluiten. De vaarschema's ondervinden momenteel geen hinder, omdat de haven nog operationeel is. We blijven de situatie evalueren en zullen onze activiteiten hervatten zodra dat weer veilig is."
De politie heeft laten weten niet in staat te zijn om de chaos te beheersen. In sommige buurten in KwaZula-Natal, waaronder Amanzimtoti en Verulam, wordt de naderende menigte beschoten door bewapende inwoners.
De onlusten beperken zich vooralsnog tot het oosten en midden van het land, waardoor de West- en Oost-Kaap buiten schot blijven.
Plunderaars verlaten een elektronicazaak in Durban
Een expediteur in de haven van Durban laat weten schoten te hebben gehoord en vertelt dat de waterleiding is gesaboteerd met als doel de watervoorziening in heel KwaZula-Natal stil te leggen.
In Gauteng begon het geweld in het centrum van Johannesburg, waarna het zich verspreidde naar East en West Rand. Volgens de laatste berichten zijn er nu ook onlusten in Mafikeng, in North West Province.
In KwaZulu-Natal werden meer dan 200 mensen gearresteerd voor plunderingen, brandstichting en openbare geweldpleging, waarbij minstens zes mensen om het leven zijn gekomen.
12/07/2021#RIOTS #SAShutdown KwaZulu-Natal capital city, Pietetmaritzburg is on fire. One of the new malls, Brookside Mall has been set alight & is being looted. Violent protests continue across the province & country. pic.twitter.com/15s422lyED
— RIOT & ATTACK info South Africa (@RiotAndAttackSA) July 12, 2021
President Cyril Ramaphosa veroordeelde het etnische nationalisme onlangs, maar oogst nu kritiek vanwege een gebrek aan urgentie.
De protesten zijn zogenaamd een reactie op het gevangenschap van voormalig president Jacob Zuma. Leden van het African National Congress in KwaZulu-Natal suggereren dat de vrijlating van Zuma een einde aan de huidige crisis zal maken.
Tweet van de dochter van Jacob Zuma, die ook al een video postte waarop te zien is hoe er schoten worden afgevuurd op een verkiezingspamflet van het ANC met daarop het portret van Cyril Ramaphosa.
Experts op het gebied van ongelijkheid en armoede noemen de actuele armoedeproblematiek in Zuid-Afrika, met name sinds de coronapandemie, als oorzaak van de de rellen en plunderingen.
"Er is geen winkelcentrum in Durban dat gespaard is gebleven," vertelt een expediteur uit Hillcrest. "We maken ons grote zorgen over wat ons te wachten staat als de plunderingen ophouden en er geen levensmiddelen meer beschikbaar zijn."
Tweet van journalist Nomsa Maseko uit Pietermaritzburg
Exact één jaar geleden zag een aantal pakstations in Limpopo zich genoodzaakt om hun activiteiten uit te stellen vanwege aanvallen op vrachtwagenchauffeurs.