Fabrikanten en supermarkten, waaronder Albert Heijn, De Smaakspecialist, Lidl, Jumbo, Dirk, Dekamarkt, Ebro, Velder, en Enrico Foods, gaan gezamenlijk en op grote schaal de houdbaarheidsvermelding op voedingsmiddelen verduidelijken. Door explicieter op de verpakking te gaan communiceren over hoe een consument om moet gaan met de houdbaarheidsdatum, willen ze verdere stappen zetten in het verminderen van voedselverspilling bij consumenten. Deze bedrijven hebben zich aangesloten bij de door de stichting Samen Tegen Voedselverspilling, FNLI en Too Good To Go geïnitieerde Coalitie Houdbaarheid, ondersteund door CBL en het Voedingscentrum, die werd gelanceerd op het congres Towards Halving Food Waste in Europe.
Foto: Samen tegen voedselverspilling
In Nederland verspillen we ieder jaar 2 miljard kilo goed voedsel. 24-38% daarvan wordt verspild door de consument. Extra zonde, want alle energie die nodig is voor het verbouwen, produceren, verpakken en vervoeren van voedsel, zit dan al in het product. 10% Van die voedselverspilling bij consumenten thuis wordt veroorzaakt door onduidelijkheid over de verschillende houdbaarheidsdatums. Dit staat gelijk aan ca. 60 miljoen kilo goed voedsel, 115 miljoen maaltijden ofwel 175 miljoen kg CO₂-uitstoot per jaar. Daar valt enorme winst te behalen. Toine Timmermans, directeur Samen Tegen Voedselverspilling: 'Na jaren van reductie van voedselverspilling door consumenten, lijkt deze dalende trend te stagneren. Er is meer nodig, willen we zorgen dat voedselverspilling voor 2030 halveert volgens SDG12.3. Deze coalitie is daarbij een belangrijke en logische stap in de goede richting. We hopen dan ook dat nog meer bedrijven zich hierbij aansluiten waardoor consumenten thuis niet onnodig waardevol voedsel hoeven te verspillen.'
De leden van de Coalitie Houdbaarheid willen consumenten duidelijker informeren over het verschil tussen Ten Minste Houdbaar Tot (THT) en Te Gebruiken Tot (TGT) en hoe je hiermee om moet gaan. Uit onderzoek blijkt al vele jaren dat minder dan de helft van de Nederlanders het verschil correct kan uitleggen. Dat gaan ze doen door o.a. duidelijker op de verpakking hierover communiceren, zodat de consument het product niet onnodig weggooit. Na de THT- datum kan de kwaliteit, zoals de smaak, geur of kleur van het product, achteruitgaan. Als de THT-datum verstreken is, is het product vaak nog prima eetbaar. De consument kan dit zelf bepalen door te kijken, ruiken en proeven. Dit in tegenstelling tot de TGT-datum, die datum is wel de laatste dag waarop je het product nog veilig kunt gebruiken.
In 2020 is een campagne van Samen Tegen Voedselverspilling, ontwikkeld door het Voedingscentrum, gestart om het verschil tussen de houdbaarheidsdatums te duiden en hoe hierbij te handelen. Onderzoek heeft uitgewezen dat meer duidelijkheid op de verpakking consumenten meer vertrouwen geeft om producten ook na de datum te consumeren. Daarnaast is het belangrijk dat consumenten regelmatig herinnerd worden aan dit gewenste gedrag. Dat vergroot de kans dat ze het gaan toepassen. En die verantwoordelijkheid nemen de leden van de Coalitie Houdbaarheid nu. De coalitiepartners gaan de landelijke campagne versterken door ook via eigen media hierover te communiceren en gaan het kijk-ruik-proef icoon (op THT-producten) en handje icoon (op TGT-producten) nu invoeren op minimaal 50% van hun verpakkingen.
De coalitieleden zien de THT-datum als een richtlijn. Debora van der Zee-Denekamp van Unilever: 'Eten is om op te eten. Wij willen graag dat mensen van onze producten genieten en ze niet onnodig verspillen. Veel van onze producten zijn ook na de THT-datum goed. We willen consumenten duidelijk maken dat ze onze producten veilig kunnen gebruiken en na de THT-datum zelf gemakkelijk kunnen beoordelen of ze nog goed smaken, door te kijken, ruiken en proeven.' Zelfs producten die gekoeld bewaard worden, kunnen na de datum nog prima worden geconsumeerd. Bob Mulder van FrieslandCampina: 'Door de nieuwste technieken om zuivel te verpakken, zijn melk en yoghurt vaak nog langer goed dan je denkt, ook ná de THT-datum. Door te kijken, ruiken en proeven kun je als consument heel goed zelf beoordelen of het nog geschikt is voor consumptie. Dat doe ik thuis ook. Daarom staat binnen een half jaar op onze Campina het kijk-ruik-proef-logo.'
Op sommige producten hoeft geen houdbaarheidsdatum vermeld te worden, denk aan zout, honing, azijn etc. Toch staat er nog regelmatig een datum op deze producten vermeld. De coalitiepartners gaan daarom de datum van deze producten te verwijderen. Bovendien spannen zij zich samen met Samen Tegen Voedselverspilling in om deze lijst met uitzonderingsproducten verder uit te breiden.