Een tekort aan aardappelen in het schap is erg, maar misschien erger nog is een tekort aan grondstoffen in de aardappelverwerkingsbedrijven. Yassen Abdelhay, exportadviseur bij de Arafa Group, rapporteert over de cruciale periode voor Europese verwerkingsbedrijven van februari tot en met mei 2023, en hoe Egyptische telers een sleutelrol hebben gespeeld tijdens deze fase.
"De aanvoer is de grootste zorg geworden voor alle aardappelverwerkers", zegt Abdelhay. "Als een faciliteit zonder aardappelen komt te zitten, kan dat miljoenen dollars aan verloren marktaandeel kosten, en het kan ook de levensvatbaarheid van het bedrijf beïnvloeden. De afgelopen twee jaar hebben we geleerd dat de aardappelopbrengst in de EU niet voldoende duurzaam is om de verwerkers jaarrond van product te voorzien, en dat om verschillende redenen."
Europese telers worden geconfronteerd met een aantal factoren die niet langer kunnen worden ontkend, en die een scherpe breuk met het verleden impliceren. Abdelhay somt deze factoren op.
- Kwaliteit: De North-Western European Potato Growers (Nepg) heeft aanzienlijke zorgen geuit over de aardappelkwaliteit, waarbij telers aardappelen van lagere kwaliteit op de markt dumpen, terwijl aardappelen van hogere kwaliteit worden opgeslagen. De huidige verkoopprijs op de spotmarkt is daarom misleidend en wordt verwacht te pieken in april en mei 2024.
- Klimaatverandering heeft geleid tot langere, hetere en drogere zomers, wat heeft geresulteerd in een aanzienlijk verlies aan opbrengst per hectare in de afgelopen tien jaar.
- Milieuregulaties en de aanwezigheid van nitraten in de bodem beperken of elimineren het gebruik van meststoffen en gewasbeschermingsmiddelen. De nieuwe stikstofregels brengen de kwaliteit van de industrieaardappelen in sommige EU-landen in gevaar. Oogsten na 1 oktober (dit jaar verlengd tot 15 oktober) kan bestraft worden met beperkingen op het gebruik van stikstofmest en andere meststoffen het volgende seizoen, wat de opbrengst en de kwaliteit beïnvloedt.
- EU-telers hebben te lijden onder hoge energie- en andere kosten, waardoor investeren in areaaluitbreiding de komende jaren een moeilijke optie is. In een persbericht dat afgelopen september werd uitgegeven, uitte de Nepg bovendien haar bezorgdheid over dalende verkoopprijzen, die volgens haar de teeltkosten niet meer dekken.
- Het tekort aan granen, voornamelijk tarwe en maïs, als gevolg van de situatie in Oekraïne, zorgt ervoor dat meelfabrieken de prijzen voor de telers aanzienlijk verhogen, wat serieuze concurrentie creëert met de aardappelteelt, die veel meer risico's en kosten met zich meebrengt (teelt, ziektepreventie, opslag in temperatuurgeregelde magazijnen).
- Traditionele kiemremmende middelen hebben hun beperkingen, en de alternatieven zijn lang niet zo effectief als producten die chlorpropham bevatten, wat leidt tot een daling van de opslagefficiëntie.
- Toegang tot irrigatiewater is een knelpunt geworden, aangezien regeringen maatschappelijke problemen belangrijker vinden dan landbouwbehoeften. Water is een kostenfactor geworden.
Terwijl ze met al deze zorgen in de teelt worden geconfronteerd, blijven EU-aardappelverwerkers een groot marktaandeel hebben wereldwijd, en de vraag naar frites neemt elk jaar toe met de recente stijging van de prijzen, volgens Abdelhay. "De export van frites en chips, douanecode HS200520, is het afgelopen jaar met 4,0% gestegen. De drie belangrijkste leveranciers - Nederland, België en de VS - zagen hun export in de loop van het jaar toenemen. Dit betekent dat voor elke verwerker succes afhangt van een betrouwbare aanvoer van goede kwaliteit grondstoffen."
In deze context heeft Egypte zich onderscheiden als een betrouwbare bron van grote volumes hoogwaardige aardappelen, zegt Abdelhay. "Veel verwerkers in de EU zijn recentelijk begonnen met het gedeeltelijk betrekken van aardappelen van buiten de EU om de periode van februari tot en met mei te dekken. Ze willen een tekort aan grondstoffen voorkomen. Landen waarvan de oogstkalender loopt van februari tot en met mei zijn onder andere Egypte, Marokko, Saoedi-Arabië, Israël en Spanje voor bepaalde vroege rassen. Egypte wordt beschouwd als de beste optie onder al deze herkomsten met veel concurrentievoordelen.
Abdelhay prijst de sterke punten van de Egyptische herkomst: "Egypte domineerde de levering aan Europa tussen februari en mei, een kritieke periode voor verwerkers. Daar zijn verschillende redenen voor. Ten eerste is de kwaliteit van Egyptische aardappelen uitstekend in vergelijking met Europese herkomsten, vooral omdat de verwerkende industrie de voorkeur geeft aan de teelt in zandgrond vanwege het gemak van wassen en minder afval. Ten tweede zijn er enorme hoeveelheden beschikbaar voor export, met de oogst die loopt van 1 januari tot eind juni. Er zijn bovendien uitbreidingsplannen voor de komende jaren. Egypte en de EU hebben handelsovereenkomsten die strikt worden nageleefd door de Egyptische regering om de best mogelijke kwaliteit te waarborgen. Export vanuit Egypte naar EU-landen is onderworpen aan speciale regels: aardappelen moeten worden geteeld in plaagvrije gebieden, verwerkt in gecertificeerde pakstations en geëxporteerd door een officieel geregistreerde exporteur. Ten slotte gaan al deze voordelen voor de Egyptische teelt gepaard met zeer goede prijzen voor veel variëteiten."
Arafa Group is een van de belangrijkste telers van industrie-aardappelen in Egypte, met een geplande opbrengst van 200.000 ton in 2024. "We leveren aan Pepsico Egypte, Saoedi-Arabië en Irak. We zijn ook een van de Egyptische bedrijven die zijn goedgekeurd om aardappelen te exporteren naar de EU. Veel van onze variëteiten zullen beschikbaar zijn voor export vanaf 1 januari 2024. We hebben al exportcontracten getekend met verwerkingsbedrijven in de EU en zijn nu nog in onderhandeling met anderen", besluit Abdelhay.
Voor meer informatie:
Yassen Abdelhay
Arafa for Export and Agriculture Development
Tel/WhatsApp: +20 1007244471 (Egypte)
[email protected]
www.arafatrade.com