De wereldwijde bananenmarkt in 2025 kenmerkt zich door een mix van stabiliteit, aanbodbeperkingen en veranderende vraagpatronen. In Europa blijven Italië en Nederland belangrijke markten met respectievelijk stabiele prijzen en een krap aanbod, terwijl Duitsland een evenwicht tussen vraag en aanbod ervaart en Frankrijk na een periode van hoge prijzen weer een afkoeling ziet, mede dankzij leveringen uit Guadeloupe en Martinique.
De bananenproductie op de Canarische Eilanden blijft door weersproblemen en vulkaanuitbarstingen achter, wat leidt tot lage aanvoer en hogere prijzen. De Spaanse groothandel compenseert dit deels met extra import, maar verwacht dat de markt vanaf september weer normaliseert door toenemende productie en afnemende vraag.
In Noord-Amerika is het aanbod beperkt door productiebeperkingen, wat leidt tot hogere prijzen ondanks een stabiele vraag. Vanuit Zuid-Amerika laten de ontwikkelingen een uiteenlopend beeld zien: Ecuador verhoogt de export dankzij gunstige omstandigheden, Peru kampt met een sterke daling in biologische productie door watertekorten, terwijl Costa Rica geconfronteerd worden met productieproblemen en hogere prijzen. Colombia blijft een betrouwbare leverancier van biologisch gecertificeerde bananen met stabiele productie, ondanks logistieke uitdagingen zoals vertragingen in Europese havens.
In Panama heeft een langdurige staking in de bananensector, mede door het opschorten van activiteiten door Chiquita en massale ontslagen, geleid tot verstoringen in de export en lokale bevoorrading. Ondanks afnemende kracht van de staking blijft de situatie de verzending naar Europa en de VS vertragen en de regionale economie onder druk zetten. De onduidelijkheid over een oplossing en de eis van betere compensatie voor ontslagen werknemers zorgen voor onzekerheid over het herstel. In de Caraïbische regio herstelt de Dominicaanse Republiek zich van kwaliteitsproblemen en richt zich op biologische normen, terwijl Zuid-Afrika lage prijzen kent door hoge import uit Mozambique ondanks een lager lokaal aanbod en het begin van het citrusseizoen.
© Viola van den Hoven-Katsman | AGF.nl
Nederland: Hoge bananenprijzen en introductie van Chiquita groen 5-pack
De aanvoer van bananen ligt op een lager niveau dan andere jaren, mede veroorzaakt door een tekort aan reefercontainers in Zuid-Amerika. Dit zorgt voor een bovengemiddeld prijsniveau. "Op de vrije markt ligt de groen-prijs rond de 16-17 euro, dus dat zijn forse prijzen", aldus een Hollandse importeur. "Landen als Guatemala en Costa Rica hebben een aanzienlijk lagere productie. Verder zijn er wereldwijd behoorlijk wat ontwikkelingen, zoals de stakingen in Panama dat nu haar fruit voornamelijk naar de Verenigde Staten stuurt. Vertragingen van aankomsten en congestie in de havens van Rotterdam en Antwerpen veroorzaken een zeer onregelmatige aanvoer van bananen. Normaliter zakt de bananenverkoop wat weg richting de zomermaanden, maar dit seizoen gaat volledig tegen de trend in en zien we een grote vraag op de wereldmarkt, dus wellicht ligt er nog een mooie bananenzomer in het verschiet."
Ander Nederlands bananennieuws deze week was dat Chiquita samen met retailer Albert Heijn de Chiquita groen 5-pack heeft geïntroduceerd. Met de Chiquita geel 5-pack en Chiquita groen 5-pack naast elkaar kunnen consumenten hun aankoop afstemmen op hun eetmoment: direct, of later in de week.
Duitsland: Aanbod in lijn met vraag; kleine dips in belangrijke steden
De beschikbaarheid was voldoende afgestemd op de accommodatiemogelijkheden, waardoor de prijzen over het algemeen op het oude niveau bleven. Alleen op sommige locaties, zoals München en Berlijn, was de vraag wat beperkter. Door het goede aanbod gingen de prijzen in deze gebieden licht omlaag. Ondertussen is het prijsniveau voor zowel eerste als andere merken slechts iets lager dan in dezelfde periode vorig jaar. In de Oostenrijkse groothandel lagen de prijzen onlangs op een niveau van €1,33-€1,39 per kg.
Frankrijk: Prijzen dalen na aanbodvertraging
De bananenmarkt in Frankrijk heeft, net als in de rest van Europa, de afgelopen maanden grote veranderingen ondergaan. In de afgelopen zes maanden werd de sector geconfronteerd met aanzienlijke uitdagingen, waaronder een verminderde aanvoer als gevolg van klimatologische problemen en frequente vertragingen bij het vervoer. Deze verstoringen leidden tot hoge bananenprijzen, variërend van €16 tot €20 per karton, die stabiel bleven van november tot mei. Momenteel is de markt iets gekalmeerd en liggen de prijzen nu tussen 12 en 15 euro per karton. Op de Franse markt hebben bananen uit Guadeloupe en Martinique een aandeel van naar schatting 30%, naast import uit Amerika en Afrika.
Spanje: Beperkte bananenaanvoer uit de Canarische Eilanden zorgt voor hogere prijzen en marktverstoring
De aanvoer van bananen van de Canarische Eilanden in Spanje blijft voor deze tijd van het jaar zeer laag, met consumentenprijzen tussen €3,70 en €5,00 per kilo. De productie daalde halverwege maart door klimatologische omstandigheden, wat een aanzienlijke leemte in de markt heeft veroorzaakt. Deze leegte zal naar verwachting in de zomer langzaam worden opgevuld. Ondertussen probeert de Spaanse groothandel deze kloof te dichten door meer bananen te importeren, hoewel deze bananen tot een andere categorie behoren.
"Normaal gesproken komen er in mei wekelijks zo'n 7.500 ton bananen van de Canarische Eilanden naar het vasteland, maar momenteel liggen we onder de 5.000 ton per week, iets wat zelfs in augustus – als er minder bananen worden verkocht – niet gebeurt," legt een Spaanse handelaar uit. "Sinds de vulkaanuitbarsting op het eiland La Palma eind 2021 is de bananenteelt verstoord. Eind vorig jaar en aan het begin van dit jaar was er sprake van overproductie, terwijl dit jaar de koudere en nattere winter de oogst heeft vertraagd, waardoor er een flinke gat is ontstaan. Waar er vorig jaar een korte periode van schaarste was met incidenteel hoge prijzen, duurt die periode dit jaar al meerdere maanden."
De vraag naar bananen van de Canarische Eilanden is dan ook veel hoger dan het aanbod. "Het aanbod van zomerfruit is nog steeds beperkt en behoorlijk duur, waardoor er weinig alternatieven zijn," aldus de handelaar. "De Spaanse groothandel probeert dit deels op te vangen door meer bananen te importeren, hoewel de productie elders in de afgelopen maanden ook lager was door weersinvloeden in diverse landen en logistieke problemen."
Volgens de handelaar zal de markt deze zomer gaan stabiliseren zodra de zomervakantie begint en de vraag, zoals gebruikelijk, afneemt. "Vanaf september zou het evenwicht tussen vraag en aanbod weer normaal kunnen worden. Er wordt dan een productie-toename verwacht, en het begin van het schooljaar zal bepalend zijn voor de vraag en het aanbod."
Italië: Stabiele prijzen, seizoensdip in het verschiet
Een handelaar in Noord-Italië, die bananen importeert en ze in zijn eigen pakstation laat rijpen, meldt dat er sinds het begin van het jaar geen grote veranderingen op de markt zijn geweest, met stabiele prijzen en gematigde volumes. Hij verwacht dat de consumptie in Italië vanaf nu tot september, dat samenvalt met het terug-naar-school-seizoen, zal vertragen als gevolg van de ruime beschikbaarheid van zomerfruit.
De belangrijkste herkomst van bananen blijft Ecuador: in 2024 exporteerde Ecuador 264 miljoen kartons bananen, waarvan 30% naar Europa, 19% naar Rusland en 13% naar het Midden-Oosten.
Bananen blijven een hoofdbestanddeel van de Italiaanse huishoudens en voldoen aan de behoefte van de consument aan welzijn en gemak. De hoeveelheid die per aankoop wordt gekocht is in de loop der tijd echter licht gedaald, hoewel het bedrag dat per aankoop wordt uitgegeven ongewijzigd is gebleven. Volgens gegevens van het YouGov Shopper Permanent Observatory kochten meer dan 22,6 miljoen huishoudens ten minste één keer bananen tijdens de observatieperiode (jaar eindigend in maart 2025), wat aangeeft dat bijna 9 van de 10 gezinnen (86% marktpenetratie) deze exotische vrucht in hun boodschappenmandjes hebben. Dit cijfer weerspiegelt een gestage opwaartse trend: tijdens dezelfde periode in 2022 bedroeg het aantal kopers iets minder dan 21 miljoen.
Hoewel er een aanzienlijke overlap is tussen de aankopen van biologische en niet-biologische bananen, is het opvallend dat de marktpenetratie van biologische bananen in slechts twee jaar tijd met bijna 10 procentpunten is gestegen, terwijl de marktpenetratie van niet-biologische bananen in de loop der tijd stabiel is gebleven.
Noord-Amerika: Tekort meststoffen en bedrijfssluitingen drijven prijzen op
Het aanbod van bananen is ongewoon beperkt door de verminderde productie op veel teeltbedrijven in Midden-Amerika. Bijna vier jaar geleden stopten veel telers met het bemesten van hun gewassen vanwege de stijgende bemestingskosten - een ontwikkeling die nu, meer dan 20 maanden later, voelbaar is.
Het probleem wordt nog verergerd door de toestand van teeltbedrijven in landen als Ecuador, Costa Rica, Mexico, Guatemala en Honduras. Veel van deze teeltbedrijven worden gesloten, deels vanwege de langetermijneffecten van het tekort aan meststoffen, wat voor sommige bananenbedrijven een neerwaartse spiraal kan veroorzaken. Als gevolg hiervan vindt er consolidatie plaats, waarbij bedrijven de kans grijpen om teeltbedrijven over te nemen en te investeren in het herstel van een aanvaardbaar productiviteitsniveau.
Op dit moment liggen de bananenprijzen aanzienlijk hoger dan normaal en er wordt een zomer van hoge prijzen verwacht. Interessant genoeg heeft de prijsstijging geen merkbare invloed gehad op de vraag, die stabiel blijft.
Vooruitkijkend wordt verwacht dat het aanbod zich zal herstellen. Telers in Mexico en Guatemala schatten dat de volumes fruit in de komende 10-13 weken zullen beginnen te stijgen.
Peru: Prijzen stabiel ondanks productiedaling van 40-45%
De biologische bananenproductie wordt geconfronteerd met een daling van 40-45% als gevolg van slecht waterbeheer in de Chira-vallei. Desondanks blijven de prijzen stabiel op €12,90 (Fair Trade) en €12,86 (SPP - gegarandeerd minimum). De export is gericht op Europa en Azië.
Er zijn voortdurend verbeteringen op het gebied van duurzaamheid, zoals het gebruik van zonnepanelen en plastic recycling. Waterschaarste en hoge logistieke kosten blijven echter serieuze uitdagingen vormen. De sector streeft naar een sterkere privévertegenwoordiging om de productie, de gezondheid van de planten en de handelsbetrekkingen te verbeteren.
Ecuador: Sterke vraag, gunstig weer en technologie stimuleren de productie
In de eerste vier maanden van 2025 steeg de export met 3,21% tot 137,12 miljoen kartons. Gunstige weersomstandigheden stimuleerden de productie. De spotprijs bedroeg €9,46 per karton, terwijl het officiële minimum €6,72 bedroeg.
De vraag steeg als gevolg van uitdagingen in andere teeltlanden. Markten zoals Rusland, China en Oost-Azië werden verder geconsolideerd.
Havenbeveiliging blijft een prioriteit, met geavanceerde technologische maatregelen. Drones en biotechnologische oplossingen worden ook geïmplementeerd om de gezondheid van planten te verbeteren. Er wordt een jaarlijkse groei van 3% tot 5% verwacht.
Colombia: Stabiele productie met logistieke uitdagingen
De bananenproductie in Colombia bleef over het algemeen stabiel, met een lichte daling in de eerste helft van het jaar. Voor de tweede helft van het jaar worden echter betere resultaten verwacht. De focus ligt op biologisch gecertificeerde bananen, die worden verhandeld via jaarcontracten met nadruk op volume- en prijsstabiliteit.
De voornaamste uitdagingen liggen op het gebied van internationale logistiek, met name door vertragingen in Europese havens. Desondanks blijven de marktomstandigheden over het algemeen stabiel, en blijft Colombia een betrouwbare leverancier binnen de Andesregio.
Costa Rica: Opbrengstgerichtheid blijft ondanks bedreigingen door weer en plaagdruk
De focus ligt op het verhogen van de productie zonder het areaal uit te breiden. De productie daalde in 2024 met 1,1% en voor 2025 wordt nog eens een daling van 5% verwacht als gevolg van onregelmatige regenval. De export gaat voornamelijk naar de Europese Unie (47%) en de VS (33%).
De prijs in Europa ligt rond de €16,69 per karton, wat hoger is dan vorig jaar. Ondanks duurzaamheidsverbintenissen weerspiegelen de prijzen die aan telers worden betaald nog steeds niet de werkelijke productiekosten. De dreiging van Fusarium TR4 blijft net als in Colombia een punt van zorg.
Dominicaanse Republiek: Plaagbestrijding en certificeringsinspanningen ondersteunen betrouwbaarheid
Het land had te kampen met problemen op het gebied van kwaliteit en plagen, waaronder een moeilijk te bestrijden mijt, waardoor verschillende exporteurs zich uit de markt terugtrokken. De kwaliteit van het fruit is echter verbeterd en sommige spelers blijven investeren in de oorsprong.
De focus ligt op het behoud van stabiliteit en service binnen het biologische bananensegment, met strenge certificeringen. De prioriteit ligt niet bij groei, maar bij het behouden van sterke handelsrelaties en het verbeteren van de reputatie van het land als betrouwbare leverancier.
Zuid-Afrika: Hoge volumes drukken prijzen ondanks lager aanbod
De Mozambikaanse telers van bananen zijn momenteel de dominante spelers op de Zuid-Afrikaanse markt. Hoewel de bananenvolumes op de gemeentelijke markten lager zijn dan in de afgelopen twee jaar, melden marktagenten dat de prijzen onder druk blijven staan.
De gemiddelde bananenprijs is ongeveer €0,37 per kilogram, met een gemiddelde prijs van €6,40 voor een karton van 18 kg grote bananen en €7,36 voor extra grote bananen (18 kg) op de markt van Tshwane.
Volgens een bananenteler wordt de vraag op de gemeentelijke markten beïnvloed door het begin van het citrusseizoen. Een inkoper in de retail merkt echter op dat, vanuit zijn perspectief, citrus geen negatieve invloed heeft gehad op de bananenverkoop.
"Vorig jaar waren de prijzen beter omdat Mozambique getroffen was door natuurrampen en politieke onrust, maar dit jaar zijn er veel bananen en zijn de prijzen erg laag", zegt een Zuid-Afrikaanse bananenteler.
Volgende week: Overzicht wereldmarkt knoflook