De transitieperiode van Brexit eindigde op 31 december 2020. Het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie hebben toen een handelsakkoord gesloten. Deze overeenkomst is belangrijk voor de handel in groenten en fruit tussen de EU en het VK, maar de gewijzigde relatie leidt ook tot nieuwe uitdagingen waar zowel Europese als niet-Europese leveranciers hinder van ondervinden.
De 27 EU-lidstaten exporteren jaarlijks 3,2 mln ton verse groenten en fruit naar het VK. Dit volume dekt 40% van de interne Britse vraag. De recent gesloten deal garandeert een continue aanvoer van verse groenten en fruit vanaf het Europese vasteland. De Europese organisatie Freshfel zegt dat hiermee het slechtste scenario werd voorkomen, maar dat de impact van Brexit nog altijd groot is. Zo heeft Brexit de AGF-sector €55 mln aan extra kosten opgeleverd. Deze kosten maken het voor kleinschalige ondernemingen moeilijk om het hoofd boven water te houden in deze sector, waar de marges toch al klein zijn.
Nieuwe douaneprocedures VK
De AGF-handel vereist snelheid en kostenefficiëntie. Veel retailers maken gebruik van een just-in-time-systeem. De verlading en ontvangst van verse AGF worden zorgvuldig gepland en de tijd die producten in koelhuizen doorbrengen, wordt zo kort mogelijk gehouden. Sinds Brexit hoeft het VK zich niet langer meer aan dezelfde regels te houden als de EU. De nieuwe douaneprocedures en -controles vertragen de handel van en naar de rest van Europa. Dit maakt indirecte handel en re-export via de EU minder aantrekkelijk voor leveranciers van verse AGF. Fytosanitaire certificaten maken ook onderdeel uit van de nieuwe douaneformaliteiten. Vanaf april 2021 zullen deze certificaten verplicht zijn voor de meeste groenten en fruit die uit de EU worden geïmporteerd.
De handels- en transitroutes veranderen ook. Het VK diende voorheen als landbrug tussen de EU en Ierland. Nu moeten Europese leveranciers op zoek naar directe transportmogelijkheden om hun producten naar de Ierse markt te brengen. Dit leidt tot extra kosten en een langere transittijd. Het zal enige tijd kosten voor het VK erin zal slagen een einde te maken aan de handelsperikelen en haar procedures aanpast. Voor leveranciers buiten de EU is het nu een goed moment om te kijken naar hun netwerk in de EU en nieuwe contacten te leggen in het VK.
Leveranciers van buiten de EU
Vanaf 1 januari 2021 zijn de EU-handelsakkoorden niet meer van toepassing voor het VK. Het VK heeft nieuwe handelsverdragen gesloten met landen buiten de EU, waaronder een aantal belangrijke leveranciers van groenten en fruit, zoals:
- Marokko
- Egypte
- Peru
- Chili
- Colombia
- Centraal- Amerika
- Zuid-Afrika
- Kenia
Deze nieuwe verdragen lijken sterk op de verdragen die het VK voor Brexit had. Toch zijn ook voor leveranciers van buiten de EU de douaneprocedures veranderd.
Wat gaat er nu gebeuren?
Handelaren uit de EU zullen hun handel met het VK veilig willen stellen. Britse dienstverleners zullen trachten in de vraag te voorzien van hun voornaamste retailklanten door de leveringsketen zo direct mogelijk te houden. Dit geeft leveranciers die zich dichtbij de EU bevinden, zoals Marokko en Egypte, een concurrentievoordeel ten opzichte van leveranciers in de EU. Verse AGF van leveranciers die zich verder van de Britse markt bevinden, zullen waarschijnlijk ook directer zaken gaan doen met het VK.
Foto: CBI / Ministry of Foreign Affairs