Retail transformeert – zijn ondernemers er klaar voor of gaan ze kopje onder?

Tholen - De wereld, en dus ook de retail, verandert in razendsnel tempo. Klanten stellen steeds hogere eisen, de kosten blijven stijgen en digitalisering en duurzaamheid zijn geen keuzes meer, maar essentiële voorwaarden voor succes, zo bleek tijdens de Dag van het Vakcentrum. Ondernemers staan voor een enorme uitdaging. Dat zij daarin slagen, is niet alleen in hun eigen belang, maar van groot maatschappelijk belang. Zowel het Vakcentrum als MKB-Nederland deden een dringende oproep aan de politiek om de urgentie van de problematiek te erkennen en aan te pakken.

Ondernemers kopje onder?
De aftrap kwam van Bram de Jong, voorzitter van het Vakcentrum, die samen met directeur Patricia Hoogstraaten de toon zette. "Retail is méér dan een verzameling winkeltjes waar je producten en diensten koopt," benadrukten ze. "We zijn het kloppend hart van steden en dorpen." Hoewel de maatschappelijke functie erkend wordt in de politiek, is er nog te weinig gedaan aan toenemende regeldruk en stijgende kosten. De transformatie van de retailsector gaat naar schatting 1,7 miljard kosten en dat geld is er niet, zei Patricia Hoogstraten. Sterker nog, het water staat vele ondernemers aan de lippen en velen dreigen om te vallen. "Het lastenpakket gaat maar door, grenzen zijn bereikt."

Ook Leendert-Jan Visser van MKB-Nederland erkende die knelpunten. "Er komen prachtige plannen uit Den Haag, maar we zien te weinig terug in wetgeving die de ondernemer daadwerkelijk helpt. Als we willen dat ondernemers investeren in duurzaamheid of technologie, dan moet er ruimte zijn om dat te doen. De marges zijn te klein. Gooi de toekomst niet overboord." De voorzitter van MKB-Nederland stelde dat de leus 'werken moet lonen' in de praktijk onvoldoende wordt waargemaakt. "Niet de lonen moeten omhoog, maar de nettolonen," aldus zijn pleidooi. Hij wees ook op een scheefgroei in het belastingstelsel: een ondernemer die een ton verdient, houdt netto minder over dan een werknemer met hetzelfde bruto-inkomen.

Hoewel de uitdagingen groot zijn, moet de retail zich aanpassen aan de tijd van nu. Transformatie is noodzakelijk. Op het congres Dag van het Vakcentrum stonden daarom drie belangrijke thema's in de schijnwerpers: duurzaam ondernemen, talentontwikkeling en artificiële intelligentie (AI).

Verduurzaming van vastgoed
Larissa Staal van Albert Heijn Real Estate liet samen met haar collega Tom de Vries zien hoe de supermarktketen duurzame stappen zet in haar vastgoedportefeuille. Verduurzaming gaat hand in hand met regulier onderhoud en het upgraden van panden. Daarbij wordt gewerkt aan uiteenlopende aspecten: van isolatie tot zonnepanelen, en van regenwaterbeheer tot emissievrije bevoorrading.

"Wij zien duurzaamheid niet als een keuze, maar als een verantwoordelijkheid," aldus Larissa Staal. Een concreet voorbeeld: in Naaldwijk werd het casco van een winkel herontwikkeld met isolatie, lichtgewicht zonnepanelen én een waterdoorlatende parkeerplaats.

Ook de rol van verhuurders kwam aan bod. De ervaring leert dat institutionele beleggers eerder bereid zijn te investeren dan particuliere beleggers. Het belang van samenwerking tussen huurders en verhuurders werd daarbij benadrukt. "De dialoog is cruciaal. Alleen samen krijgen we winkelvastgoed op Paris Proof-niveau."

Talentontwikkeling: motiveren in tijden van schaarste
De Belgische retailexpert Luc Ardies, directeur van Unizo en Buurtwinkel.be, nam het publiek mee in de wereld van motivatie. Supermarkten behoren misschien niet tot de beste werkgevers als het om beloning gaat, maar ze hebben andere sterke troeven. "Het draait niet alleen om loon. Wie medewerkers langdurig wil binden, moet investeren in veiligheid, waardering en zingeving," aldus Ardies.

Aan de hand van de motivatiepiramide van Maslow liet hij zien waarom mensen niet alleen werken voor geld, maar ook voor betekenis. "Retailmedewerkers vervullen een essentiële rol in onze samenleving. Maak hen daarvan bewust."

Een hecht team waarin medewerkers zich thuis voelen is volgens hem cruciaal – en dat begint al bij het sollicitatieproces. Zijn advies: maak sollicitatiegesprekken informeler, bijvoorbeeld door samen een ronde te lopen in de winkel. Ook pleitte hij voor persoonlijke aandacht: leer je personeel goed kennen en investeer in opleidingen die aansluiten bij hun ambities en ontwikkeling.

Grip op AI?
Tot slot betraden 'AI Spreker van het Jaar' Matthijs Akkenaar – ook wel bekend als de AI Flitsmeister – en illusionist Hans Kazàn het podium voor een bijzondere sessie over artificiële intelligentie. In 45 minuten wist de AI-deskundige complexe AI-concepten op een toegankelijke manier uit te leggen, waardoor het publiek het gevoel kreeg daadwerkelijk grip te krijgen op deze snelgroeiende technologie.

Hans Kazàn sloot aan met acts die verrassende parallellen legde tussen AI en illusionisme. Op een luchtige manier werd duidelijk dat wat onbegrijpelijk lijkt, vaak draait om logica, techniek en verwondering. Alleen, AI blijft deels een black box: volgens de AI-Flitsmeister is ongeveer 70% van de werking bekend, maar van de overige 30% weten zelfs ontwikkelaars niet precies hoe het werkt.

Voor meer informatie
Vakcentrum
Tel.: 0348 - 419771
info@vakcentrum.nl
www.vakcentrum.nl