De opstellers van het rapport werkten nauw samen met de brancheorganisaties Federatie Agrotechniek en de NEVAT, het netwerk van industriële toeleveranciers. Uit het rapport blijkt dat binnen de negen topsectoren die de Nederlandse overheid heeft gedefinieerd kennis en deskundigheid wordt uitgewisseld, maar nog weinig tussen deze sectoren. En uit juist die intersectorale samenwerking is nog heel veel winst te behalen.
Nieuwe impulsen nodig
Zowel agrotechnische bedrijven als hightech toeleveranciers gaan profiteren van een vergaande samenwerking tussen deze sectoren. Een samenwerking die hard nodig is. Zo staan de land- en tuinbouw voor de opgave om een sterk groeiende wereldbevolking – van 7 miljard mensen nu naar 9,2 miljard in 2050 – van voldoende, gevarieerd voedsel van goede kwaliteit te voorzien. En dat in een situatie waarin al tekorten bestaan aan agrarische grondstoffen. Het betekent dat agrobedrijven wereldwijd behoefte hebben aan innovatieve oplossingen om de productiviteit verder te verhogen en verspilling in voedselketens te reduceren. In de komende jaren groeien de investeringen in tractoren & landbewerkingsapparatuur, stallen, kassen, e.d. met 6,7% per jaar tot 173 miljoen dollar in 2016. Maar ook het voorkomen van verspilling is een enorme uitdaging. McKinsey becijfert die wereldwijd op circa 180 miljard dollar per jaar, wat bij ongewijzigd beleid in de komende jaren oploopt tot 300 miljard dollar. In Nederland alleen al, gooien we jaarlijks voor 4,4 miljard euro aan voedsel weg.Alle zeilen bijzetten
Om deze enorme opgaves aan te kunnen, moet de agro-industrie alle zeilen bijzetten. Niet alleen om de vraag voor te blijven, maar ook om de dunne marges te bestrijden. Het ontwikkelen van innovatieve technologie die productiviteit verhogend werkt, duurzaamheid bevordert en zo de concurrentiepositie verbetert kost veel geld. Geld dat er door de dunne marges niet is. Door niet zelf het wiel telkens uit te vinden, maar samen te werken met de HTSM-sector, zijn sneller innovaties te verwachten, zo stelt Hilkens.Ontwikkelingen
Er zijn een aantal ontwikkelingen waaraan de HTSM-sector versneld kan bijdragen. Een belangrijke efficiencywinst is te behalen met ‘precision farming’, zowel in de landbouw als in de veeteelt. Gerichter voeren, bemesten of beregenen scheelt tijd, geld en milieu. In kassen is het nu al mogelijk om de benodigde brandstof en water met 90 procent te reduceren. Zo zijn er al camerasystemen die het groeitraject van individuele varkens monitort en gericht bijvoederen mogelijk wordt.Maar ook dervingsbeperking is een factor. Door sensoren mee te verpakken in voedsel kunnen veel preciezere houdbaarheidstermijnen worden gegeven. En wordt minder voedsel verspild. In de verpakkingen is ook nog veel winst mogelijk als de agrotechnici samenwerken met bedrijven als DSM of Dow aan duurzamere verpakkingen die voedsel langer vers houden. Voor engineers is nog heel veel winst te behalen om de hoeveelheid voedsel die verloren gaat tussen ‘zaadje en karbonaadje’ te reduceren. Ook gentechnologie is een belangrijke factor voor verbetering. Inzicht in de genetische eigenschappen van planten en dieren geeft snel duidelijkheid over de wijze waarop ze zich kwalitatief zullen ontwikkelen.
Eigen boontjes doppen
Op dit moment is het echter nog zo dat het gros van de agrotechnische bedrijven veel ‘binnenshuis’ doet. Veel van de industrie bestaat uit werktuigbouwers en systeemleveranciers die gewend zijn hun eigen boontjes te doppen. Hilkens: “Wij hebben gesprekken gevoerd met deze bedrijven en daaruit is gebleken dat in zijn algemeenheid ketenintegratie en –optimalisatie nog in de kinderschoenen staan. Dus zijn er nog veel bedrijven die hun eigen metaalbewerking doen en daar kostbare apparatuur voor in huis hebben, terwijl de hightech industrie om de hoek zit en dat veel beter en goedkoper kan.”Maar er zijn ook koplopers die al wel inzien dat de samenwerking met strategische leveranciers die, ook nog eens goedkoper, technologieën en processen leveren die ze zelf niet – meer – in huis hebben. Ze ontwikkelen zich als system integrators die precies weten wat hun klanten willen, de kerntechnologie ontwikkelen en de overige technologie elders inkopen, zoals servomotoren, koelingen, ventilatoren of voersilo’s. David Kemps, sector banker Industrie bij ABN AMRO stelt dat deze hightech toeleveranciers door de system integrators in de agrotechnische industrie worden uitgedaagd om met hen mee te denken om nóg betere oplossingen te bieden. “Printplaten die moeten functioneren in een stoffige, vochtige atmosfeer waarin soms chemische stoffen en ammoniak zitten, moeten extra robuust worden uitgevoerd. Dan heb je dus niet het standaardproduct van een toeleverancier nodig, maar een printplaat die in een ruige omgeving blijft functioneren.”
Over de schutting kijken
Sectoren kunnen leren door over de schutting te kijken, stelt Hilkens. “Daar gaat ABN AMRO hen bij helpen. Met dit rapport, maar ook door bedrijven uit de verschillende topsectoren actief bij elkaar te brengen en ze te helpen de voordelen van samenwerking te leren. Onder andere door succesvolle cases praktijkcases te presenteren”. Zo zal de NEVAT in samenwerking met ABN AMRO begin 2013 een ‘Agro & Food meets HTSM-dag’ organiseren om ondernemers van de topsectoren met elkaar in contact te brengen.Het volledige rapport HighTech Agrosystems ‘Made in Holland in het Kwadraat’ is te downloaden via www.abnamro.nl/sectoren