Den Haag werkt aan een breed landbouwakkoord dat moet zorgen voor een 'toekomstbestendige landbouw', zowel economische, ecologisch alsook sociaal duurzaam. Voordat het zover is, worden de mogelijkheden hiervan onderzocht.
Wat wel al duidelijk is, is dat er veel regelgeving aangepast zal moeten worden en er nieuwe instrumenten ontwikkeld moeten worden. Daarvoor zijn zowel overheids- als sectorpartijen nodig. Opheffing van de productschappen laat zich hierin voelen, zo concludeert de Sociaal-Economische Raad in een verkenning op verzoek van de Tweede Kamer.
Productschap
Voor de glastuinbouw was er het Productschap Tuinbouw. Dit stopte officieel op 1 januari 2015. Taken kwamen bij het ministerie van Economische Zaken terecht.
Het productschap had een centrale, organiserende rol die nu bij totstandkoming van het akkoord gemist zal worden nu er capaciteit nodig is om veel regelgeving te wijzigen en nieuwe instrumenten te ontwikkelen voor uitvoering van het akkoord.
Voor de verkenning werden gesprekken gevoerd met bijna 50 betrokkenen. Onder hen namens Glastuinbouw Nederland Ruud Paauwe, de Rabobank, VNO NCW en het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel.
Tot 2015 was er in de glastuinbouw sprake van het Productschap Tuinbouw. In gesprekken over 'vroeger' werd de laatste jaren nog regelmatig aan dit orgaan gerefereerd. Foto: archief GroentenNieuws
Langjarig investeren mogelijk maken
De meerwaarde van een landbouwakkoord zou moeten liggen in het vaststellen van langjarig voorspelbaar en coherent beleid en herstel van vertrouwen. Het handelingsperspectief van agrarisch ondernemer moet daarin centraal staan. Het akkoord moet duidelijkheid geven en langjarige investeringsbeslissingen mogelijk maken. Duidelijk is al dat hiertoe in Den Haag nog een knoop moet worden doorgehakt over de stikstofproblematiek.
Herstel van vertrouwen
De verhoudingen tussen boer, keten, samenleving en overheid zijn nu gepolariseerd, merkt de SER verder op. Gerichte aandacht voor herstel van vertrouwen en voor een maatschappelijk dialoog is daarom volgens de verkenners een belangrijke voorwaarde voor het akkoord.
Bekijk hier de uitkomsten van de verkenning die de titel 'Naar duurzame toekomstperspectieven voor landbouw' heeft.
Suggesties LTO Nederland
LTO Nederland bekijk de verkenning ook al en spreekt van 'een sterke basis' waarin nog wel 'verdieping' nodig is. Hiervoor deed de belangenbehartiger van agrarisch Nederland alvast enkele suggesties, waaronder de volgende drie:
- Besteed volop aandacht aan regeldruk. Regelgeving is nu te gedetailleerd, vanuit wantrouwen en op middelenniveau opgezet. Een omslag waarbij sector en overheid met elkaar de belangrijkste knelpunten op tafel leggen, onder onafhankelijke begeleiding en een duidelijk resultaat is nodig. Een meerjarig perspectief is daarbij van groot belang.
- Zoek naar passende financieringsconstructies met een juiste mix van inzet, financiering en verantwoordelijkheid voor overheid, markt, consument en sector. Dit is cruciaal, met name met het oog op verduurzaming.
- Binnen de in de verkenning genoemde zeven transitiepaden moet een heldere opdracht mee worden gegeven gebaseerd op doelenwetgeving, en nieuwe financieringsconstructies. Op basis daarvan kan een nieuwe maatschappelijke agenda rondom stikstof, klimaat, biodiversiteit, bodem, water en gezondheid ontstaan. Het thema arbeid mag bovendien niet ontbreken.