Tholen - Maikel van den Berg maakt zich zorgen over de houdbaarheid van de Nederlandse aardbeienteelt onder de huidige druk van retail en consument. De vraag naar aardbeien met zowel hogere kwaliteit als nóg minder residu neemt toe, maar de mogelijkheden van telers zitten aan hun grens.
Maikel merkt dat de eisen vanuit de markt steeds verder worden opgeschroefd. "Normaal los je een probleem op. Nu wordt er eerst een probleem gecreëerd door de markt, en wordt de oplossing neergelegd bij de teler. Dat voelt alsof je door de regen moet lopen zonder paraplu, met de opdracht om niet nat te worden."
Volgens hem wordt het onderwerp 'residu' steeds hipper, terwijl telers al ruimschoots onder de wettelijke normen produceren. "We zitten al dik onder de gestelde residugrenzen. De aardbeien zijn veilig, lekker en van hoge kwaliteit. Maar de eisen blijven strenger worden."
© Syngenta Crop Protection
"We leveren al topkwaliteit aardbeien met een laag residu. Wat de retail nu vraagt, is simpelweg niet haalbaar zonder consequenties," zegt crop advisor bij Syngenta, Maikel van den Berg
Drie paden richting toekomst
Maikel onderscheidt drie mogelijke routes om de kloof tussen kwaliteit en lage residu verder te overbruggen:
1. Veredeling: sterke rassen ontwikkelen
Het eerste pad is het ontwikkelen van robuustere aardbeienrassen die minder afhankelijk zijn van gewasbeschermingsmiddelen. "Maar aardbeien zijn lastig te veredelen," legt hij uit. "Je moet niet alleen weerbaarheid verbeteren, maar ook smaak en houdbaarheid behouden of verbeteren. Dat kost tijd. De huidige rassen zijn niet perfect, maar nog steeds de beste van dit moment." Daar komt bij dat bestaande rassen verzwakken. "We zien bijvoorbeeld toenemende problemen met echte meeldauw. Daar moeten we op anticiperen."
2. Meer kennis van biologische middelen
Het tweede pad is het verder ontwikkelen en toepassen van biologische middelen. Hoewel veel van de nieuw toegelaten middelen inmiddels biologisch zijn, brengt dat ook uitdagingen met zich mee. "Biologische middelen hebben vaak een korter ontwikkeltraject, waardoor praktijkervaring ontbreekt. En hun werking is minder voorspelbaar. Waar chemie redelijk constant is, zijn biologische middelen afhankelijk van allerlei factoren: klimaat, bemesting, timing, en zelfs de aanwezigheid van 'goede' schimmels in de kas."
Syngenta test daarom jaarlijks middelen in praktijksituaties, onder andere bij Hoogstraten. "Twee jaar geleden zagen we bij een proef uitstekende resultaten, vorig jaar totaal niet. Dat geeft aan hoe grillig het soms is. Je moet continu bijsturen en meer kennis is noodzakelijk."
3. Behoud van het huidige middelenpakket
Het derde – en volgens Maikel belangrijkste – pad is het behouden van de middelen die er nu nog zijn. "We verliezen in de komende jaren waarschijnlijk nog meer chemische middelen. Die paar die we nog hebben, zijn cruciaal – zeker in combinatie met biologische middelen."
Voor ziekten als echte meeldauw, Botrytis en Mucor zijn chemische producten vaak onmisbaar. "Zonder die middelen krijg je de problemen niet of nauwelijks onder controle. Biologie kan ondersteunen, maar niet vervangen. Alles afbouwen zonder volwaardig alternatief? Dan zie je de teelt instorten en zal ergens op moeten worden ingeleverd."
Marokkaanse aardbeien geen oplossing
Als Nederlandse telers afhaken of productiekosten te hoog worden, dreigt de import uit landen als Marokko. "Maar dat gaat ten koste van smaak en kwaliteit," waarschuwt Maikel. "Die aardbeien zijn langer onderweg en soms zo hard als een appel. Maar ze zijn wel goedkoper en mensen willen toch in januari aardbeien eten. Dat is niet het seizoen van de Hollandse aardbeien. Ik denk dat consumenten hierdoor ook het seizoensgevoel kwijtraken. Daarnaast is de afstand tussen onze landen ook niet klein en gaat er een hoop CO₂ gepaard met het transport van deze aardbeien."
Een duidelijk signaal
De roep om minder residu komt volgens Maikel niet primair van de consument, maar grotendeels van de retail. "Zij trekken de kar en dwingen telers in een hoek. Ze willen zich indekken voor negatieve publiciteit en proberen met 'residuvrij' te scoren. Maar tegen welke prijs? Daarom doe ik een oproep: We hebben in Nederland aardbeien van hoge kwaliteit én een laag residu. Geniet van dit mooi product zodat de Nederlandse teler kan blijven genieten van de teelt."
Voor meer informatie:
Maikel van den Berg
Syngenta Crop Protection
Tel.: 06 510 976 13
Maikel.van_den_Berg@syngenta.com
https://www.syngenta.nl/